Kamusal Alanı Dijitalleşme Çerçevesinde Yeniden Okumak

Yıl 2021, Cilt: 26 Sayı: 103, 81 - 100, 27.09.2021

Ceren Avcil

https://doi.org/10.36484/liberal.954382

Cited By: 3

Öz

Kamusal alan, 18. yüzyıldan itibaren sanayileşme süreci ile görünür ve tartışılır hale gelen bir kavram olmuştur. Kamusal alan kavramına yönelik yapılan tanımlamalar kamusal alan-özel alan ikiliği veya karşıtlığı çerçevesinde ele alınmakla birlikte her ikisi arasında keskin bir ayrım olmaması gerektiğine dair görüşler de mevcuttur. Modernleşmenin getirmiş olduğu toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel alt üst oluşlar kamusal ve özel mekânların niteliğini ve içeriğini de dönüştürmüştür. Ayrıca, kavram tanımlamasında hem kavramın herhangi bir mekâna işaret etmemesi hem de içeriğinin net olmaması kavrama yönelik net tanımlamaların yapılmasını da zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada öncelikle kamusal alanın dönüşümüne yönelik tartışmalara yer verilecektir.
Başta Habermas ve Sennett olmak üzere özel alan-kamusal alan tanımlamaları ve kavramların nitelikleri üzerinde durulacaktır. Sonrasında dijitalleşme süreci ile birlikte yeni medyanın ve kitle iletişim araçlarının dijital kamusal alanın oluşumuna imkân verebilirliği tartışılacaktır. Dijitalleşme süreci ile birlikte farklı kamusallıkların oluşma ihtimali, geleneksel kamusal-özel alan tartışmalarını farklı bir boyuta taşır niteliktedir. Dijitalleşen kamusal alan, zamana, mekâna ve bireye yönelik algıların dönüşüm sürecini gündeme getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

kamusal alan, özel alan, dijitalleşme, demokrasi

Re-Reading Public Sphere Within the Frame of Digitalisation

Öz

Public sphere as a concept became a visible topic of discussion along with industrialisation in the 18th century. Although definitions of the concept are considered within the frame of the dichotomy or contrast between public sphere and private sphere, there are also certain standpoints arguing against a clear-cut distinction. The societal, economic, political, and cultural overturning brought about by modernisation led to a transformation also in the characteristics and content of public and private spheres. What is more, there is an added difficulty in the definition of the concept due to the possible consideration of any sphere under the concept and the less-than-clear content it signifies. This study will primarily address discussions on the transformation of public sphere starting with the definitions and characteristics of private and public sphere notably including those put forward by Habermas and Sennett. The study will then discuss how
new media and mass media may allow for the emergence of a digital public sphere along with digitalisation. The possibility of different embodiments of publicness arising from digitalisation brings a new dimension to conventional discussions on public and private sphere. The digitalisation of public sphere has added a transformation process for perceptions on time, sphere, and the individual to the current agenda.

Anahtar Kelimeler

Public Sphere, Private Sphere, Digitalism, Democracy

Kaynakça

• Arendt, H. (2021). İnsanlık Durumu, (Çev.) ŞENER, B.S., Onuncu Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bauman, Z. (2002). Siyaset Arayışı, (Çev.) BİRKAN, T., İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2004). “Hannah Arendt: ‘Çoğulluk, Yeryüzünün Yasasıdır’”, (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Biçer Olgun, H. (2017). Jürgen Habermas, Hannah Arendt ve Rıchard Sennett’in kamusal alan yaklaşımları, Sosyolojik Düşün, 2 (1): 45-54, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/324290, (15.06.2021).
• Budak, H. (2016). Kamusal alanda dönüşen yapılar: Agoradan sanal uzama, SEFAD, (36): 507-530, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/267899, (01.06.2021).
• Castells, M. (2008). The new public sphere: Global civil society, communication networks, and global governance”, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 616, Public Diplomacy in a Changing World: 78-93, https://www.jstor.org/stable/25097995, (10.06.2021).
• Castells, M. (2005). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Birinci Cilt: Ağ Toplumunun Yükselişi, (Çev.) KILIÇ, E., İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çaha, Ö. (2014). İdeolojik kamusalın sivil kamusala dönüşümü, Doğubatı Düşünce Dergisi, Yıl 2, Sayı 5: 81-103.
• Dacheux, E. (2012). “Kamusal Alan: Demokrasinin Anahtar Bir Kavramı”, Eric Dacheux (der.), (Çev.) KÖSE, H., Kamusal Alan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, s.13-28.
• Dahlberg, L. (2007). Rethinking the fragmentation of the cyberpublic: From consensus to contestation, New Media & Society, Vol 9(5): 827–847, [DOI: 10.1177/1461444807081228].
• Dahlgren, P. (2005). The ınternet, public spheres, and political communication: Dispersion and deliberation, Political Communication, 22:2: 147-162, DOI: 10.1080/10584600590933160.
• Fırat, S. (2002). Kentsel mekânlarda kamusal alan, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 11(4): 41-72, https://docplayer.biz.tr/1101985-Kentsel-mekanlarda-kamusal-alan.html, (05.06.2021).
• Foucault, M. (2016). Özne ve İktidar, (Çev.) ERGÜDEN, I. ve AKINHAY, O., 5. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fraser, N. (2004) , “Kamusal Alanı Yeniden Düşünmek: Gerçekte Varolan Demokrasinin Eleştirisine Bir Katkı”, (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Giddens, A. (2018). Modernliğin Sonuçları, (Çev.) KUŞDİL, E., 8. Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2014). Modernite ve Bireysel-Kimlik, Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum, (Çev.) TATLICAN, Ü., İstanbul: Say Yayınları.
• Güven, Z. C ve Satır, M. E. (2018). Yeni bir kamusal alan arayışı olarak Change.org, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 46: 257-274, E-ISSN: 2147-4524, https://iletisimdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/IKAD/article/view/412, (30.05.2021).
• Habermas, J. (2018). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, (Çev.) BORA, T ve SANCAR, M. ,Onbeşinci Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları
• Habermas, J. (2004). “Kamusal Alan”, (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Karakaş, H. (2014). Sivil itaatsizlik ne kadar itaatsiz?, Doğubatı Düşünce Dergisi, Yıl 2, Sayı 5: 171-193.
• Kellner, D. (2004). “Tabandan Küreselleşme: Radikal Demokratik Bir Teknopolitikaya Doğru”. (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Keyman, E. F. (2014). Kamusal alan ve “cumhuriyetçi liberalizm”: Türkiye’de demokrasi sorunu, Doğubatı Düşünce Dergisi, Yıl 2, Sayı 5: 63-80.
• Minarlı, M. A. (2019). Kamusal alanın kavramsal sınırları, İnsan&İnsan, Yıl/Year 6, Sayı/Issue 21: 573-595, DOI: https://doi.org/10.29224/insanveinsan.471081, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/776316, (01.06.2021).
• Ozan, Ö. (2009). “Ağ Toplumunda Öğrenme Araçları”, 9th International Educational Technology Conference, (ss. 622-628) içinde. Ankara, Turkey, http://www.iet-c.net/publication_folder/ietc/ietc2009.pdf, (09.06.2021).
• Özbek, M. (2004). “Giriş: Kamusal-Özel Alan, Kültür ve Tecrübe”, (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Özbek, M. (2004). “Giriş: Politik Kamusal Alan ve Kolektif Yaratıcılık”, (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Özbek, M. (2004), “Giriş: Kamusal Alanın Sınırları,” (Ed.) ÖZBEK, M., Kamusal Alan, İstanbul: Hil Yayın.
• Özgül, G. E. (2012). Bir görme biçimi olarak yeni medya: Kamusal bir alan imkânının araştırılması, Journal Of Yasar University 26 (7): 4526 – 4547, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/179367, (12.06.2021).
• Papacharissi, Z. (2002). The virtual sphere: The ınternet as a public sphere, New Media & Society, 4(9): 9-27.
• Rønning, H. (2020). “Tools for Democracy or for Surveillance? Reflections on the Rule of Law on the Internet”, (Eds.) Gripsrud, J and Moe, H., The Digital Public Sphere Challenges for Media Policy, Nordicom University Of Gothenburg.
• Sennett, R. (2016). Kamusal İnsanın Çöküşü, (Çev.) DURAK, S ve YILMAZ, A., Beşinci Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.