DİVAN MAHZENİNDE UYANDIRILMAYI BEKLEYEN DÖRT ŞAİR

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 120 - 132, 31.01.2021

Karden Karakoç

https://doi.org/10.20322/littera.833984

Öz

Çeşitli şekil ve türlerdeki eserleri içinde barındıran ve kütüphanelerimizde çok sayıda örneklerine rastlanan mecmualar klasik Türk edebiyatının önemli kaynakları arasındadır. Mecmualar, divanı olmayan veya çeşitli sebeplerle divanı elde bulunmayan şairlerin şiirlerinin tespiti hususunda araştırmacılara imkân sağlamaktadır. Diğer taraftan mecmualar; divanı bulunan şairlerin mevcut divan nüshalarının dışında kalmış şiirlerini de içerebilmektedir. Mecmualarda tezkirelerde veya biyografik kaynaklarda ismi bulunmayan şairlere rastlanılması ve bazı mecmuaların şairler hakkında biyografik bilgi bulundurması mecmuaları biyografi çalışmaları için de önemli kılmaktadır. Bu gibi pek çok önemi haiz olan mecmualar üzerinde şimdiye kadar yapılan ve yapılmaya devam edilen çalışmalarla sahaya katkı sunulmaya devam edilmektedir.
Bu çalışmada Milli Kütüphane “06 Mil Yz A 3291” numarada kayıtlı şiir mecmuasında şiirleri bulunan ancak tezkirelerde adlarına rastlanılmayan “Tâcirî, Haydaroglu, Karînî ve Şâlî” mahlaslı dört şair ve şiirleri ele alınmıştır. Tezkirelerde biyografisine rastlanmayan bu dört şairden “Şâlî” mahlaslı olan şairin “Pervâne Bey” ve “Mecmû’atü’l-Letâif ve Sandûkatü’l-Maârif” adlı nazire mecmualarında da birer şiirinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmayla dört şair daha gün yüzüne çıkarılarak bilim dünyasının istifadesine sunulmuştur. Bu mecmua özelinde tezkirelerde dahi adı geçmeyen şairlerin şiirlerinin yer alması mecmuaların günümüz araştırmacıları için ne denli önemli birer kaynak olduğunu göstermesi açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, şair, şiir, tezkire

Kaynakça

• Açıkgöz, Namık (2017). Riyâzü’ş-Şu’arâ, Ankara: KTB. Yayınları, e kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/54137,540229-riyazu39s-suarapdfpdf.pdf?0[Erişim Tarihi:13.09.2020].
• Aydemir, Yaşar (2011). “Biyografi Kaynağı Olarak Mecmualar”, Prof. Dr. Mustafa İsen Adına Uluslararası Klasik Türk Edebiyatında Biyografi Sempozyumu Bildirileri Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara, s. 87-100.
• Çınarcı, Mehmet Nuri (2015). “Söz Meydanında İki Hükümdar: Kanunî Sulltan Süleyman’ın ve Şah Tahmasb’ın Müşâ’aresi”, Tarih Okulu Dergisi, S. 8, s.187-210.
• Gıynaş, Kamil Ali (2017). Pervâne Bey Mecmuası, Ankara: KTB. Yayınları, www.kulturturizm.gov.trhttp://ekitap.kulturturizm.gov.tr. [Erişim tarihi: 10.05.2020].
• Gürbüz, İncinur Atik (2011). “Bir Şiir Mecmuasındaki Hicivli Söyleyişler” Turkish Studies, Volume 6, Issue 2, s. 87-94.
• Gürbüz, İncinur Atik (2018). Mecmû’atü’l-Letâif ve Sandûkatü’l-Maârif (İnceleme-Tenkitli Metin-Şair ve Şiir Dizini), Ankara: KTB. Yayınları, www.kulturturizm.gov.trhttp://ekitap.kulturturizm.gov.tr. [Erişim tarihi: 10.05.2020].
• İpekten, Haluk; Kut Günay; İsen M; Ayan H; Karabey T. (2017), Sehî Beg Heşt Bihişt, Ankara: KTB Yayınları, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56165,hest-bihistpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 12.04.2020].
• İsen, Mustafa (2017). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı, KTB Yayınları, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55739,kunhul-ahbarin-tezkire kismpdf.pdf?0 [Erişim tarihi: 12.04.2020].
• Karakoç, Karden (2019). Milli Kütüphane 06 Mil Yz A 3291 Numarada Kayıtlı Şiir Mecmuasının Transkripsiyonlu Metni ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi’ne (Mestap) Göre Tasnifi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmaniye: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakoç, Karden (2020). 16. Yüzyıl Şâiri Hayretî’nin Yayımlanmamış İki Gazeli ve Bu İki Gazel Üzerine Değerlendirmeler, The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS),C.5, S.1, s.15-38.
• Karakoç, Karden (2020). Bir Şiir Mecmuasında Tespit Edilen Nesîmî’nin Bilinmeyen Gazelleri, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.1, S.2, s.43-55.
• Kesik, Beyhan (2015). “Kanunî’nin Şah Tahmasb’ın Gazeline Cevabı”, Sobider- Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal Of Social Science, S. 2, s.203-210.
• Kesik, Beyhan, Zehra Pehlivan, Emre Şengül (2015). “Bir Şiir Mecmuasından Hareketle Muhibbî’nin Yayımlanmamış Şiirleri”, İnternational Journal of Language Academy. V. 3/1, s.361-373.
• Mecmua, Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yz A 3291.
• Sungurhan, Aysun (2017). Tezkîretü’ş-Şu’arâ Ankara: KTB. Yayınları, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/183504/kinalizade-hasancelebi-tezkiretus-suara.html. [Erişim tarihi: 12.04.2020].