RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN RAMAZÂNİYYE’Sİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 4 - PROF. DR. İ. ÇETİN DERDİYOK ARMAĞAN SAYISI, 1644 - 1653, 31.10.2021

Ali Yörür

https://doi.org/10.20322/littera.993918

Öz

Klasik Türk edebiyatının öteden beri söylenegelen toplumdan uzak, sosyal hayattan kopuk ve hayalî olduğu iddialarının aksine Klasik Türk edebiyatı şairleri, içinde yaşadığı toplumun yaşayışını, geleneklerini, kültürel değerlerini şiirlerine yansıtmışlardır. Bu bağlamda şairler, Müslüman-Türk toplumunda çok önemli yere sahip olan Ramazan ayını da şiirlerine konu etmişler ve edebî bir üslupla dile getirmişlerdir.
Klasik Türk edebiyatı şairlerinin Ramazan ayının gelişini tebrik için yazdıkları ve devlet büyüklerine sundukları Ramazaniyeler, daha çok kaside şeklinde yazılan manzumelerdir. Ramazaniyelerde; hilalin görünmesi, Ramazanın gelişi ve fazileti, sahur, iftar, camiler, Kadir gecesi gibi dinî kavramların yanı sıra folklorik ve kültürel sosyal hayatı ilgilendiren birçok konu mevcuttur. Bu bakımdan Ramazaniyeler, yazıldığı dönemdeki olaylara ayna tutması ve bunları Klasik Türk edebiyatı şairinin gözüyle göstermesi bakımından önemlidir.
Ramazaniye türünde eser veren şairlerden birisi de Recâî-zâde Ahmed Cevdet’tir. Bu çalışmada 19. yüzyıl şairlerinden Recâî-zâde Ahmed Cevdet’in Ramazâniyye’sinin transkripsiyonlu metni verilip incelemesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Recâî-zâde Ahmed Cevdet, Ramazâniyye, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Abdülkadiroğlu, Abdülkerim (1994). Zînetü’l-Mecâlis, Ankara: THK Matbaası.
• Abdülkadiroğlu, Abdülkerim; Sarı, Mehmet (1998). Nevâdirü’l-Asâr fî Mütâlaa’ti’l-Eş’âr, Ankara: Anıl Matbaası.
• Abdülkerim, Abdülkadiroğlu; Sarı, Mehmet (2009). “Külliyât-ı Recâî-zâde Ahmed Cevdet (Nevâdirü’l-âsâr, Zînetü’l-Mecâlis, Dîvânçe”, AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 39, s. 323-333.
• Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 807.
• Ahmed Cevdet. Dîvânçe, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY No: 2847.
• Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 84.
• Ahmed Cevdet. Dîvânçe, Millet Kütüphanesi Ali Emiri No: 85.
• Canım, Rıdvan (2010). Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Çelebioğlu, Âmil (1998). “Edebiyatımızda Ramazan”, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: MEB Yayınları.
• Çiftçi, Ömer (2017). (e-kitap). Fatin Tezkiresi (Hâtimetü’l-Eşâr). https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0 [25.08.2021]
• Ertan, Mehmet Emin (1995). Divan Edebiyatında Ramazaniyyeler Üzerine İncelemeler, Doktora Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi.
• Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu’l-A’lâm, Cilt 3, Ankara: Kaşgar Neşriyat.
• Uzun, Mustafa (2007). “Ramazâniyye”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, C. 34.
• Ünver, Süheyl (1995). İstanbul Risaleleri, İstanbul: İ.B.Ş.B. Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları.
• Yekbaş, Hakan (2012). “Ramazanı Divan Şiiri Metinlerinden Okumak”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6.
• Yekbaş, Hakan (2014). “Cevdet, Recâî-zâde Ahmed Cevdet”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS). http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cevdet-recaizade-ahmed [01.09.2021]
• Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet’in Ali Paşa’ya Sunduğu Bahâriyye’si”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 22.
• Yörür, Ali (2021). “Recâî-zâde Ahmed Cevdet’in Tarih Manzumeleri”, Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, Cilt: 7, Sayı: 2.