Geç Tanılanmış Sistemik Lupus Eritematozuslu Bir Hastaya Roy Uyum Modeli Kullanılarak Hemşirelik Bakımının Verilmesi: Bir Olgu Sunumu

Yıl 2019, , 163 - 172, 06.09.2019

Rukiye Burucu

https://doi.org/10.30934/kusbed.547035

Cited By: 2

Öz

Sistemik lupus eritematozus, genç erişkin yaş grubunu etkileyen kronik bir hastalıktır. Ancak sadece genç erişkinlikte değil, tüm yaşam boyunca etkileri süren önemli bir sağlık sorunudur. Sistemik lupus eritematozusde tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi ilerleyen yaşla birlikte, yaşlanmanın getirdiği sorunlara ilave olarak hem hastalığın şiddeti hem de hastalığın yol açtığı ek sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu durum; bireyin yaşam kalitesinin bozulması, bakım verenlerin yükünün artması, yüksek tedavi ve bakım maliyeti açısından çok önemlidir. Bu çalışmada; Roy uyum modeli kullanılarak hastaya yapılan bakım planı doğrultusunda bakım verilmesi amaçlanmıştır. Otuz yıldan daha uzun süredir sağlık sorunları yaşamakta olan hastaya, sistemik lupus eritematozus tanısı da eklenmiştir. Hasta kadın ve 69 yaşındadır. Roy uyum modeli kullanılarak bakım planı uygulanmış ve ayrıca hastaya eğitimler verilmiş ve değerlendirilmiştir. Veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bu görüşmede hem hastanın hem de yakınlarının yazılı onamı alınmış, hastanın fizik muayenesi yapılmıştır. Ardından hastanın eğitim ihtiyacına göre eğitim planı hazırlanmıştır. İkişer hafta aralıklarla 6 ziyaret gerçekleştirilmiş, her görüşme yaklaşık 45 dakika sürmüştür. Hastanın anlatılan tüm başlıkları uygulamaya istekli olduğu, bu uygulamanın hastanın motivasyonunu artırdığı tespit edilmiştir. Tüm değerlendirmeler ışığında Roy uyum modelinin sistemik lupus eritematozuslu hastaların bakımı için kullanılabilecek bir model olduğu, hastanın uyum sürecini kolaylaştıracağı ve bu şekilde ev ortamında yapılan ziyaretlerin motivasyonu artırdığı ve uyumu kolaylaştırdığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sistemik lupus eritematozus, Roy uyum modeli, hemşirelik bakımı

Giving Nursing Care with Using Roy Adaptation Model to a Patient Who Has Late Diagnosed Systemic Lupus Erythemotosis: A Case Report

Öz

Lupus is a chronic disease that affects the young adult age group. However, it is an important health problem not only in young adulthood, but also throughout life. As in all chronic diseases in lupus with advancing age, in addition to the problems caused by aging; both the severity of the disease and the additional problems caused by the disease. This situation; deterioration of the quality of life of the individual, increased caregiver burden, high treatment and care costs are very important. In this study; by using Roy adaptation model, it is aimed to give care according to the care plan made to the patient. The patient was diagnosed with systemic lupus erythamotosus for more than 30 years. The patient is female and 69 years old. A care plan was implemented using the Roy adaptation model and the patient was trained and evaluated. Data were collected by face to face interview method. Written informed consent was obtained from both the patient and his/her relatives at the first interview and physical examination of the patient was performed. Then, training plan was prepared according to the training needs of the patient. Each visit lasted approximately 45 minutes. It was found that the patient was willing to apply all the topics described and this application increased the motivation of the patient. In the light of all evaluations, it can be said that the Roy adaptation model is a model that can be used for the care of patients with systemic lupus erythamotosis, facilitating the adaptation process of the patient, thus increasing motivation and facilitating compliance in the home environment.

Anahtar Kelimeler

Systemic lupus erythemotosis, Roy adaptation model, nursing care

Kaynakça

• Zhang Z, Tian Y, Li J, Zhao X. Effect of targeted nursing applied to SLE patients. Exp Ther Med. 2016;11:2209-2212. doi:10.3892/etm.2016.3173.
• Kusnanto K, Harmayetty H, Gunawan J. Self-care model application to improve self-care agency, self-care activities, and quality of life in patients with systemic lupus erythematosus. J Taibah Univ Med Sci. 2018;13(5):472-478. doi:10.1016/j.jtumed.2018.07.002.
• ACR. American College of Rhomathology. [Çevrimiçi] https://www.rheumatology.org/I-Am-A/Patient-Caregiver/Diseases Conditions/Lupus. 14 Mayıs 2019'da erişildi.
• Richey M. The Management of Lupus Nephritis. The Nurse Practitioner. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins. 2014:1-6.
• Udompanich S, Chanprapaph K, Suchonwait P. Hair and scalp changes in cutaneous and systemic lupus erythematosus. Am J Clin Dermatol. 2018;19:679-694. doi:10.1007/s40257-018-0363-8.
• Kavala M, Türkoğlu Z, Can B. Sistemik hastalıklarda saç. Göztepe Tıp Dergisi. 2011;26(3):128-132. doi:10.5222/J.GOZTEPETRH.2011.128128.
• Can G. İç Hastalıkları Hemşireliği Klinik Uygulama Rehberi. 1. Baskı. İstanbul. Nobel Tıp Kitabevi; 2018; s. 7-10.
• Roy C. Extending the Roy adaptation model to meet changing global needs. Nurs Sci Q. 2011;24:345-351. doi:10.1177/0894318411419210.
• Carpenito-Moyet LJ. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. (Çev. Erdemir F.) 13. Baskı. İstanbul. Nobel Tıp Kitabevi; 2012.
• Aral K, Aral C, Ersin Kalkan R. Astım ve ağız sağlığı. EÜ Dişhek Fak Derg. 2016;37(2):42-46.
• Baz S, Ardahan M. Yaşlılarda malnütrisyon ve hemşirelik yaklaşımları. Balıkesir Sağlık Bil Derg. 2016;5(3):147-153. doi:10.5505/bsbd.2016.97820.
• Salar S, Günal A, Pekçetin S, et al. Yaşlılarda aktivite, çevre ve yaşam memnuniyeti ilişkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2016;4(2):89-96.
• Yanartaş M, Çevirme D, Erdem H, Köksal C. Şüpheli derin ven trombozuna yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Cardiovasc Surg-Special Topics. 2015;7(3):16-21.
• Majithia V, Nasir T, Lirette S, Kishore S. Multi-year analysis of prevalence/outcomes of pulmonary embolism in systemic lupus erythematosus discharges from nationwide inpatient sample database & comparison to national hospital discharge survey. BMJ Journals. 2018;5(1):55-66.
• Nazlıel B. Geçici iskemik atak. Türkiye Klinikleri Nöroloji-Özel Konular. 2018;27-33.
• Sarıtaş F. Sistemik lupus eritematozusta kalp ve akciğer tutulum bulguları. Sistemik Lupus Eritematozus.1. Baskı. Bes C (Ed). Ankara. Türkiye Klinikleri; 2018; s. 67-72.
• Jason S, Kaplan M. Cardiovascular disease in lupus: insights and updates. Curr Opi Rheumatol. 2013;25(5):597-605. doi:10.1097/BOR.0b013e328363eba3.
• Aşiret Duru G, Özdemir L. Antikoagülan ilaçların güvenli kullanımında hemşirenin sorumlulukları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2012:58-68.
• Gürsel Ürün Y, Arıcan Ö, Yıldız Bozbay A. Sistemik eritematozusun deri bulguları. Sistemik Lupus Eritematozus. 1. Baskı. Bes C (Ed). Ankara. Türkiye Klinikleri; 2018; s. 38-47.
• Çınar F, Eti Aslan F. Spiritüalizm ve hemşirelik: yoğun bakım hastalarında spiritüel bakımın önemi. JAREN. 2017;1(1):37-42. doi:10.5222/jaren.2017.037.