SÜLEYMAN-NAME-İ KEBÎR’İN 32. CİLDİ ÜZERİNE

Yıl 2020, , 469 - 483, 31.08.2020

Filiz Kaynak

https://doi.org/10.20322/littera.743461

Öz

Firdevsî-i Rûmî, Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid ve Yavuz Sultan Selim olmak üzere üç padişah döneminde yaşamış önemli bir müelliftir. Süleymân-nâme-i Kebîr adlı eser XV. yüzyılın sonları ile XVI. yüzyılın başlarında Firdevsî-i Rûmî tarafından kaleme alınmış 81 ciltlik büyük bir külliyattır. Müellif eserinde sadece Süleyman peygamberin hayatını değil tarih, tıp, felsefe, ilm-i nücum, diğer peygamberlerin kıssaları, geometri, satranç taktikleri gibi birçok disipline kaynaklık edecek bilgiler vermektedir. Ansiklopedik mahiyet özelliği de gösteren bu eser, Firdevsî’ye uzun lâkabını kazanmasını sağlamıştır. Eserin yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere birçok nüshası bulunmaktadır. Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılmış olmasından dolayı dönemin dil özelliklerini de yansıtmaktadır. Eser aynı zamanda bazı yerlerde Osmanlı Türkçesine geçiş dönemi özellikleri de göstermektedir.
Bu çalışmada Firdevsî-i Rûmî’nin hayatına kısaca değinildikten sonra Süleymân-nâme-i Kebîr hakkında bilgiler verilecektir. Süleymân-nâme-i Kebîr’in 32. cildinin muhtevası, nüsha tavsifi, eserin Türk dili ve tarihi açısından önemi, Eski Anadolu Türkçesindeki yuvarlak ve düz ünlülü eklerin metindeki durumu ve eserin dil ve üslubu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Firdevsî-i Rûmî, Süleymân-nâme, Eski Anadolu Türkçesi

Kaynakça

• Atasoy Çalışkan, Fatma (2019). Firdevsî-i Tavil’in Hayât ü Memât Adlı Eseri: Tahlil ve Metin. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi. BANGUOĞLU, Tahsin (2007). Türkçenin Grameri,Ankara: TDK Yay. BİÇER, Bekir (2005). Firdevsî-i Rûmî ve Tarihçiliği. Konya: Selçuk Üniversitesi. BÜKE, Himmet (2015). Firdevsî-i Rumî, Süleymannâme (38. Cilt), Dil Özellikleri, Metin, Söz Dizini, Doktora Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi. Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latifî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n Nüzemâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. Çatıkkaş, M. Atâ (2015). Firdevsî-i Rûmî, Satranç-nâme-i Kebîr, İnceleme, Metin, Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÇATIKKAŞ, M. Atâ. (2009). Firdevsî-i Rûmî Süleyman-Nâme-i Kebîr. Ankara: TDK Yay. ÇELİK, Zeynep (2010 ). Firdevsî - i Rûmî’nin Süleymanâme Yazmasının (81.cilt) (12b 123b yk) Bilimsel Yayını ve Üzerinde Dil İncelemeleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. EKŞİOĞLU, S. (2018), “Firdevsî-i Rûmî Süleymân-nâme- cilt 11 (Dil İncelemesi-Metin-Dizin)”, Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. GENÇ, Gülnaz (1995). Firdevsî-i Rûmî Süleymân-nâme (25 ve 26. Ciltler) Giriş-Metin-Sözlük. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Gök, A. (2019). Firdevsî-i Rûmî, Süleymân-nâme-i Kebîr (37. cilt), İnceleme, Tenkitli Metin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Isparta. İsen, Mustafa (1999). Latîfî Tezkiresi Ankara: Akçağ Yayınları. KORKMAZ, Zeynep (2003). Tükiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi. Ankara: TDK Yay. Köprülü, Orhan Fuad (1996). “Firdevsi, Uzun”, İslam Ansiklopedisi. İstanbul: DİA Yay. 16, 127-129. Olgun, İbrahim-Parmaksızoğlu, İsmet (2011). Firdevsî-i Rûmî, Kutb-nâme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi. Özkan, Mustafa (2013) Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul: Filiz Kitabevi. ŞAHİN, Hatice (2003). Eski Anadolu Türkçesi, Akçağ Yay., Ankara, 2003 Şakar, Sezer Özyaşamış (2009). Firdevsî-i Rûmî, Terceme-i Câmeşûy-nâme. İstanbul: Simurg Yayıncılık. Şimşek, Yaşar (2014) “Süleyman-name’nin Dili Üzerine (76. Cilt)” Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C 12, S. 3, s. 264-278. TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1992). Batı Türkçesi “Eski Anadolu Türkçesi” Türk Dünyası El Kitabı, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Usta, Halil İbrahim (1995). Firdevsî-i Rûmî Süleymân-nâme-i Kebîr İnceleme-Metin-Sözlük. Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.