COVID-19 PANDEMİSİ ve BEDEN-İKTİDAR İLİŞKİSİ: FOUCAULTCU BİR ANALİZ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 26 - 40, 31.12.2020

Nahide Konak , Cihan Ertan

https://doi.org/10.48066/kusob.827565

Cited By: 1

Öz

Bu makalenin temel amacı, Foucault’un cüzzam-egemen iktidar, veba-disiplin iktidarı ve çiçek hastalığı-güvenlik iktidarı kavramlaştırmaları temel alınarak, küresel bir salgın haline gelen Covid-19 pandemisi bağlamında iktidar-beden ilişkisini analiz etmektir. Makalenin temel sorusu: Covid-19 salgını bağlamında iktidarların beden üzerindeki denetimleri Foucault’un egemen, disiplin ve güvenlik yönetim iktidarı kavramlaştırmalarını ne derece yansıtmaktadır ve Covid-19 salgını yeni bir iktidar formunun ortaya çıkacağının ipuçlarını vermekte midir? Makalenin temel iddiası, Covid-19 uygulamaları ülkeden ülkeye değişim göstermesine rağmen Foucault’un bahsettiği üç iktidar mekanizmaları hibrit bir şekilde kullanmakta ve aynı zamanda yeni bir iktidar formunun ortaya çıkmasına öncülük etmektedir. Günümüz devletleri bilgi ve teknolojik gelişmeler sayesinde Foucault’un yönetimsellik teknolojilerine akışkan siber-biyogözetim iktidarı ve refleksif disiplin diye adlandırdığımız bir yenisini de eklemiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Beden, İktidar, Disiplin

Kaynakça

• Althusser, L. (2008). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Castillo-Salgado, C. (2010). Trends and Directions of Global Public Health Surveillance. Epidemiological Reviews, 32, 93 – 109.
• Chaturvedi, A. (2020). “The China way: Use of technology to combat Covid-19” , https://www.geospatialworld.net/article/the-sino-approach-use-of-technology-to-combat-covid-19/ (07.09.2020).
• Cumhurbaşkanı Erdoğan salgın sonrası normalleşme planı ve atılacak adımları açıkladı (2020). https://tr.euronews.com/2020/05/04/erdogan-kabine-toplant-s-sonras-konusuyor-ucuncu-yard-m-paketine-iliskin-haz-rl-klar-m-z-s (04. 05. 2020).
• De Certeau, M. (2008). Gündelik hayatın keşfi – I: eylem, uygulama, üretim sanatları. Ankara: Dost Kitabevi.
• Dunford, M. (2020). “Çin Halkının Covid – 19’la Savaşı”, https://www.birgun.net/haber/cin-halkinin-covid-19-la-savasi-293789 (15. 04. 2020).
• Durmuş, M. (2020). “Erken açılma ve sürü bağışıklığı stratejisi”, https://kesk.org.tr/2020/06/21/prof-dr-mustafa-durmus-erken-acilma-ve-suru-bagisikligi-stratejisi/ (20.09.2020).
• Ertan, C. (2017). Dövmeli bedenler: bir beden sosyolojisi kitabı. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Ertürk, A. E. (2020). “Tüm Etkinlikler İptal Edildi”, https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/tum-etkinlikler-iptal-edildi-5690933/ (04. 05. 2020).
• Farr, C. (2020). “Germany’s coronavirus response is a master class in science communication” , https://www.cnbc.com/2020/07/21/germanys-coronavirus-response-masterful-science-communication.html (14.09.2020).
• Foucault, M. (1980). Power/knowledge: selected interviews and other writings 1972 – 1977. New York: Pantheon Books.
• Foucault, M. (1988). Technologies of the self. L. H. Martin, H. Gutman ve P. H. Hutton (Ed.), Technologies of the Self: A Seminar With Michel Foucault (ss. 16 – 50). Amherst: The University of Massachusetts Press.
• Foucault, M. (1991). Governmentality. G. Burchell, C. Gordon ve P. Miller (Ed.), The Foucault effect: studies in governmentality (ss. 87 – 104). Chicago: Chicago University Press.
• Foucault, M. (2004). Society must be defended: lectures at the Collège de France, 1975-76. M. Bertani ve A. Fontana (Ed.), London: Penguin Books.
• Foucault, M. (2006a). Hapishanenin doğuşu. Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2006b). Deliliğin tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2007). Security, territory, population: lectures at the Collège de France, 1977-78. New York: Palgrave Macmillan.
• Giddens, A. (1986). The constitution of society: outline of the theory of structuration. Cambridge: Polity Press.
• Giddens, A. (2014). Modernite ve bireysel-kimlik: geç modern çağda benlik ve toplum. İstanbul: Say Yayınları.
• Haddad, C. ve Binder, C. (2019). Governing through cybersecurity: national policy strategies, globalized (in-)security and sociotechnical visions of the digital society. Österreich Z Soziol, 44(1), 115 – 134.
• Hayat Eve Sığar (2020). https://apps.apple.com/tr/app/hayat-eve-sığar/id1505756398?l=tr (29. 04. 2020).
• Hayat Eve Sığar Corona Virüsü Uygulaması (2020). https://www.cnnturk.com/turkiye/hayat-eve-sigar-corona-virusu-uygulamasi-play-store-app-store-indir (29. 04. 2020).
• How Germany Leveraged Digital Health to Combat COVID – 19 (2020). https://medicalfuturist.com/how-germany-leveraged-digital-health-to-combat-covid-19/ (14.09.2020).
• İngiltere koronavirüs tedbirlerini bir adım öteye taşıdı (2020). http://www.bursadabugun.com/haber/ingiltere-koronavirus-tedbirlerini-bir-adim-oteye-tasidi-1265761.html (25.09.2020).
• Jonung, L. (2020). “Sweden’s constitution decides its exceptional Covid-19 policy”, https://voxeu.org/article/sweden-s-constitution-decides-its-exceptional-covid-19-policy (30.08.2020).
• Kelion, L. (2020). “Coronavirus: Moscow rolls out patient – tracking app”, https://www.bbc.com/news/technology-52121264 (27. 04. 2020).
• Pylypa, J. (1998). Power and bodily practice: applying the work of Foucault to anthropology of the body. Arizona Anthropologist, 3, 21 – 36.
• Sanmartin, B. ve Rodriguez, K. (2020). “İngiltere koronavirüse karşı sürü bağışıklığı stratejisinden neden vazgeçti?”, https://tr.euronews.com/2020/03/27/izlenim-ingiltere-koronaviruse-kars-suru-bag-s-kl-g-stratejisinden-neden-vazgecti (25.05.2020).
• Seyahat yasağı kalktı mı? (2020), https://www.milliyet.com.tr/gundem/seyahat-yasagi-ne-zaman-kalkacak-sehirler-arasi-seyahat-yasagi-ne-zaman-bitecek-6204822 (04. 05. 2020).
• Shilling, C. (2003). The body and social theory. London: Sage Publications.
• Tokyay, M. (2020), “65 yaş üstüne sokağa çıkma yasağı sonrası yaş ayrımcılığı; uzmanlar ne diyor?” , https://tr.euronews.com/2020/03/26/65-yas-ustu-sokaga-cikma-yasagi-yas-ayrimciligi-yaslilar-uzmanlar-ne-diyor-koronavirus (05. 05. 2020).
• Turner, B. S. (1991). Recent developments in the theory of the body. M. Featherstone, M. Hepworth ve B. S. Turner (Ed.), The body: social process and cultural theory (ss. 1 – 35). London: Sage Publications.
• Turner, B. S. (1996). The body & society. London: Sage Publications.
• Weber, M. (2012). Ekonomi ve toplum cilt – 1. İstanbul: Yarın Yayınları.
• Yalçınkaya, H. (2020). “İsveç ve Holanda’nın Tartışmalı ‘Sürü Bağışıklığı’ Sistemi Çöktü Mü?” , https://www.gzt.com/jurnalist/isvec-ve-hollandanin-tartismali-suru-bagisikligi-sistemi-coktu-mu-3533322 (17.05.2020).