Kıdem Tazminatının Muhasebeleştirilmesinde Farklı Yöntemlerin Uygulanması

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 15 - 24, 24.01.2020

Lale Aslan

Öz

Bu makalede, Vergi Usul Kanunu ve 21447(M) sayılı ve 26 Aralık 1992 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile Uluslararası Muhasebe Standardı 19 uyarınca hesaplanan çalışanlara sağlanan faydaların karşılaştırılması amaçlanmıştır. İki yöntem arasında büyük farklılıklar mevcuttur. Bu çalışmada söz konusu farklılıklar Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından yayınlanan aracı kurumların konsolide mali tablolarında her iki yöntemin sonuçları üzerinde bağımsız örneklem Mann-Whitney U testi uygulanarak incelenmiştir. İnceleme dönemi 2002’den 2019’in son çeyreği arasındaki her çeyrek dönemi kapsamaktadır. Analiz sonuçlarına göre farklı yöntemlerin uygulanması finansal tablolarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark yaratmaktadır. Bu sebepten dolayı finansal raporlama yöntemi seçiminde yöneticiler, muhasebeciler ve yatırımcılar tarafından söz konusu durum dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Çalışanlara sağlanan faydalar, Muhasebe standartları, Aracı kurumlar

Application of Different Methods for Severance Pay Accounting

Öz

This article aims to compare the benefits provided to employees calculated in accordance with the Tax Procedure Law and the General Statement of Account-ing System Application No. 1 Communiqué, which was published in the Official Gazette No. 21447 (M) dated 26 December 1992, and the International Accounting Standard 19. There are big differences between the two methods. In this study, financial data of intermediary institutions provided by the Turkey Capital Markets Institutions Association are compared as independent samples by applying the Mann-Whitney U test. The review period covers every quarter period from 2002 to the last quarter of 2019. According to the results of the analysis, the application of different methods creates a statistically significant difference in the financial statements. For this reason, this situation should be taken into consideration by managers, accountants and investors in the selection of financial reporting method.

Anahtar Kelimeler

Employee benefits, Accounting standards, intermediary institutions

Kaynakça

• Aile ve Çalışma Bakanlığı, https://www.ailevecalisma.gov.tr/istatistikler/calisma-hayati-istatistikleri/kidem-tazminati/kidem-tazminat%C4%B1-tavan-miktar%C4%B1/ (Erişim tarihi: 25.12.2019).
• Akçay, H. ve Yıldız, K. (2017). Kıdem Tazminatının Fona Dönüşüm Sürecindeki Yeni Yaklaşımlar. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(3): 42-59.
• Elitaş, Cemal. (2012). Muhasebe Uygulamaları Açısından TMS TFRS’ye Geçiş Rehberi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Gelir İdaresi Başkanlığı. 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, https://gib.gov.tr/node/88229, (Eri-şim Tarihi: 25.12.2019).
• Güner, Z. B., Açmaz, Ö. A., ve Ağören, T. (2016). Türkiye İçin Kıdem Tazminatı Fonu Oluşturulmasına Yönelik Model Önerileri. Sosyal Güvence Dergisi, 5(10): 25-52.
• Hansen, Carl. (2004). Converging International Accounting Standards for Employee Benefits. National Underwriter. https://www.propertycasualty360.com/2004/04/14/converging-intl-accounting-standards-for-eb/ (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• Holzmann, R., Pouget, Y., Vodopivec, M. ve Weber, M. (2011). Severance Pay Programs Around The World: History, Rationale, Status and Reforms, http://ftp.iza.org/dp5731.pdf (Erişim tarihi: 25.12.2019).
• Holzmann, R. ve Vodopivec, M. (2012). Reforming Severance Pay, The World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/977071468330895674/pdf/655470PUB0EPI2065712B09780821388495.pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• IFRS. (2019). IAS 19 Employee Benefits, https://www.ifrs.org/issued-standards/list-of-standards/ias-19-employee-benefits/, (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• ILO. Turkey Factsheet, http://www.ilo.org/public/english/dialogue/ifpdial/info/termination/countries/turkey.htm (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• KGK. (2013). TMS19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%2019.pdf, (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• Lebib Yalkın. (2019). Mevcut Kıdem Tazminatı Uygulamasının Genel Esasları, http://www.lebibyalkin.com.tr/mevzuat/makaleler/lebib-yalkin-mevzuat-dergisi_mdergi_/2019-mayis-sayi185_mdergi_8744a-00_/mevcut-kidem-tazminati-uygulamasinin-genel-esaslari.html , (Erişim tarihi: 25.12.2019).
• Mevzuat, (2003). 4857 Sayılı İş Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• Özkan, U. R. (2018). The Origins of Severance Pay in Unemployment Compensation: A Comparative Analysis. Labor History Journal, 60(4), 351-371.
• Seifert, D.L. ve Lindberg, D.L. (2010). Key Provisions of IFRS for Small and Medium-sized Entities, The CPA Journal, https://www.questia.com/magazine/1P3-2039342771/key-provisions-of-ifrs-for-small-and-medium-sized (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• SPK. (2017). Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği’nde (II-14.1) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Hakkında Basın Duyurusu, https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20170203/0, (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• SPK. (2004). Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ (Seri: XI, No: 25), https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/589, (Erişim Tarihi: 25.12.2019). SPK. SPK Mevzuatı, http://mevzuat.spk.gov.tr/Onceki/, (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• US Department of Labor, Severance Pay, https://www.dol.gov/general/topic/wages/severancepay (Erişim Tarihi: 25.12.2019).
• Van Greuning, H. (2006). International Financial Reporting Standards: A Practical Guide, 4th edition, Washington, D.C: World Bank Publications.