MANZÛME-İ NASÂİH ALÂ MEŞREBİ’T-TASAVVUF’TAN MİRACNÂME TÜRÜNE BİR YENİ ÖRNEK

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 90 - 105, 29.07.2017

Zeynep Koyuncu

Öz

Türk
edebiyatı, İslam medeniyetinin tesiri ile oluşmuş ve dinî unsurları kendisine
kaynak edinmiş bir yapıya sahiptir. Bu unsurlar arasında Kur’an-ı Kerim ve
peygamber kıssaları da bulunur. Hz. Muhammed’in 
Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksa’ya götürülmesi oradan da Allah’ın
huzuruna çıkarılması ve Cenab-ı Hak ile görüşüp Mekke’ye geri dönmesini  konu edinen edebi türlere miracnâme adı
verilir. Miracnâmeler pek çok Türk şairi tarafından işlenen İslamî Türk
edebiyatı konuları arasındadır. Hemen hemen her yüzyılda bu türün örnekleri
görülür. Gerek müstakil eserlerde gerekse divan ya da mesnevilerin içerisinde
yer alan bu türün yeni bir örneği, Hakkânî’nin Manzûme-i Nasâih Alâ Meşrebi’t-Tasavvuf adlı
mesnevisinde geçen bir bölümüdür. 95 beyitlik bu bölümde peygamberimizin miraca
yükselişi ve bu esnada karşılaştığı kişi ya da durumlar anlatılır. Nesre
çevirisini de yaptığımız beyitlerin gelenekle birleşen motifleri başlıklar
halinde gösterilmiştir. Konunun özü olarak diğer mesnevilere benzese de üslup
olarak farklılıklar içeren bu yeni miracnameyi edebiyat camiasına tanıtmayı
amaçlıyoruz.

Anahtar Kelimeler

miracname, mesnevi

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm Açıklamalı Meali (2006) 8. Baskı, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Akar, Metin (1987). Türk Edebiyatında Manzum Mirâc-nâmeler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
• Akdoğan, Yaşar (1989). “Mi’râc, Mi’râc-nâme ve Ahmedî’nin Bilinmeyen Mi’râc-nâmesi” Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S:9, s.264-310.
• Akkuş, Metin (2007).Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası Edebi Türler ve Tarzlar. Erzurum: Fenomen Yay.
• Canım, Rıdvan (2014). Divan Edebiyatında Türler. Ankara: Grafiker Yay.
• Devellioğlu, Ferit (2010). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yay.
• Hakkânî, Manzume-i Nasâih Ala Meşrebi’t-Tasavvuf, İnebey Kütüphanesi. No 16 Or 663. vr.137-1417
• Hakkânî, Manzume-i Nasâih Ala Meşrebi’t-Tasavvuf, Kıbrıs Milli Arşiv. No 81. vr.136-139
• Horovitz, J.,(1997) “Mirac” Milli Eğitim İslam Ansiklopedisi, c.8 , 344-347.
• Karaman, Fikret vd. (2009). Dinî Kavramlar Sözlüğü. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları
• Levend, Agâh Sırrı (2015).Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remziler Mazmunlar ve Mefhumlar. İstanbul: Dergah Yay.
• Levend, Agâh Sırrı(1971). “İslâmî Edebiyatın Esasları ve Kaynakları”, TDAY- Belleten 1971:159-194
• Pala, İskender (1986). “Mirac” Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul: Dergah Yay.
• Parmaksızoğlu, İsmet (1964). Kıbrıs Sultan İkinci Mahmud Kütüphanesi, Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği Yay.
• Uzun, Mustafa (2005). “Miraciyye”. Dia, c.30, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 135-140
• Şener ve Yıldız (2003).Türk İslam Edebiyatı. İstanbul: Rağbet Yay.
• Yavuz, Salih Sabri (2005). “Mirac” . Dia, c.30, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 132-135.