The Return of ISIS from Caliphate to a Terrorist Organization

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 139 - 158, 31.07.2019

Sarkan Salman Abubaker

Öz

1980s are remembered for the Soviet Union invasion of Afghanistan and it is also the period when Islamic jihad organizations that act with the most radical Islamic mo-vements like Salafism emerged. In this period, many Salafist groups and organizations declared jihad creating a global front first against Soviet Union then against USA and Western countries. Later on, the Islamic State organi-zation (also known as ISIS) had taken its first steps in 1999 which has later become the most dangerous and outrageous terror organization in the world in recent years with the help of Al-Qaeda’s founder Usame Bin Ladin who was the leader of this global front. ISIS believed that there is not a single Muslim State in the world existed and aimed to start a khilafat movement first in Middle East then in the whole world. After 2003 Iraq Invasion, ISIS emerged in the region. In 2011 and in the ongoing period, it managed to establish khilafat after invading a wide area including western regions of Iraq and eastern side of Syria. Besides, ISIS has become a threat that spreads fear not only in the regions it has been ruling, but also in all over the world in terms of manpower, military sufficiency, financial resources and propaganda as a result of its inva-sions. This study investigates the period between 2003 to 2017, when ISIS established khilafat which was an impor-tant period in Iraq’s political history and, it analyses the importance of local conditions for the organization’s emergence, its gathering such strength and its expan-sion.After that, the last stage of the organization has been mentioned by discussing how the states have implemented a strategy against ISIS.

Anahtar Kelimeler

ISIS, Islamic State, Iraq, Syria, Sect, Sectarian Violence, Terror, Terrorism

Hilafet’ten Terör Teşkilatlanmasına Dönüş: IŞİD

Öz

Sovyetler Birliği’nin Afganistan’a müdahale ettiği 1980’lı yıllar, Selefilik gibi İslam’ın en radikal yorumu ile hareket edencihadi örgütlerin ortaya çıktığı dönem olarak nitelendirilmektedir. Bu dönemde birçok Selefi grup ve örgütler tarafından önce Sovyetler Birliği’ne daha sonra A.B.D. ve Batılı ülkelere karşı küresel bir cephe oluşturularak cihat adına savaş ilan edilmiştir. Daha sonra bu küresel cepheye liderlik yapan El Kaide terör örgütünün kurucusu Usame bin Ladin’in yardımı ile günümüzde dünyanın en tehlikeli ve aykırı terör örgütü konumuna gelen ve IŞİD olarak da bilinen İslam Devleti örgütünün 1999 yılında kuruluşununilk adımı atılmıştır. Dünyada tek bir Müslüman devletin dahi olmadığı inanışına sahip olan ve yeniden hilafeti öncelikle Ortado-ğu’da daha sonra da tüm dünyada canlandırmayı amaçla-yan IŞİD, 2003 Irak işgali sonrasında bölgede kendini göstermesiyle birlikte, 2011’de ve ardından devam eden süre içinde, Irak’ın batı bölgelerinde ve Suriye’nin doğusunda geniş bir coğrafyayı işgal edip bu alanlarda hilafeti ilan etmeyi başardı. Ayrıca IŞİD gerçekleştirdiği işgaller neticesinde insan gücü, askeri yeterlilik, malikaynaklar ve propaganda yönünden yalnızca hâkim olduğu bölgelerde değil aynı zamanda tüm dünyaya korku salan bir tehdit unsuru haline gelmiştir. Bu makale IŞİD’in uzun yıllar uğraş verdiği yapılanma süreci içeri-sinde öncelikle oluşum kuruluş ve devletleşme aşamaları aktarılarak tartışılmıştır. Akabinde uluslararası alanda devletlerin IŞİD ile nasıl bir mücadele ve stratejik yön-temler uyguladıklarına değinilerek örgütün son halinden bahsedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

IŞİD, İslam Devleti, Irak, Suriye, Mezhep, Mezhepsel Savaş, Terör, Terörizm

Kaynakça

• Acun, C. (2014). Neo el-Kaide: Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD). SETA Perspektif, (53),1-6.
• Bal,İ. & Özeren,S. (2012). Uzak Doğudan Yeni Kıtaya Terör ile Mücadele. Ankara: Usak Yayınları
• Benjamin, Z. (2017). Zerkavi’nin hayatı.
• BBC. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41914181(Erişim tarihi: 19.8.2018).
• http://elaph.com/Web/AkhbarKhasa/2007/4/225265.htm?sectionarchive=AkhbarKhasa(Erişim tarihi:4.04.2018).
• Bilgi Adamlar Kurulu Raporu. (2015). Teör’ün Geldiği Yeni Boyut: IŞİD Örneği.İstanbul.
• Bingöl, O. ve diğerleri. (2014). Suriye İç Savaşı’nda Askerî Durum. Merkez Strateji Enstitüsü, (6), 1-56.
• Boz, G., & Kuru, N. (2015). IŞİD'in Finansmanı. Ankara Strateji Enstitüsü, (6), 5-25
• Bozan, F. (2016). Radikal Örgütlerin Ortaya Çıkmasında Batı Politikalarının Etkisi. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 2 (1), 1-17.
• Cockburn, P. (2014). İslam Devleti'nin Yükselişi-IŞİD ve Yeni Sünni Ayaklanması. (O. Akınhay, Çev). İstanbul: Agora Kitaplığı
• Cülük, A. (2015). IŞİD’in Dünden Bugüne Gelişimi veGeçirdiği Dönüşüm. http://akademikperspektif.com/2015/01/21/isidin-dunden-bugune-gelisimi-ve-gecirdigi-donusum/(Erişim tarihi: 12.02.2018)
• Çiftçi, E. (2017). IŞİD: Oluşum, Kuruluş ve Devletleşme Süreçleri. Lectio Socialis, (1), 45-57.
• Demirci, S. (2017). IŞİD’in Genişleyen Afrika Ağı: BOKO HARAM ve EŞŞEBAB Uzantısı. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Kongresi, 1-17.
• Dursunoğlu, A. (2014). IŞİD’i ilga eden Zevahiri mi el-Cezire mi?. http://www.ydh.com.tr/YD387_isidi-ilga-eden-zevahiri-mi-el-cezire-mi-.html(Erişim tarihi:20.04.2018).
• Durukan, N. (2014, Ocak).Irak bayrağı indirildi, şeriat bayrağı çekildi.
• http://www.milliyet.com.tr/irak-bayragi-indirildi-seriat/dunya/detay/1817963/default.htm(Erişim tarihi: 28.04.2018).
• Ebrari, M. (2014). (IŞ)İD Çerçeve Metni. Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, 5-38.
• Erdoğan, Ş. & Deligöz, E. (2015). Irak Şam İslam Devleti (IŞİD): Gücü ve Geleceği. Savunma Bilimleri Dergisi, 14 (1), 5-37
• Erkmen, S. (2014). Irak’ta El Kaide’nin Doğuşu, Gelişimi ve Bugünü http://www.21yyte.org/tr/arastirma/orta-dogu-ve-afrika-arastirmalari-merkezi/2014/01/07/7368/irakta-el-kaidenin-dogusu-gelisimi-ve-bugunu(Erişim ta-rihi: 8.04.2018).
• Erkmen, S.(2017). IŞİD’in 3 yılı: Örgüt şu an hangi noktada?. http://t24.com.tr/haber/isidin-3-yili-orgut-su-an-hangi-noktada,411745(Erişim tarihi: 9.8.2018).
• Flawed Justice Accountability ISIS Crimes in İraq. (05.12.2017). Human Rights Watch Report. https://www.hrw.org/report/2017/12/05/flawed-justice/accountability-isis-crimes-iraq(Erişimtarihi: 12.8.2018).
• Friedland, E. (2015). The Islamic State. Report prepared by Clarion Project.1-23
• Güçyetmez, F. (2017). El Kaide’den DEAŞ’a AğTabanlı TerörOrganizasyonları.https://www.stratejikortak.com/2017/05/el-kaideden-deasa.html(Erişim tarihi: 2.04.2018).
• Gürler, R & Özdemir, Ö. (2014a). El Kaide’den Post-Kaide’ye Dönüşüm: IŞİD. Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergi-si, 1 (1), 113-154.
• Hashim, A. (2014). The İslamic State: From al-Qaeda Affiliateto Caliphate. http://www.mepc.org/islamic-state-al-qaeda-affiliate-caliphate(Erişim tarihi: 8.04.2018).
• Haşimi, H. (2015). “الدولهالاسلاميةفيالعراقوالشام”Irak Şam İslam Devleti. Bağdad: Dar Alhikma
• http://www.mepc.org/islamic-state-al-qaeda-affiliate-caliphate(Erişim tarihi: 8.04.2018).
• Hunt, E. (2015, November). Zarqawi's "Total War" onIraqi Shiites Exposes a Divide among Sunni Jiha-dists.TheWashingtonInstitute.http://www.washingtoninstitute.org/policy analysis/view/zarqawis-total-war-on-iraqi-shiites-exposes-a-divide-among-sunni-jihadists(Erişimtarihi: 12.04.2018).
• Irak, Suriye, İran ve Rusya IŞİD’e karşı Bağdat’ta koordinasyon merkezi kuracak (27.09.2015).
• Kap, D. (2015). AB ve Türkiye’nin IŞİD ve Yabancı Savaşçılara Mücadele Politikası. İktisadi Kalkınma Vakfı, (108), s.4.
• Kathleen J. McInnis. (2016). Coalition Contributions to Countering the Islamic State, Congressional Research Servi-ce,1-13.
• Kidar, M. (2011). Al Qaeda in Iraq. Center for Strategic and International Studies, 2-15.
• K24 (2018).http://www.kurdistan24.net/so/news/4c65c514-0418-4807-8ed9-86a28349318a(Erişim tarihi: 12.8.2018).
• Lewis, J. D. (2013). Al-Qaeda in Iraq Resurgent-The Breaking the Walls Campaign. Middle East Security Report, (14), 7-32
• Lister, Ch. (2014, October). Cutting off ISIS’ Cash Flow. Brookings. https://www.brookings.edu/blog/markaz/2014/10/24/cutting-off-isis-cash-flow/(Erişim tarihi: 19.3.2018).
• Luizard, P.J. (2015). IŞİD Tuzağı.(Y.Charles, Çev.) İstanbul: İletişim
• Miller, Z. (2014).Full Text of Obama’s Address on ISIS. Time. http://time.com/3320666/obama-isis-speech-full-text/ (Erişim tarihi: 4.8.2018).
• Okumuş, E. (2014). Ortadoğu ve IŞİD Gerçeği.Ankara: Siyah Beyaz Yayınları.
• Özuğurlu, M. (2016). Rusya’nın Suriye’deki bir yılı. https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2016/09/29/rusyanin-suriyedeki-bir-yili/(Erişim tarihi: 7.8.2018).
• Pirinççi, F. (2004). 2003 Savaş Sonrası Süreçte Irakta Siyasal Yapılanma. Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Müdürlüğü İkinci Ortadoğu Semineri: Dünden Bugüne Irak, (2), 1-21.
• Polat, İ. (2006). 11 Eylül Terör Saldırıları ve Amerika Birleşik Devletlerinin Afganistan Müdahalesi. Süleyman Demirel Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta
• Rumman, M. (2014, Haziran). El Kaide ile IŞİD arasındaki anlaşmazlığın boyutları. http://www.aljazeera.com.tr/gorus/el-kaide-ile-isid-arasindaki-anlasmazligin-boyutlari(Erişimtari-hi:22.04.2018).
• Saymaz, İ. (2017). Türkiye'de IŞİD.İstanbul: İletişim Yayınları, s.36.
• Security Council Report. (2014).https://www.securitycouncilreport.org/monthly-forecast/2014-11/counter-terrorism_9.php(Erişim tarihi: 29.7.2018).
• Şenol, D., Erdem, S. & Erdem, E. (2016a). IŞİD Terör Örgütünün İletişim ve Propaganda Teknikleri. Uluslararası Ortadoğu Sempozyumu, 192-202.
• Taştekin, F. (2016). Karanlık Çöktüğünde IŞİD: Din adına şiddetin dünü ve bugünü.İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık, s.89.
• Todenhöfer, J. (2015). Inside IS –10 Tage im Islamischen Staat. İslam Devleti’nde IŞİD ile On Gün). (Ahmet Nareni, Almanca’dan Soranice’ye Çev.). Irak-Süleymaniye: Piremerd Yayınları.
• Video: Islamic state media branch releases "The end of Sykes-Picot". (1.7.2014).Belfast Telegraph. https://www.belfasttelegraph.co.uk/video-news/video-islamic-state-media-branch-releases-the-end-of-sykespicot-30397575.html(Erişim tarihi: 29.04.2018)
• Video: Turkey ‘turns blind eye’ to border-crossing jihadists. (2014). France 24. http://www.france24.com/en/20141020-focus-turkey-syria-kobane-kurds-border-islamic-state(29.04.2018).
• Weiss, M. & Hassan, H. (2016). IŞİD Terör Ordusunun İç Yüzü.(E. Kayhan, Çev.) İstanbul: Kırmızı Yayınları, ss.2-3.
• Yavuz, C. (2014). IŞİD Terör Örgütü mü Devlet Modeli mi?. http://devlet.com.tr/makaleler/y61-ISID_TEROR_ORGUTU_MU_DEVLET_MODELI_MI.html(Erişim tarihi: 25.04.2018).
• Yeginsu, C. (2014, June). Militants Storm Turkish Consulate in Iraqi City, Taking 49 People as Hostages. Ther New York Times. https://www.nytimes.com/2014/06/12/world/middleeast/militants-seize-turkish-consulate-staff-in-mosul.html(Erişim tarihi: 29.04.2018).
• Yılmaz, Sait. (t.y). Küresel Terör, IŞİD ve Sonrası. https://www.academia.edu/8795997/Küresel_Terör_ve_IŞİD(Erişim tarihi: 11.07.2019).
• BBC.kuracak.https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150927_suriye_iran_irak_rusya_isbirligi (Erişim tarihi: 7.8.2018).