The Change of the Tradesmen Culture: The impact of E-Commerce in Erzurum

Yıl 2023, Sayı: 71, 18 - 26, 28.12.2023

Sait Gülsoy , Şeymanur Şişecioğlu

https://doi.org/10.5152/AUJFL.2023.23162

Öz

The innovations brought by globalization and communication technologies are transforming tradesmanship itself on the one hand and the culture of tradesmen on the other. The aim of this study was to examine the transforming and changing artisanship and artisan culture in the case of Erzurum province. The sample consists of 12 tradesmen, six men and six women, who work as tradesmen in the center of Erzurum province. The study, which was designed as a qualitative study, was handled with a professional folklore approach. The data collection tool of the research is a semistructured interview form, and the data collection technique is in-depth interviews. The most important issue that emerged as a result of the research is the familiarity of the tradesmen with social media channels and e-commerce in a way that moves away from the localization claimed by past studies on Erzurum tradesmen. Although Erzurum shopkeepers continue to be family businesses, they have started to address an expanding market, at least at the national level, with e-commerce. in addition, it is also seen that the city offers growth opportunities to the tradesmen compared to the not-so-bright welfare and economic picture of the city in the literature. Of course, what is seen as a result of this growth is that there is no fixed element beyond the definition of tradesmen, which can perhaps be related to the Ahilik tradition, and that almost the entire culture has changed and is changing.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, professional culture, social change, tradesman

Esnaf Kültürünün Değişimi: Erzurum'da E-Ticaretin Etkisi

Öz

Küreselleşme ve iletişim teknolojilerinin getirdiği yenilikler, bir yandan esnaflığın kendisini, öte yandan da esnaf kültürünü dönüştürmektedir. Bu çalışmanın amacı, dönüşen ve değişen esnaflığı ve esnaf kültürünü Erzurum ili örneğinde incelemektir. Örneklem, Erzurum ili merkezinde esnaflık yapan altı erkek ve altı kadın olmak üzere 12 esnaftan oluşmaktadır. Nitel araştırma olarak tasarlanan çalışma meslek folklörü yaklaşımıyla ele alınmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı yarı yapılandırılmış görüşme formudur, veri toplama tekniği ise derinlemesine görüşmelerdir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan en önemli husus, Erzurum esnafı ile ilgili yapılan geçmiş çalışmaların iddia ettiği yerellikten uzaklaşacak şekilde esnafın sosyal medya mecralarına ve e-ticarete olan aşinalığıdır denilebilir. Erzurum esnafı her ne kadar aile şirketi olmaya devam etse de e-ticaret ile en azından ulusal düzeyde genişleyen bir pazara hitap etmeye başlamıştır. Ayrıca kentin literatürde yer alan, parlak olmayan refah ve iktisadi tablosuna nazaran esnafa büyüme imkânı sunduğu da görülmektedir. Elbette bu büyüme sonunda görülen durum, belki de Ahilik geleneği ile ilişki kurulabilecek esnaf tanımından öteye pek de sabit bir unsurun kalmayıp, neredeyse tüm kültürün değişmiş ve değişmekte olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, meslek kültürü, toplumsal değişme, tradesman

Kaynakça

• 5362 No'lu, Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 25852, 21.06.2005, madde 3.
• 6102 No'lu, Türk Ticaret Kanunu, T.C. Resmi Gazete, 27846, 14.2.2011. madde 11, madde 15.
• Aça, M. (2015). Meslek folkloru araştırmaları tarihine bir bakış. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, 1, 111–137.
• Aca, Z. (2012). Düşey toplum kuramı yaklaşımıyla Japon çalışma kültürünü anlamak. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 225–234. https://de rgipark.org.tr/tr/pub/oybd/issue/16340/171120
• Akal, M., & Sarı, F. (2020). Adapazarı esnafının sorunlarının tespiti. Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), 525–560. [CrossRef]
• Akçakaya, N., & Bağrıyanık, M. F. (2019). Esnaflara dair çalışmaların kayıp halkası: Sosyal sermaye. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 41, 313–342. [CrossRef]
• Akpolat, Y. (2014). Erzurum'da kobiler ve girişimcilik ruhu. Atatürk Üni. Toplumsal Araştırmalar ve Uygulama Araştırma Merkezi Yayınları.
• Aliağaoğlu, A. (2018). Türkülerde Erzurum: Bir şehir kimliği çalışması. Sdü Fen-Edebıyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 14–25. https://dergipark.or g.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/39035/435431
• Altun, F. (2020). Teknolojik gelişmeler, dijitalleşme ve çalışma geleceği. Kelebek etkisi çalışma yaşamına değişim ve dönüşüm (ed.). Onur Bayrakcı. Kriter Yayınları.
• Bilici, N. (2017). Erzurum alt bölgesindeki Kobi’lerin mevcut durumları, sorunları ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 383–398. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2820/38026
• Çağlak, U. (2020). Esnaflar arası komşuluk ilişkileri: Konya bedesten çarşısı üzerine bir değerlendirme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1621–1631. [CrossRef]
• Ceylan, O. (t.y). İstnabul Esnaf Cemiyeti. Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/istanbul-esnaf-cemiyeti/
• Çoban, H., & İrmiş, A. (2015). Girişimcilik kültürü açısından geleneksel alışveriş yerlerindeki esnaf ile modern AVM'lerdeki esnafın Karşılaştırılması. İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 1, 29–38. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pibyd/issue/35465/394011 Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni (S. B. Demir, çev. ed.). Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (T. Beceri, Çev.). Anı Yayıncılık.
• Culture lag. (2023). Open education sociology dictionary. https://sociologydictionary.org/culture-lag/ Demir, Ö., & Acar, M. (1997). Sosyal bilimler sözlüğü. Vadi Yayınları.
• Deveci, S. (2021). Ahilik teşkilatı ve esnaf zümreleri. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi (ss. 54–87). Fütüvvet, Ahilik ve İktisadi Hayat Özel Sayı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aeuiibfd/issue/66307/983233
• Durkheim, E. (1957). Professional ethics and civic morals. Routledge ve Kegan Paul.
• Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü (Ö. Ozankaya, Çev.). Cem Yayınevi.
• Erzurum.bel.tr. (t.y.). Tarihçe, Erzurum tarihi. https://www.erzurum.bel.tr/icerikDetay-erzurum_tarihi/19/i.html
• Esnaf. (2023). Güncel Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/
• Firdevs, Ö. (2016). İlhanlılar devrinde Erzurum. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi – DTCF Dergisi, 56(2), 256–286. [CrossRef] Giddens, A. (2012) Sosyoloji (Ü Tatlıcan, Çev.). Kırmızı Yayınları.
• İlerİ, Ü. (2019). Anadolu Selçuklu'dan Osmanlı'ya esnaf örgütlenmeleri. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 8(21), 201–220. [CrossRef]
• İpekçi, M. V. (2014). AVM’lerin tüketim kültürüne etkisi ve Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi SBE Doktora Tezi.
• Keskin, G., Koşan, A. K., & Ayık, Y. Z. (2009). Bölgesel gelişme aracı olarak Kobi’ler ve ihracat sorunları (Erzurum’da bir araştırma). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 279–290. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunisosbil/issue/2824/38142
• Kızıltan, A., & Çubukçu, F. (2005). Gelir dağılımında değişmeler ve Erzurum örneği. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, IX, 665–674.
• Köksalan, N. (2021). Tüketim Kültürünün yaygınlaşmasında sosyal onayın rolü: Kavramsal bir inceleme. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(12), 27–39. https://dergipark.org.tr/tr/pub/meric/issue/62266/910577
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınhay & D Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Okumuş, E., Sarıtaş, K., Yorulmaz, A., Hazar, F., & Altay, Ş. (2018). Ahilik kültürü ve günümüze yansımaları (Eskişehir örneği). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(8), 7–38.
• Özbilgili, C. (2014). Türkiye’de küçük esnaf ve sanatkarın kredi kullanımı ve ödeme gücü: TESKOMB örneği, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi SBE. İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Pamuk, B. (2007). İpek yolu ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(2), 125–143.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, MCB University Press, 9(5), 1–6.
• Ritzer, G. (2021). Toplumun mcDonaldlaştırılması (A. Emre Pilgir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2012). Karakter aşınması (B. Yıldırım, Çev.) Ayrıntı Yayınları.
• Tekin, H. H., & Tekin, H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), 101–116. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/521/4777
• Tulan,D., & Türko, E. S. (2018). Kadın girişimciliği: Erzurum ilinde bir uygulama. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 285–306. [CrossRef]
• Uysal, M. (2016). Esnaflarda meslek ahlakı ve dindarlık (Isparta örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi SBE, YL tezi.
• Uzun, H. (2000). Meslekler sosyolojisi açısından avukatlar ve avukatlık mesleği Elâzığ Barosu avukatları üzerine sosyolojik bir araştırma. Fırat üniversitesi SBE, YL tezi.
• White, K. (2020). Meslek. Sosyoloji sözlüğü (B. S. Turner, ed.; Y. G. Sev, Çev.). Pinhan Yayınları.