Ankara Çankırı Çorum Kırıkkale ve Kırşehir İllerindeki Besi İşletmelerinin Mevcut Durumu ve Hayvan Besleme Alışkanlıkları*

Yıl 2019, Cilt: 59 Sayı: 1, 1 - 13, 02.07.2019

Uğur Ödevci Mehmet Akif Karslı

Öz

Bu çalışmanın amacı İç Anadolu Bölgesinde yer alan 5 il (Ankara, Çankırı, Çorum, Kırşehir ve Kırıkkale) besicilik yapan işletmelerin genel durumlarını ortaya koymaktır. Çalışma kapsamındaki illerde bulunan işletmelerdeki hayvan barınaklarının genel durumları, işletmelerin materyal temini ve pazarlama yöntemleri, işletmelerin bakım ve beslemeye ilişkin uygulamaları, bölge besi işletmelerinde kullanılan kesif ve kaba yemlere ait besin madde içerikleri, besicilerin yaptıkları işten memnuniyet durumu ve besi sektöründe üretim yapmayı zorlaştıran unsurlar anket yardımıyla değerlendirilmiştir. Bölge genelindeki işletmelerin %54.50’sinde 1-2 kişinin çalıştığı, işletme sahiplerinin yalnızca %12.10’unun üniversite mezunu olduğu belirlenmiştir. Ahırların %56.10’unun kapalı ve %66.20’sinin bağlı duraklı olduğu tespit edilmiştir. Aydınlatma ve yemlik durumlarının iyi olduğu ancak temizliğin büyük oranda (%68.30) insan gücüyle yapıldığı tespit edilmiştir. Hayvan temininde en önemli kaynağın yakın pazarlar (%42.40) olduğu, kaba yemin yaklaşık yarısı (%45.50) konsantre yemin ise önemli kısmının (%84.80) satın alındığı belirlenmiştir. Besi sonrası, hayvanların önemli bir bölümünün (%54.60) canlı olarak pazarlandığı tespit edilmiştir. Hayvanların beslenmesinde işletmelerin %57.60’ının hazır karma yem kullandığı ve %56.10’unun yem karma için gerekli ekipmanının hiç olmadığı belirlenmiştir. İşletmelerin yaklaşık yarısının su ihtiyacı için kuyu suyunu kullandığı ve yem maliyetini azaltmak için de merayı kullandığı tespit edilmiştir. Besi sonlandırmada en önemli faktörün %69.70 oranında tecrübe olduğu ve işletmelerin %63.60’sının yaptığı işten memnun olduğu ve yapmaya da devam edeceği belirlenmiştir. Araştırma kapsamındaki illerde işletme sahiplerinin işlerini yapmayı zorlaştıran birinci faktörün yem maliyetleri olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bölgedeki besi işletmelerinin genel durumuna bakıldığında yeni kurulan işletme ölçeklerinin büyüdüğü, işletme sahiplerinin eğitim düzeylerinde bir iyileşme olduğu ve buna bağlı olarak bilgi ve teknoloji kullanım eğilimlerinin iyileştiği, hayvan barınak durumlarının genel olarak iyi durumda olduğu ve yem maliyetleri işletme sahiplerinin işlerini en fazla zorlaştıran sorunların başında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Besi işletmeleri

Kaynakça

• 1. Akman N, Yener SM, Cedden F, Şen AÖ (2015): Türkiye Ziraat Mühendisliği. ss 790. 8. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı-2, 12- 15 Ocak, Ankara.
• 2. AOAC (1990): Association of Offcicial Analitical Chemists. Official Methods of Analysıs. p: 69-79. 15th ed, Washington, DC.
• 3. Bakır G (2002): Van ilindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2):1-10.
• 4. Eren E (2006): Kahramanmaraş İli Göksun İlçesinde Sığır Besicili Yapan İşletmelerin Yapısı ve Sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• 5. Ergün A, Tuncer ŞD, Çolpan I, Yalçın S, Yıldız G, Küçükersan MK, Küçükersan S, Şehu A (2002): Yemler ve Yem Hijyeni ve Teknolojisi Edit.: S Küçükersan, Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Hayvan Besleme ve Besleme Hastalıkları A. B. D., Ankara, s: 238-274.
• 6. Dağdemir V (2005): Bayburt İli Kop ve Burnaz Dere havzalarında hayvancılık yapan işletmelerin genel durumu ve kooperatifleşmeye bakış açısı. Kooperatifçilik Dergisi, 147, 48-57.
• 7. Demir N (2012): AB ve Türkiye’de Hayvancılık Politikalarındaki Son Gelişmelerin Uyum Süreci Açısından Karşılaştırılması, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Erzurum.
• 8. Goering HK, Van Soest PJ (1970): Forage Fiber Analyses. Apparatus, Reagent, Procedures and Applications. USDA Agric. Handbook No.379.
• 9. Gözene B, Sayılı M (2015): TR83 Bölgesinde Sığır Yetiştiriciliğine Yer Veren İşletmelerin Ekonomik Analizi Ve Teknik Etkinlik. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE).
• 10. Kayhan M, Özcan İ, Demirok, B, Güneş E, Bilgen A, Koçak R, Alçar Ö, Ödevci U (2015): Kırmızı Et Stratejisi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
• 11. Kaygısız A, Tümer R, Orhan H, Vanlı Y (2009): Kahramanmaraş Bölgesi Sığırcılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. 1. İşletmelerin Sosyal ve Kültürel Durumları. 6. Zootekni Bilim Kongresi 24-26 Haziran 2009, Erzurum.
• 12. Koyubenbe N (2005): İzmir ili ödemiş ilçesinde süt sığırcılığının geliştirilmesi olanakları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Dergisi, 46(1): 8-13.
• 13. Köse K (2006): Uşak İli Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliğine Kayıtlı İşletmelerin Genel Yapısı. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• 14. Köseman A, Şeker İ (2016): Malatya ilinde sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu ı. yapısal özelikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veteriner Dergisi, 05-12.
• 15. Mutaf S, Aklan S, Şeber N (2001): Hayvan Barınaklarının Projelendirme İlkeleri ve GAP Yöresi İçin Uygun Barınak Tipleri. TMMOB Makine Mühendisler Odası, II. GAP ve Sanayi Kongresi, 29-30 Eylül, Diyarbakır.
• 16. NRC (1996): Nutrient Requirements of Beef Cattle. 7th ed. National Academy Press, Washington, DC.
• 17. Özbeyaz C (2012). Sığır Yetiştiriciliği Ders Notları. Anakara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Ankara.
• 18. Özkan U, Erkuş A (2003): Bayburt ilinde sığır besiciliğine yer veren işletmelerin ekonomik analizi. Tarım Bilimleri Dergisi, 467-472.
• 19. Peşmen G, Yardımcı M (2008): Avrupa Birliğine adaylık sürecinde Türkiye hayvancılığının genel durumu. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 51-56.
• 20. Sayılı M (2001): Amasya İli Suluova İlçesinde Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi. Doktora Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
• 21. Soyak A, Soysal Mİ, Gürcan Ek (2007): Tekirdağ ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerdeki siyah alaca süt sığırlarının çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(3): 297-305.
• 22. SPSS (2011): SPSS 20.0 Evaluation Version for Windows, SPSS Inc. New York, US.
• 23. Şahin K, Gül A, Koç B, Dağıstanlı E (2001): Adana ilinde entansif süt sığırcılığı üretim ekonomisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2): 19-28.
• 24. Şeker İ, Tasalı H, Güler H (2012): Muş İlinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özelikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veteriner Dergisi, 09-16.
• 25. Tilki M, Sarı M, Aydın E, Işık S, Aksoy AR (2013): Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri I. Mevcut durum. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 109-116.
• 26. Topcu Y (2004): Erzurum İli sığır besinciliği işletmelerinde girdi kullanımı ve üretim maliyeti üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(1.2), 65-73.
• 27. Tugay A, Bakır G (2006): Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin ırk tercihleri ve barınakların yapısal durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(1), 39-47.
• 28. TUİK (2016): www.tuik.gov.tr
• 29. Tutkun M (1998): Diyarbakır İli Merkez İlçeye Bağlı Köylerde Süt Sığırcılığının Yapısı. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 30. Uzal S, Uğurlu N (2006): Konya ili besi sığırı işletmelerinin yapısal analizi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(40): 131- 139.
• 31. Van Soest PJ, Robertson JB (1979): Systems of Analyses for Evaluation of Fibrous Feed. p 49-60. In, Pigden WJ, Balch CC and Graham M (Eds.): Proc. Int. Workshop on standardization of analytical methodology for feeds. Int.Dev.Res.Center, Ottowa, Canada,