EBUZZİYA TEVFİK TARAFINDAN YAZILAN İBN-İ SȊNÂ BİYOGRAFİSİ

Yıl 2019, , 538 - 555, 31.07.2019

Çetin Yıldız

https://doi.org/10.20322/littera.533754

Cited By: 1

Öz

Türk-İslam ve dünya bilim tarihinde oldukça
önemli bir yere sahip olan İbni Sina Türk kültür tarihinde de dikkate değer bir
kıymete sahiptir. Kısa ve dolu bir hayat süren İbni Sina tıp, felsefe,
astronomi, geometri, lügat gibi pek çok alanda kıymetli eserler bırakmıştır.
Bilgin kişiliğinin yanında kendisi hakkında anlatılan pek çok hikâye Türk halk
edebiyatına kaynaklık etmektedir.  Ancak
Türk halk anlatılarında onun gerçek yaşantısından ziyade halkın düşünce ve
hayal dünyasındaki kişiliği ön plana çıkmaktadır. Bu noktada halk anlatılarına
göre İbni Sina sevilen bir karekter oluşuyla dikkati çekmektedir.

Bu makalede öncelikle İbni Sina hikâyeleri
ile ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilerek genel bir değerlendirmede
bulunulmuştur. Daha sonra Ebuzziya Tevfik’in Hicri 1299 tarihinde Matbaa-i
Ebu’z-ziya’da bastırıp yayınladığı İbni Sina hakkındaki Tercüme-i hal ele
alınmıştır. Bu kısımda eserin içeriğine dair bilgi verildikten sonra İbni Sina
biyografisi hakkında yapılmış olan çalışmalar da dikkate alınarak Ebuzziya’nın
hazırladığı biyografik eserde izlediği metot değerlendirilmiştir. Sonuç
kısmından sonra ise araştırmacıların istifadesine sunulması amacıyla adıgeçen
eser Latin alfabesine aktarılmıştır.   

Anahtar Kelimeler

İbni Sina, Ebuzziya Tevfik, Biyografi

Kaynakça

• Ateş, A . (2010). “Türk Halk Hikayelerinde İbn Sina,” Türkiyat Mecmuası, 11 (0), 33-40.Bayat, Ali Haydar (1984); “Türk-İslâm Toplumlarında İbni Sîna Hikâye ve Fıkraları I”, Uluslararası İbni Sîna Sempozyumu Bildirileri 17-20 Ağustos 1983, Millî Kütüphane Yayınları, Ankara, s. 575-585.Güllü, H. (1991), Gencine-i Hikmet.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.Kaya, D. (2001), “İbn-i Sina Hikayesinin Yeni Bir Yazma Nüshası,” Kebikeç,12, 205-211.Keklik, N . (2012). “Türk-İslam Filozofu İbn Sina (980-1037) Hayatı ve Eserleri,” İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 0 (22-23).Öztelli, C . (1968). “Halk Hikâyelerinde İbni Sîna,” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 16, 213-219.Sakaoğlu, S. (1984). “Türk Halk Masalları Üzerine Ebu Ali Sînâ Hikayelerinin Tesiri”, Uluslararası İbn Sîna Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s. 501-522.Şenocak, E. (2005), İbni Sina Hikayeleri Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma. (Yaynlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Şenocak, E. (2015), “Halk Muhayyilesinde İbni Sina ve Hayatı Etrafında Anlatılan Efsaneler,” Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 3, 7, 175-185.Şimşek, E. ve Şenocak, E. (2009), “İbni Sina Hikayelerinin Arketipsel Tahlili,” Milli Folklor Dergisi, 82, 110-121.Türkmen, F. (1984) “Türk Halk Geleneğinde İbn-i Sina”, I. Uluslararası İbn-i Sînâ Kongresi Bildirileri (17–20 Ağustos 1983), Millî Kütüphane Yayınları, Ankara, s. 201–206.