GÜMÜŞHACIKÖY CÖNGÜ VE ŞAİRİ BİLİNMEYEN BİR ELİF-NÂME

Yıl 2019, , 657 - 672, 31.10.2019

Metin Hakverdioğlu

https://doi.org/10.20322/littera.602094

Öz

Gümüşhacıköy,
Amasya’nın kadim kasabalarından birisidir. Bu kasaba günümüzde Amasya iline
bağlı bir ilçedir. Tarih içerisinde önemi bazen artan bazen eksilen kasaba Osmanlı
döneminde de aynı kaderi yaşamıştır. Halil Paşa Medresesi ile parlak günler
geçiren kasaba, aynı zamanda büyük bir medrese kütüphanesi oluşturmuştur. Bu
medresenin tüm kitapları cumhuriyet döneminde Amasya İl Halk Kütüphanesine
nakledilmiştir. Üzerinde çalışma yaptığımız cönk de bu medresenin
kütüphanesinden Amasya İl Halk Kütüphanesine- Bugünkü hali ile Amasya Yazma
Eser Kütüphanesi- gönderilmiş bir eserdir.

Cönkler Klasik
Türk edebiyatı için önemli kaynaklardan biridir. Divanlara girmeyen sayısız şiiri
cönklerin köşelerinde bulmak mümkündür. Kısacası cönkler ve mecmualar gün
yüzüne çıktıkça Türk edebiyatı yeni şiirlere ve şairlere kavuşacak;
hafızasındaki tüm güzellikleri ortaya dökecektir.

Bu çalışmayla, yeni
şairler ve şiirler bulunan Gümüşhacıköy Cöngü araştırmacıların kullanımına
sunulacaktır. 05 GÜ 152 numarası ile Amasya Yazma Eser Kütüphanesinde bulunan
bu eserin müellifi ve müstensihi belli değildir. Eser farklı hatlarla
kaydedilmiş 41 şiiri, 13 şairi içermektedir. İçinde aruzla yazılmış dört,
heceyle yazılmış 37 şiir bulunan eser, özellikle “Elifname” türünde yazılmış
ilginç bir şiir ile öne çıkmaktadır. Seçme şiirler cöngü diyebileceğimiz bu
derleme; Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne (MESTAP) uygun tabloyla
araştırıcıların istifadesine sunulacaktır.       

Anahtar Kelimeler

Cönk, Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Elif-nâme, Gümüşhacıköy

Kaynakça

• Bilgin, Orhan (1992) Merzifonlu İki Şair (Eyüb Sabrî- Hıfzî), İstanbul: Enderun.
• Çetin Nihat M. (2019). http://www.gumushacikoy.gov.tr/gumushacikoy-tarihsel-ve-kulturel-degerleri E.T.: 24.07.2019.
• Elçin, Şükrü (1987). Âşık Ömer. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kaya, Doğan (2019). Kültürümüzde Cönkler ve Sivas Kaynaklı Cönkler, s.1. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALK%20EDEBIYATI/dogan_kaya_conkler_ve_onemi.pdf (E. T.: 23.01.2019)
• Köksal, M. Fatih (2016). Ya Kebikeç-Mecmualar Arasında,İstanbul: Kesit.
• Köktürk, Şahin (2007). Cönklerden Bir Cönk Amasya Cönkü, İstanbul: Eflatun Matbaası
• Taşkesenlioğlu, Lokman (2017). Divan Edebiyatında Elifnameler ve Bilinmeyen İki Elifname Örneği: Memi Can Saruhâhî ve Ömer Karîbî Elifnameleri, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 58: Erzurum.
• Yasar, Hüseyin Hüsameddin (1330), Amasya Tarihi (Eski Yazı Nüsha) C1.