AHMET İHSAN TOKGÖZ’ÜN DOĞU ASYA’YA SEYAHAT ROMANINDA YAPI

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 4, 642 - 656, 31.10.2019

Elif Öksüz Güneş

https://doi.org/10.20322/littera.630170

Öz

Çalışmada bu romanın kimliği hakkında bilgi verildikten sonra, eser isim-içerik,
olay örgüsü, bakış açısı ve anlatıcı, zaman, mekân ve kişiler bağlamında
değerlendirilecek.

Türk edebiyatının Batılılaşma çabaları sırasında önemli bir rol
oynayan Ahmet İhsan Tokgöz dergicilik faaliyetleri ile ilgilenir. Servet-i
Fünun dergisinde tefrika edilen Ülfet ve Haver başlıklı romanlarının yanı sıra
gezi yazıları ve hatıraları da bulunur. Gezi yazıları arasında sıralanan
Asya-yı Şarkiye Seyahat (Doğu Asya’ya Seyahat) adlı metni gezi ve mektup
türlerinden yararlanılarak kurgulanan bir romandır.

Edebi metinlerde, içinde yaşanılan dünyanın gerçekleri, sanatkârın
zihin süzgecinden geçerek itibari dünyada vücut bulur. Anlatıcının düş dünyası,
dili kullanma biçimi kurmaca dünyanın formunu/türünü de belirler. Mit, destan,
efsane, şiir, hikâye ve roman kurgunun önemli türleridir. Bunların arasında
imkânları en geniş olan roman, birçok farklı teknikle yazılabilir. Mektup,
roman yazarının eserinde kullandığı yöntemlerden biridir. Edebi metinlerde anlatıcı
tarafından olay örgüsüne yön verme, anlatımdaki akıcılığı, inandırıcılığı
sağlama işlevini yüklenir. Mektup-romanların yanı sıra gezi yazıları da mektup
tarzında düzenlenebilir. Şehir betimlemeleri, gelenek ve görenekler, bölgenin
nüfus yapısı mektup aracılığı ile aktarılabilir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet İhsan Tokgöz, roman

Kaynakça

• Ahmet İhsan (2017). Doğu Asya’ya Seyahat (Asya-yı Şarki’ye Seyahat). haz. Abdulkadir Altın, Nazmi Eroğlu. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Eliuz, Ülkü (2014). Orhan Kemal’in Romanlarında İsin-İçerik İlişkisi. Bereketli Toprakların Yazarı Orhan Kemal Hece, 205: 175-198.
• Kabaklı, Ahmet (1994). “Seyahat”. Türk Edebiyatı, C.I, 499-503, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kılıçkaya, Derya (2008). Ahmet İhsan ve Romanları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Kılıçkaya, Derya (2015). Bir Mektup Roman Olarak “İkinci Dünya”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15, 236-245.
• Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.