MEHMET RAUF’UN CUMHURİYET ROMANI: HARABELER

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 611 - 625, 31.07.2023

Ece Serrican Kabalcı

https://doi.org/10.20322/littera.1302444

Öz

22 Temmuz 1926-22 Nisan 1927 tarihleri arasında Cumhuriyet gazetesinde 155 sayı tefrika edilen Harabeler; aşka, kadın-erkek ilişkilerine, sosyal ve kültürel hayata odaklanan bir İstanbul romanıdır. “Yunus Nadi Beyefendi”ye ithaf edilen roman; Kadıköy, Beyoğlu ve Büyükada’nın eğlence mekânlarını, İstanbul sosyetesinin yaşam tarzını işler. Yazarın diğer eserlerinde olduğu gibi aşk ve kadın romanın merkezini oluşturur. Ancak Harabeler’in yazarın diğer romanlarından ayrılan yönü, sosyal eleştiriye de yer vermesidir. Eserde, Cumhuriyet sonrası yaşanan toplumsal değişimlere, alafrangalığın yozlaştırıcı yönlerine, Batılılaşmanın sosyal ve kültürel hayat üzerindeki etkisine dikkat çekilir. Batı merkezli bir eğitim sürecinden geçmiş olan roman başkişisi Nuri Süha’nın bakış açısından anlatılan olaylarda özellikle sosyal ve kültürel hayatta yaşanan değişimler, Cumhuriyet ile birlikte farklılaşan yaşayış tarzı dikkat çekici bir şekilde işlenir. Bu çalışmada, romanda yer alan toplumsal çözülme ve değişimler ele alınmış, romandan yapılan alıntılarla Mehmet Rauf’un bu eserinde sadece aşk ve kadın konusunu işlemediği ortaya konulmuştur. Böylece yazarın daha çok bilinen Halâs adlı romanı gibi Harabeler’in de aşk ve eğlence hayatının dışında sosyal ve millî meselelere yer veren bir roman olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Rauf, Harabeler, toplumsal değişim, yozlaşma, cumhuriyet

Kaynakça

• Acar, Hasan (2020). “Tanzimat Dönemi Siyasi Liderlerinden Biri Olarak Keçecizade Mehmet Fuad Paşa”. Analytical Politics. 1 (1): 18-34.
• Akyol Aycan, Gizem (2012). “Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Romanlarında Edebiyat Algısı ve Türk Edebiyatının Dönemlerine Bakış”. Turkish Studies. 7 (3): 173-181.
• Çıkla, Selçuk (2001). “Halit Ziya ve Mehmet Rauf’un Hayatları ile Romanları”. Dergâh. 12: 14-17.
• Çıkla, Selçuk (2004). “İnkılâp Edebiyatı”. Hece (Hayat-Edebiyat-Siyaset Özel Sayısı). 90/91/92: 435-441.
• Çıkla, Selçuk (2006). “Cumhuriyetin Onuncu Yıl Dönümü Anısına Yapılan Edebî Yayınlar”. Turkish Studies. 1 (1): 45-67.
• Çıkla, Selçuk (2007). “Türk Edebiyatında Kanon ve İnkılâp Kanonu”. Muhafazakâr Düşünce. 4 (13/14): 47-68.
• Demiryürek, Meral (2015). “Savaştan Doğan Bir Tip: “Harp Zengini”. Turkish Studies. 10 (16): 493-508.
• Doğaner, Yasemin (2007). “Atatürk Dönemi Türkiyesi’nde Sosyo-Kültürel Değişim”. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS). 38: 235-260.
• Kacıroğlu, Murat (2009). “Millî Mücadele ve Erken Dönem Cumhuriyet Romanında Harp Zenginleri”. Karadeniz Araştırmaları. 20: 117-136.
• Mehmet Rauf (2002). Karanfil ve Yasemin. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Mehmet Rauf (2008). Edebî Hatıralar. hzl. Mehmet Törenek. İstanbul: Kitabevi.
• Mehmet Rauf (2018). Harabeler. hzl. Mert Öksüz. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Öksüz, Mert (2018). “Mehmet Rauf ve Harabeler” (Harabeler içinde). İstanbul: Akçağ, 6-13.
• Özbalcı, Mustafa (1997). Mehmet Rauf’un Romanlarında Şahıslar Kadrosu. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Parla, Jale (2004). “Edebiyat Kanonları”. Kitap-lık. 68: 51-53.
• Savaş, Kudret (2019). “Mehmet Rauf’un “Büyük Aşk Roman”ı: Son Yıldız”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 19 (2): 453-485.
• Serrican Kabalcı, Ece (2018). “Mehmet Rauf’un Romanlarında Kadın-Erkek İlişkileri ve Evlilik Kurumu”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 5 (6): 15-34.
• Tarım, Rahim (2000). Mehmet Rauf-Hayatı ve Hikâyeleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Akçağ.
• Törenek, Mehmet (1999). Hikâye ve Romanlarıyla Mehmet Rauf. İstanbul: Kitabevi.
• Ulutaş, Nurullah, Ulu, Emine (2015). “Türk Romanında Kimlik Bunalımı”. Turkish Studies. 10 (8): 2095-2114.
• Yalçın, Hüseyin Cahit (2002). Edebiyat Anıları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.