Diyanet İşleri Başkanlığı ve Aleviler Arasındaki Meseleye Liberal Bir Bakış

Yıl 2014, Sayı: 74, 39 - 61, 01.01.2014

Bayram Koca

Öz

Dinin insanlık tarihi göz önüne alındığında önemi yadsınamaz niteliktedir. Hemen hemen ilk insandan itibaren bütün toplumlarda görülmüştür din. Yüzyıllardır varlığını devam ettiren din, günümüzde de toplumsal ve siyasal alanda varlığını devam ettirmektedir. Toplum üzerinde etkili olabilen din, bu özelliğinden dolayı özellikle egemen sınıflarca kullanılmış ya da kullanılmaya çalışılmıştır. Tarihte pek çok iktidar meşruiyetini dinden almıştır. Dolayısıyla devletler –gerektiğinde- kendilerini meşrulaştırmak, halkı yönlendirmek, kandırmak ya da uyutmak için kullanmışlardır. Osmanlı da dinin öneminin farkında olup kendisini meşrulaştırmak, toplumu düzenlemek için dini kullanmıştır.

Kaynakça

• Altıntaş, S. (1 Şubat 2013). Darbecilerin Diyanet Oyunu. Zaman.
• Atay, F. R. (2004). Çankaya - Atatürkıün Doğumundan Ölümüne-. İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Diyanet İşleri Başkanlığı, (19.12.2008). Alevilik. 21.01.2014 tarihinde www.diyanet.gov.tr: http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/aciklama-alevilik/5936?getEnglish= alındı adresinden
• Berkes, N. (2010). Türkiye’de Çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Borovalı, M. ve Boyraz, C. (4 Aralık 2013). Türkiye’de İslam ve Sekülerizm: AKP’nin Alevi Açı- lımı. 13. Ulusal Sosyal Bilimler Kogresi. Ankara, ODTÜ: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kültür ve Kogre Merkezi.
• Bruinessen, M. V. (2013). Kürtlük, Türklük, Alevilik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çakır, R. (09.09.2013). Alevilere Alevilik Öğremekten Bir Vazgeçseniz... Vatan, http://haber. gazetevatan.com/alevilere-alevilik-ogretmekten--bir-vazgecseniz/567593/4/yazarlar.
• Çakır, R. ve Bozan, İ. (2005). Sivil, Şeffaf ve Demokratik Bir Diyanet İşleri Başkanlığı Mümkün mü? İstanbul: TESEV Yayınları.
• Çamuroğlu, R. (2008). Değişen Koşullarda Alevilik. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Çamuroğlu, R. (2010). Türkiyeıde Alevi Uyanışı. (B. K. Torun ve H. Torun, Çev.), T. Olsson, E. Özdalga ve C. Raudvere içinde, Alevi Kimliği (s. 104-112). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Çamuroğlu, R. (2011). Reha Çamuroğlu: “İslam’ın Egemen Olmadığı Hiçbir Coğrafyada Alevilik Yoktur”. (R. Akkır, Röportaj Yapan) Dem Dergisi, Yıl: 2, No: 6, s. 40-50.
• Çarkoğlu, A. veToprak, B. (2006). Değişen Türkiye’de Din, Toplum ve Siyaset. İstanbul: Tesev Yayınları.
• Çınar, M. (1997, Mart). Yükselen Değerlerin İşadamı Cephesi: MÜSİAD. Birikim, 95.
• Ecevitoğlu, P. ve Yalçınkaya, A. (2013). Aleviler ‘Artık Burada’ Oturmuyor Ankara: Dipnot Ya- yınları.
• Feuerbach, L. (2008). Hıristiyanlığın Özü. (D. Bulut, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Genç, K. (2005, 10 10). Alevilik İslamiyet’in İçinde Değil. (N. Düzel, Röportaj Yapan) Radikal.
• Gözaydın, İ. (2009). Diyanet - Türkiye Cumhuriyeti’nde Dinin Tanzimi. İstanbul: İletişim Yayın- ları.
• Hammer, J. (2010). Büyük Osmanlı Tarihi (Cilt 2). (M. Ata, V. Bürün, R. Özdek, E. Kılınç, F. Onuk, İ. Elbaşı, Çev.) İstanbul: Milliyet.
• İnalcık, H. (2012). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). (R. Sezer, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kara, İ. (2009). Diyanet İşleri Başkanlığı. içinde, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce - İslamcılık (s. 178-200). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kara, İ. (2012). Cumhuriyet Türkiye’sinde Bir Mesele Olarak İslam 1. İstanbul : Dergah Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2012). Nur Baba. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Keskin, Y. M. (2010). Alevi-Bektaşilerin Diyanet İşleri Başkanlığı’nda Temsil Önerisine İlişkin Alevilerin Tutumları Üzerine Bir Alan Araştırması (Elazığ Örneği). EKEV Akademi Dergisi, 42, 12-16.
• Avrupa Komisyonu (2013). Türkiye 2013 Yılıl İlerleme Raporu. Brüksel: http://www.abgs.gov. tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf.
• Avrupa Topluluğu Komisyonu (2004). Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesi Hakkına 2004 Yılı Düzenli Raporu . Brüksel: http://www.abgs.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Ilerle- meRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2004.pdf.
• Korkut, Ş. (2010). The Diyanet of Turkey and Its Activities in Eurasia After the Cold War . Acta Slavica Iaponica , 117-139.
• Köker, L. (1992). Demokrasi Üzerine Yazılar. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kukathas, C. (2003). The Liberal Archipelago - A Theory of Diversity and Freedom. New York, United States: Oxford University Press.
• Kymclicka, W. (1998). Çokkültürlü Yurttaşlık - Azınlık Haklarının Liberal Teorisi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Melikoff, I. (2010). Bektaşilik/Kızılbaşlık Tarihsel Bölünme ve Sonuçları. T. Olsson. (B. K. To- run ve H. Torun, Çev.) E. Özdallga ve C. Raudvere içinde, Alevi Kimliği (s. 3-12). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Ocak, A. Y. (2012). Türk Sufiliğine Bakışlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Okan, M. (2004). Türkiye’de Alevilik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Öz, B. (2003). Osmanlı’da Alevi Ayaklanmaları. İstanbul: Can Yayınları.
• Özdemir, Ş. ve Arıcı, İ. (2012). Alevilerin Cem Evleri ve Diyanet İşleri Başkanlığına Yönelik Görüşleri (Malatya Örneği). Turkish Studies, 7, 2013-2026.
• Savcı, B. (1967). Diyanet İşleri Teşkilatının Gelişmeleri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi, 22, 85-102.
• Şahin, B. (2010). Toleration - The Liberal Virtue. Plymouth, UK: Lexington Books.
• Yücel, İ. (1994). Diyanet İşleri Başkanlığı. İslam Ansiklopedisi (Cilt 9, s. 455-460). içinde İs- tanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.