Yazma Yarışmalarının Türkçe Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2023, , 292 - 314, 31.12.2023

Hanife İpek Bozoğlu Beşiktepe , Bircan Eyüp

https://doi.org/10.48066/kusob.1384130

Öz

Yazma yarışmalarının yazma eylemine yönelik farkındalık kazandırmada önemi büyüktür. Pek çok ünlü şair ve yazarın hayat hikâyelerinde katıldıkları yarışmalar, yarışmalardan aldıkları ödüller dikkat çekmektedir. Bu sebeple öğrencilere yönelik düzenlenen yazma yarışmalarının da öğrencilerin yazmaya karşı ilgisini ve motivasyonunu artırmada, yazma becerilerini geliştirmede etkili olması beklenir ancak gerçekten de düzenlenen yazma yarışmaları buna hizmet etmekte midir yoksa farklı durumlar mı söz konusudur? Bu sorudan hareketle bu çalışmada öğrencilere yönelik düzenlenen yazma yarışmaları ile ilgili Türkçe öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma fenomenoloji desenine göre tasarlanmıştır. Çalışma grubunu Samsun ilinde devlete bağlı ortaokullarda görev yapan 10 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış; analizlerde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda Türkçe öğretmenlerine göre yazma yarışmalarının öğrencilerin yazma becerilerine akademik ve duyuşsal boyutta olumlu etkilerinin olumsuz etkilerinden daha fazla olduğu belirlenmiştir. Yarışmaların öğrencilerin yazmaya yönelik motivasyon ve öz güvenlerini artırdığı, öğrencilerde disiplin sorunlarını azalttığı ve öğrencilere kendini ifade etme becerisi kazandırdığı tespit edilmiştir. Bunların yanı sıra yarışmalar ile ilgili öğrenci, öğretmen, jüri, şartname, veli, geri bildirim ve ödül, idarecilerin tutumlarından kaynaklı pek çok sorunun da varlığı ortaya çıkmıştır. Bu sorunların yazma yarışmalarını hedeften ve ciddiyetten uzaklaştırdığı, öğrenciler tarafından yarışmalara olumsuz bir bakış açısının gelişmesine neden olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yazma becerisi, yazma yarışmaları, Türkçe öğretmenleri, ortaokul öğrencileri.

Evaluation of Writing Competitions According to the Opinions of Turkish Language Teachers

Öz

This study aims to determine the opinions of Turkish language teachers about the writing competitions organised for students. The study was designed according to phenomenological design. The study group consisted of 10 Turkish language teachers working in secondary schools. The data were collected through personal information form and semi-structured interview form and analysed using content analysis. At the end of the study, it was determined that according to Turkish language teachers, the positive effects of writing competitions on students' writing skills in academic and affective dimensions were more than their negative effects. It was seen that competitions increase students' motivation and self-confidence towards writing, reduce discipline problems in students and provide students with the ability to express themselves. In addition to these, it was revealed that there are many problems related to competitions arising from the attitudes of students, teachers, jury, specifications, parents, feedback and awards, and administrators. It was determined that these problems distracted writing competitions from their purpose and seriousness and caused students to develop a negative perspective on competitions.

Anahtar Kelimeler

Writing skills, writing competitions, Turkish language teachers, secondary school students.

Kaynakça

• Acat, M. B. (2008). Anlamı bilinmeyen kelimelerin öğretiminde kavram haritalarının etkililiği. Eğitim Araştırmaları, 33(2), 1-16.
• Ada, Ş., Akan, D., Ayık, A., Yıldırım, İ. & Yalçın, S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 151-166.
• Akbaba, R. S. & Türel, Y. K. (2016). Yazma becerisinde dönüt ve dönüt aracı olarak kullanılan bilgisayara ilişkin bir derleme çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 2023-2040. http://dx.doi.org/10.7884/teke.725
• Aydın, E. (2022). Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimi uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 12-26. https://doi.org/10.33437/ksusbd.947657
• Aydın, İ. (2014). Türkçe öğretiminde yazılı anlatım çalışmalarındaki sorunlar üzerine bir inceleme. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı I), 166-170. https://doi.org/10.18493/kmusekad.51889
• Balyemez, S. (2013). 100 temel eser okuma yarışmaları üzerine eleştirel bir inceleme. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 342-360.
• Belet, S. D. & Yaşar, Ş (2007). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(1), 69-86.
• Bentham, J. (1988). An introduction to the principles of morals and legislation. New York: Prometheus.
• Bilgin, S. & Şahbaz, N. K. (2021). Türkçe öğretmenlerinin yazma yöntem ve tekniklerini uygulama durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(47), 252-270.
• Böyükparmaksız, M. A. & Okur, A. (2017). Ulusal resim yarışmalarına yönelik öğrenci görüşleri. İdil Dergisi, 6(29), 423-440.
• Ceylan, M. (2021). Okuma başarısızlığı olan öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin gelişimsel bakış açısıyla incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L. A. (2020). Nitel ve karma yöntem araştırmaları (Çev. M. Sever). A. Alpay (Çev. Ed.) Araştırma yöntemleri desen ve analiz içinde (s. 402-434). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri-beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çakır, E. & Ünal, A. (2019). An investigation into middle school students’ conceptions of homework. Language Teaching and Educational Research (LATER), 2(1), 41-56. https://doi.org/10.35207/later.535622
• Çapanoğlu, A. Ş. & Sulak, S. E. (2023). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin yazma becerilerinin gelişiminin desteklenmesinde bilişsel çıraklık: Bir eylem araştırması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(1), 245-322. https://doi.org/10.7822/omuefd.1226661
• Çarkıt, C. & Karadüz, A. (2015). Ortaokul yazarlık ve yazma becerileri dersi bağlamında yazma becerisi öğretimi üzerine öğretmen görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 364-381. http://dx.doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000137223
• Çavdarlı, S. D. & Karadağ-Yılmaz, R. (2022). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde okuma ve yazma güçlüğü çeken öğrencilerin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(Özel Sayı 1), 89-113. http://dx.doi.org/10.51460/baebd.1149973
• Cavkaytar, S. (2010). İlköğretimde yazılı anlatım becerilerinin geliştirilmesinde yazma süreci modelinden yararlanma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 133-139.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Erdem-Özbaş, H. (2007). Ulusal ve uluslararası düzenlenen çocuk resim yarışmalarının sanat eğitimindeki yeri ve önemi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Garip, S. (2018). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerine yazma becerisi kazandırmada serbest yazma stratejisinin rolü. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 1(1), 81-104.
• Gündüz, Y. & Yazıcı, Ö. (2012). İlköğretim okullarında okul yönetimi tarafından yapılan çeşitli yarışmalara ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 156-166.
• Güneş, F. (2007a). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel.
• Güneş, F. (2007b). Yapılandırıcı yaklaşımla sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güney, N. (2016). Öğretmenlerin yazma eğitimine yönelik düşünceleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(2), 970-985.
• Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 178-195.
• Harris, K. R., Graham, S. & Mason, L. H. (2003). Self-regulated strategy development in the classroom: part of a balanced approach to writing instruction for students with disabilities. Focus on Exceptional Children, 35(7), 1-16.
• Hotaman, D. (2010). Demokratik eğitim: Demokratik bir eğitim programı. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 29-42.
• Kansızoğlu, H. B. (2023). Investigating Turkish teachers' views and practices on writing instruction in secondary schools: A mixed-methods study. Journal of Pedagogical Research, 7(3), 211-247. https://doi.org/10.33902/JPR.202319728
• Kantemir, E. (1997). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Engin.
• Kaya, B. (2013). Yaratıcı yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalardan bir derleme. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(2), 89-101.
• Kemiksiz, Ö. (2021). Yazma becerilerinin geliştirilmesi üzerine hazırlanan tezlere yönelik bir inceleme: yarı deneysel çalışmalar. OPUS International Journal of Society Researches, 18(41), 3172-3203. https://doi.org/10.26466/opus.887374
• Kokkokoğlu, H. (2021). Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimine yönelik görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park, California: Sage Publications.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları. Erişim adresi: https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/20195716392253-02-T%C3%BCrk%C3%A7e%20%C3%96%C4%9Fretim%20Program%C4%B1%202019.pdf
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2023). Yarışmalar. Erişim adresi: https://ogm.meb.gov.tr/www/yarismalar/kategori/19