Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Veteriner Hekimlik Eğitimi: Bir Mektup Analizi

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 4, 332 - 338, 01.12.2016

Recep Aslan

Öz

Nikolaki Mavroğlu tarafından 1946 yılında çalıştığı kuruma takdim edilen mektupta, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e veteriner hekimlik eğitimi süreçleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Çalışmanın materyali, olayları kronolojik bir çıktı kontrolü mantığıyla ele alan, yıllık niteliğindeki bu mektuptur. Mektubun bir diğer özgün yanı özet bir veteriner hekimlik tarihi kitapçığı niteliğinde olmasıdır. çalışmada mektubun veteriner hekimlik eğitimi ile ilgili bölümleri doküman incelemesi tekniği ile analiz edilmiştir. Mektuba göre, Osmanlı'dan Cumhuriyet'e sivil veteriner okullarının açılma süreci; tarihi, mekânlar, eğitim müfredatı, eğitim süresi, hocaları, öğretim elemanı ve öğrenci hareketliliği gibi bulgular, diğer kaynaklardaki bilgilerle büyük oranda örtüşmekte, günümüz veteriner hekimlik eğitiminin kuruluş yıllardaki asıl formatını koruyarak geliştiği görülmektedir. Ancak veteriner hekimlik eğitimi verilen okulların ilk kurulduğu yıllardaki "tek tıp, tek sağlık" algısından giderek uzaklaştığı söylenebilir. Veteriner fakültelerinin hekim yetiştiren asıl misyonunun toplumda ve yüksek öğretim kurumları nezdinde çok iyi algılanamaması ziraat, orman ve su ürünleri gibi disiplinlerle ilişkilendirilmesine yol açmaktadır. Sonuç olarak, fakültelerin adının mutlaka "veteriner hekimliği" olarak güncellenmesi gerekmektedir. Bu EAEVE akreditasyonu süreçlerini de olumlu etkileyecektir. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e eğitim sürecini aşamalarıyla aktaran mektup, öğrencilik yıllarından itibaren kurumsal ve bireysel gelişmeleri not etme alışkanlığı açısından önemli bir belgesidir. Ayrıca, veteriner hekimlik tarihi alanında akademik çalışma yapmanın tüm anabilim dalları için önemli ve gerekli olduğunu da göstermektedir. Uzman Mavroğlu bakteriyoloji hocası olduğu halde, veteriner hekimlik tarihi niteliğindeki mektubu ile bu konuda bize yol gösteriyor. Olguları, gelişmeleri ve gözlemleri not etmek, onları akademik aktiviteye dönüştürerek bilimsel formatta paylaşmak, eğitim kültürü, akademik zaman yönetimi ve sürdürülebilir akademik kalkınma süreçleri için önemli çıktılar sağlayacak bir yöntemdir. Ayrıca akademisyen, öğrenci ve meslektaşlarda kapsayıcı bir vizyon oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

veteriner hekimlik eğitimi, tek tıp tek sağlık, sürdürülebilir akademik kalkınma, not tutma alışkanlığı

Veterinary Medicine Education From Ottoman to Republic of Turkey: A Letter Analysis

Öz

In this study, Nikolaki Mavroğlu's letter about the veterinary education from Ottoman to Turkish Republic was investigated. This yearbook type letter which covers chronological events by an output control way is our material. Another character of the letter is its being a booklet that summaries the veterinary medicine history. Findings were evaluated by document analysis method. The findings in the letter regarding veterinary medicine education such as foundation of schools, locations, training curricula, duration of education, academicians, teaching staff and students mobility largely coincides with the information of the other sources. It is seen that the original format of veterinary education is maintaining today but developed and updated. However, "one medicine, one health" perception is weakened. Due to the insufficient perception of training veterinary surgeons mission, faculty of veterinary medicine is associated with the disciplines such as agriculture, forestry and fisheries. Therefore, the name of the faculty should necessarily be updated as Faculty of Veterinary Medicine. This will positively influence the EAEVE accreditation process. The letter which reflects the educational stages from Ottoman to Turkish Republic indicates that taking notes on events of the educational and occupational life and carrying out multidisciplinary scientific projects on education history are necessary to improve corporate culture in veterinary medicine. This is the first result to draw a conclusion from this historic letter by a bacteriology expert in veterinary medicine. Habit of scientific recording of events and observations will provide significant contribution for educational culture, academic time management and sustainable academic development; and will contribute an inclusive vision for academicians, students and colleagues.

Anahtar Kelimeler

Veterinary medicine education, one medicine one health, sustainable educational development, taking note habits

Kaynakça

• Alkan RM, Suiçmez M, Aydınkal M, Şahin M. Meslek Yüksekokullarındaki Mevcut Durum: Sorunlar ve Bazı Çözüm Önerileri. Yüksek Öğretim ve Bilim Dergisi.2014 4(3): 133-140. DOI: 10.5961/jhes.2014.096
• Anonim. http://www.bilimtarihi.org/pdfs/veteriner _tarihi.pdf. Erişim tarihi 25. Kasım 2015.
• Anonim. http://vetkontrol.tarim.gov.tr/pendik/Say falar/Detay.aspx?SayfaId=32. Erişim tarihi.11. Ekim 2016.
• Bekman M. Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Ciltevi. 1940.
• Colin A R.Bilim Tarihi, TÜBİTAK Yayınları, Ankara,2005. ISBN 975-403-275-0 Syf; 259-264.
• Dilgimen H. Veteriner Hekimliği Tarihi, Bozkurt Matbaası, İstanbul, 1947.Syf; 66-120
• Dinçer F. Türkiye’de Bilimsel Veteriner Hekimliğin Başlaması, Evreleri ve İlim Tarihimizdeki Yeri. Elazığ Vet. Fak. Derg.1975. 2(1): 81-91.
• Dinçer F. Türkiye'de Askeri Veteriner Hekimlik Tarihi Üzerinde Araştırmalar I. Bölüm. A.Ü. Vet. Fak. Derg.1979. 26(3-4): 1-13.
• Dinçer F, Yerlikaya H. Dünyada Veteriner Hekimliği Tarihi Çalışmaları ve Tıp Tarihi Açısından Önemi. III. Türk Tıp Tarihi Kongresi, 20–23 Eylül 1993, İstanbul. Kongreye Sunulan Bildiriler, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara,1999. 119–131. Dunlop RH, Williams DJ. Veterinary Medicine, An Illustrated History. Mosby Year Book Inc. Missouri,1996. 24, 692.
• Erk N. Veteriner Tarihi. AÜ Veteriner Fakültesi Yayınları, I. Baskı, 195, Ders Kitabı 97, Ankara.1966.
• Erk N, Dinçer F. Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları 259, Ankara Üniversitesi Basımevi.1970.
• Göksel FA. Tıp tarihinde yöntem. Psikiyatri Bülteni. 1980; 1(1):5-23.
• İşli EN. Hekimbaşızade'nin Tıbbi Yemek Kitabı; Rehber-i Mekülat. Asklepios Tıp Kült. Derg. 2005.Sayı 8, p; 63-66.
• Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınevi, İstanbul,1995. Syf; 70-77.
• Melikoğlu Gölcü B, Erer S. Osmanlı Devleti'nde Kurulan Veteriner Dernekler Üzerine Yeni Araştırmalar. Türkiye Klinikleri J Med Ethics.2013. 21(2):88-94
• Özgür A."Kadim" Bir Eserden Veteriner Hekimliği Tarihine Bakış. Vet Hekim Der Derg. 2010.80(4): 31-39.
• Sander O. Tarihte Yöntem. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi,1974. 28(1-2): 59-71.
• Yiğit A, Çağlar Sinmez Ç, Yaşar A. A Study on ‘‘Bloodletting” Practices in Veterinary Medicine. Lokman Hekim Dergisi, 2015.5(3):90-98.
• Yiğit A, Yaşar A, Menteş Gürler A. International Veterinary Congresses in Ottoman Era Archives. 32nd World Veterinary Congress. September 13-17, 2015. İstanbul, Abstract Book, 101.
• Young A. Internalizing and Externalizing Medical Beliefs Systems: An Ethiopian Example. Social Science and Medicine.1976. 10: 147-51.