CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA HALKI YOKSULLAŞTIRAN SALGIN: VEBA-İ BAKARÎ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 231 - 247, 31.12.2021

Abdulaziz Kardaş

https://doi.org/10.48066/10.48066/kusob.1032095

Öz

Salgın hastalıklar, tarih boyunca insan varlığını ve toplumları tehdit eden önemli bir unsur olmuştur. İnsanları etkileyen salgın hastalıklarının yanında geçim kaynağı olan hayvanları yok eden salgınlar da bulunmaktadır. Veba-i bakarî, tarih boyunca hayvan hastalıkları arasında büyük kayıplara sebep olmuş salgınların başında gelmiş ve bütün dünyada özellikle doğu ülkelerinde büyük iktisadî zararlara yol açmıştır.
Salgın, bütün dünyada olduğu gibi Osmanlı Devletini de etkilemiş ve ülke hayvancılığına kayıplar verdirmiştir. Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele dönemlerinde veba-i bakarî cephelerde savaşan ordunun nakliye ve beslenmesinde kullanılan sığırları yok etmiştir. Cumhuriyet Döneminde veba-i bakarî, nüfusunun büyük bir bölümünün hayvancılıkla geçinen Türkiye’nin ekonomik hayatına oldukça olumsuz etkiler yapmıştır. Bu nedenle Cumhuriyetin ilanından sonra da hastalığa karşı mücadeleler verilmiştir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında veba-i bakarî, mücadelede kullanılan serumun ve yeterli sayıda baytar teşkilatının bulunmaması nedeniyle kısa süreler içinde geniş alanlara kadar yayılma imkânı bularak büyük ölçüde hayvan ölümlerine yol açmıştı. Bu dönemde hayvanların veba-i bakarîden korunması için idari, sıhhi ve inzibati tedbirler alınmış, sınırların muhafazası ve gümrük teşkilâtlarının sıkı bir iş birliğiyle hastalık yok edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Salgın Hastalıklar, Veba-i Bakarî, veba-i bakarî, Türkiye,, Salgın hastalıklar

The Epidemic That Impoverished the People in the First Years of the Republic: Rinderpest

Öz

Epidemics have been an important factor threatening human existence and societies throughout history. In addition to epidemics that affect humans, there are also epidemics that destroy livelihood animals. Rinderpest has been one of the leading epidemics that have caused great losses among animal diseases throughout history and has caused great economic losses all over the world, especially in eastern countries.
The epidemic affected the Ottoman Empire as well as the whole world and caused losses to the country's livestock. During the First World War and the National Struggle, the rinderpest destroyed the cattle used in the transportation and feeding of the army fighting on the fronts. In the Republican Era, the rinderpest had a very negative impact on the economic life of Turkey, where a large part of the population lived on animal husbandry. For this reason, after the proclamation of the Republic, struggles were made against the disease.
In the first years of the Republic, rinderpest had the opportunity to spread to large areas in a short time due to the lack of serum used in the fight and the lack of sufficient number of veterinary organizations, leading to animal deaths to a large extent. In this period, administrative, sanitary and disciplinary measures were taken to protect animals from rinderpest, and the disease was eradicated with the close cooperation of the borders and customs organizations.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Epidemics,, Rinderpest

Kaynakça

• 1) Arşiv Belgeleri 1.1. Başkanlık Osmanlık Arşivi BOA, BEO, 1209. 90669. BOA, BEO, 2967. 222490. BOA, BEO, 2957. 221720. BOA, BEO. 1061.79522. BOA, DH-ŞFR, 483. 19.
• 1.2. Başkanlık Cumhuriyet Arşivi BCA, 030.10.13.77.25. BCA, 030.10.186.282.11. BCA, 030.10.186.282.13. BCA, 030.10.186.282.13. BCA, 030.10.186.282.14. BCA, 030.10.186.282.15. BCA, 030.10.186.282.2. BCA, 030.10.186.282.9. BCA, 030.10.57.381.13. BCA, 030.10.8.48.20. BCA, 030.18.01.01.20.45.10.