MUHYÎ VE HAKÎKAT-İ MUHAMMEDİYYE KASÎDELERİ

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 10 - 33, 16.02.2016

İdris Kadıoğlu

https://doi.org/10.20322/lt.89227

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada 16. yüzyıl mutasavvıf şâirlerden Muhyî ve eserleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde Muhyî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, eserlerinden hareketle onun edebî kişiliği ortaya çıkarılmıştır. Sonra Şeyh Bâyezîd-i Rûmî tanıtılmış ve Bâyezîd’in Muhyî üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur.  Birinci bölümde şâirin Cihân-nümâ ve Temsîl-i Şecer adlı eserlerinde çizdiği dairelerin şekil ve içerikleri incelenmiştir. İkinci bölümde hakîkat-i Muhammedî, nûr-ı Muhammedî konusu değişik âlimlerin bakış açısıyla ele alınmış, üçüncü bölümde Muhyî’nin bu konudaki yorumlarına yer verilmiştir. Dördüncü bölümde Muhyî’nin “Hakîkat-i Muhammediyye” konulu şiirleri şekil ve içerik yönünden incelenmiştir. Cihân-nümâ dairesini şerh ve izah eden üç şiirin karşılaştırmalı metni sunularak çalışma tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Açık, Turan; Kaçar Mücahit, (2013). “Sultan I. Ahmed’e Sunulan Nur-ı Muhammedî Konulu Bir Eser: Nûr-Nâme” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/1 Winter.
• Cebecioğlu, Ethem (2005). Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, İstanbul: Anka Yayınları.
• Demirci, Mehmet (1983). “Nûr-ı Muhammedî”, DEÜ İlâhiyat Fakültesi Dergisi, C.I, s.239-257.
• Demirci, Mehmet (1997). Hakîkat-i Muhammediyye, İslâm Ansiklopedisi (DİA), c.15, s.179-180. İstanbul: TDV Yayınları.
• Eraydın, Selçuk (1989). “Hakîkat-ı Muhammediyye ve İlgili Beyitler”, Diyanet Dergisi, XXV/4, Ankara, s. 131-143.
• Güler, Zülfi (2006). “Yunus Emre’nin Nur-ı Muhammedî Anlatımının Türk Yaratılış Destanlarıyla Benzerliği” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat Üniversitesi, Journal of Social Science Cilt: 16, Sayı: 2, Sayfa: 63- 72, Elazığ.
• İltuş, Cüveyriye (2010). Muhyî ve Cihânnümâsı (İnceleme-Metin), Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı.
• Kadıoğlu, İdris (2008). Es‘ad-ı Bağdâdî Dîvânı, (İnceleme, Metin, Dizin) Malatya: Özserhat Yayıncılık.
• Kılıç, Mahmut Erol (1966). Muhyîddin İbnü'l-Arabî’de Varlık ve Mertebeleri, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Meyveci, Asuman (1998). Bâyezîd-i Rumi’nin Sırr-ı Canan Mesnevisi: İnceleme-Metin, Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Muhyî, Cihân-nümâ (MCN), Milli Kütüphane 06 Mil. Yz. 2643/2.
• Muhyî, Devâʼirü’l-Maʻârif (MDM), Milli Kütüphane A-1724-0106.
• Muhyî, Temsîl-i Şecer (MTŞ), Mevlana Müzesi Abdülbaki Gölpınarlı Kütüphanesi No:22.
• Nursî, Bediüzzaman Said (1990). RNK’dan Mesnevî-i Nûriye/Habbe. İstanbul: Envâr Neşriyat.
• Solmaz, Süleyman (2009). Gülşen-i Şuʻarâ (Bağdatlı Ahdî), (http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78461/ahdi--- gulsen-i-suara.html) (ET.12.06.2015)
• Topçu, Mümin (hzl.)(1997). Dîvân-ı Rızâyî (Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Türer, Osman (1992). Bâyezîd Halîfe, İslâm Ansiklopedisi (DİA), c. 5, s. 242, İstanbul: TDV Yayınları.