A POETIC EXAMPLE WRITTEN WITH RESPECT TO SURAHS IN THE QURAN: DÂ’Î AND HIS SUVERİ’L-KUR’ÂN

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 14, 16.02.2016

Yunus Kaplan

https://doi.org/10.20322/lt.13365

Cited By: 2

Öz

The Quran itself and the various characteristics it has were mentioned frequently in the poems of divan poets. Some verses in the holy Quran and the words in these verses, the names of the prophets, the incidents that happened to these prophets and the miracles they showed as well as the names of the surahs were used as a valuable source by the divan poets. As they, the divan poets, reflected the 114 surahs mentioned in the holy Quran and various characteristics that these surahs have in several poems in chapters or in couplets, they also mentioned them in individual poems. The number of such poems generally called as suveri’l-Quran that were written in verse or in prose in order for the names of the surahs to be learned much more quickly is quite limited in our literature. It is known that such literary genres were written by poets such as Latifi, Şeyhülislam Yahya, Seyyid Muhammed and Şakir Ahmet Pasha in classical Turkish literature in the past. Da’i about whom there is not much information in the sources is also one of the poets that wrote such works in this genre. In this study, the translation of the literary text with reference to one individual copy by focusing on the genre and content characteristics of Suveri’l-Kur’ân which is composed of 51 couplets written by Da’i is given place. 

Anahtar Kelimeler

Clasiccal Turkish literature, suveri’l-Kur’ân, Dâ’î

KUR’ÂN SURELERİNE DAİR YAZILMIŞ MANZUM BİR ÖRNEK: DÂ’Î VE SUVERİ’L-KUR’ÂN’I

Öz

Kur’ân-ı Kerim ve sahip olduğu çeşitli özellikler, divan şairleri tarafından şiirlerde sıkça dile getirilmiştir. Kur’ân-ı Kerim’deki bazı ayetler ve ayetlerdeki kelimeler, peygamberlerin isimleri, bunların başından geçen olaylar ve gösterdikleri mucizeler ile sure isimleri divan şairleri tarafından şiirlere kaynak olarak kullanılmıştır. Şairler, Kur’ân’da adı geçen 114 sure ve bunların sahip oldukları çeşitli özellikleri çeşitli şiirlerde bölümler hâlinde veya beyitlerde dile getirdikleri gibi bunları müstakil şiirlere de konu etmişlerdir. Genellikle suveri’l-Kur’ân adıyla anılan ve sure isimlerinin daha çabuk öğrenilmesi için manzum veya mensur şekilde kaleme alınan bu türden şiirlerin sayısı edebiyatımızda oldukça sınırlıdır. Daha önce klasik Türk edebiyatında bu türde Latîfî, Şeyhülislam Yahya, Seyyid Muhammed ve Şakir Ahmet Paşa gibi şairlerin bu türde örnekler verdikleri bilinmektedir. Hayatı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmayan Dâ’î de bu türden eser kaleme alan şairlerden biridir. Bu çalışmada, Dâ’î’nin 51 beyitten müteşekkil olan Suveri’l-Kur’ân’ının şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durularak tespit edilebilen tek nüshasından hareketle metnin çeviri yazısına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Klasik Türk edebiyatı, suveri’l-Kur’ân, Dâ’î

Kaynakça

• Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Başkanlığı Yay.
• Akpınar, Ali (2009), “Kur’ân Surelerinin İsimlerine Dair Yazılmış Mensûr ve Manzûm Eserler ve Manzûm Bir Örnek”, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIII/1. s. 5-18.
• Birışık, Abdulhamit (2009), “Sure”, TDV İslam Ansiklopedisi. C. 37. İstanbul: TDV Yay. s. 538-39.
• Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkîre-i Safâyî, (Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idü’l-Eş’âr). Ankara: AKM Başkanlığı Yay.
• Çelebioğlu, Âmil (1998), “Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, Ankara: MEB Yayınları. s. 348-65.
• Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin. C. 1. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay.
• Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.
• Mecmû’a-i Eş’âr, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Manzum 696, vr. 81b-83b.
• Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyiü’l-Fudalâ I. Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri. C. 3. İstanbul: Çağrı Yay.
• Pala, İskender (1995), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Sevgi, Ahmet (1987), Latîfî, Hayatı ve Eserleri, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bil. Ens., Basılmamış doktora tezi.
• Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Başkanlığı Yay.
• Taş, Bünyamin (2015), “Klasik Türk Edebiyatında Manzum Tefsir”, The Journal of Academic Social Science Studies, Autumn, Issue 37, s. 101-121.
• Yıldız, Alim (2008), “Şakir Ahmed Paşa’nın ‘Tertîb-i Nefîs’ Mesnevîsi”, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Sayı XXII/2, s. 179-223.