Çanakkale İli Kışlık Sebze Yetiştiriciliği Yapılan Alanlarda Kök-ur Nematodlarının Yaygınlıklarının Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 5, 15 - 23, 30.06.2022

Ayşenur Yılmaz , Uğur Gözel

Öz

Sebzeler tarımsal üretimde ve insan beslenmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Ülkemizde yazlık ve kışlık olarak 50 kadar sebze türü yetiştirilmekte ve bu sebzelerin %54’ünün kışlık olarak üretimi yapılmaktadır. Tüm tarımsal ürünler gibi kışlık sebzelerde de verim ve kaliteyi etkileyen hastalık ve zararlılar bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri arasında kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.) yer almaktadır. Kışlık sebzelerde zararlı kök-ur nematodları ile ilgili az çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada Çanakkale ili kışlık sebze yetiştirilen alanlara periyodik olmayan arazi çıkışları yapılarak kök-ur nematodları topraktan ve bitkilerden elde edilmiştir. Çanakkale ili ve ilçelerinden toplamda 158 adet bitki ve toprak örneği toplanmış ve 26’sı bulaşık olarak belirlenmiştir. Çanakkale ilinde kışlık sebze yetiştirilen alanların %16,46’sında bulaşıklık tespit edilmiştir. En fazla bulaşıklık %30,8 ile Çan ilçesinde gözlenirken, en az bulaşıklık %5 ile Biga ilçesinde gözlemlenmiştir. Bu çalışmada Çanakkale ili kışlık sebze yetiştiriciliği yapılan alanlarda zararlı kök-ur nematodu türlerinin yayılışları ve popülasyon yoğunlukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kök-ur nematodları, Kışlık Sebzeler, Çanakkale

Determination of the Prevalence of Root-knot Nematodes in the Winter Vegetable Growing Areas in Çanakkale Province

Öz

Vegetables have an important place in agricultural production and human nutrition. In our country, about 50 species of vegetables are grown in summer and winter and 54% of these vegetables are produced in winter. Like all agricultural products, there are diseases and pests that affect the yield and quality of winter vegetables. Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) are among the most important of these. There are few studies on harmful root-knot nematodes in winter vegetables. In this study, root-knot nematodes were obtained from soil and plants with non-periodic field survey to winter vegetable growing areas in Çanakkale. A total of 158 plant and soil samples were collected from Çanakkale province and its districts, and 26 of them were determined as contaminated. Contamination was detected in 16,46% of the areas where winter vegetables are grown in Çanakkale. The highest of infestation was observed in Çan district with 30,8%, while the least infestation was observed in Biga district with 5%. In this study, the distribution, population densities of harmful root-knot nematode species were determined in the winter vegetable growing areas of Çanakkale.

Anahtar Kelimeler

Root-knot Nematodes, Winter Vegetables, Çanakkale

Kaynakça

• Anonim, 2020. http://www.turktarim.gov.tr/Haber/538/kislik-sebze-uretiminde-ne-nasil-yapilmali (Erişim Tarihi: 24.09.2021).
• Anwar, S.A., McKenry, M.V., 2012. Incidence and population density of plant-parasitic nematodes infecting vegetable crops and associated yield losses in Punjab, Pakistan. Pakistan Journal of Zoology. 44: 2.
• Aguirre, Y., Crozzoli, R., Greco, N., 2003. Effect of the root-knot nematode Meloidogyne incognita on parsley, population. 1: 5.
• Ataş, H., Uysal, G., Gözel, Ç., Özalp, T., Gözel, U., Devran, Z., 2021. First report of root-knot nematode, Meloidogyne incognita on calendula in Turkey. Journal of Nematology. 53.
• Aydınlı, G., Mennan, S., Devran, Z., Sirca, S., Urek, G., 2013. First report of the root-knot nematode Meloidogyne ethiopica on tomato and cucumber in Turkey. Plant Disease. 97 (9): 1262.
• Aydınlı, G., 2018. Detection of the root-knot nematode Meloidogyne luci Carneiro et al., 2014 (Tylenchida: Meloidogynidae) in vegetable fields of Samsun Province, Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi. 42 (3): 229-237.
• Devran, Z., Söğüt, M.A., 2009. Distribution and identification of Root-knot nematodes from Turkey. Journal of Nematology. 41 (2): 128.
• Doucet, M.E., Pinochet, J., 1992. Occurrence of Meloidogyne spp. in Argentina. J. Nematol. 24 (4): 765-770.
• Evlice, E., Erdoğuş, F.D., Yatkın, G., 2020. Bazı havuç çeşitlerinin kök-ur nematodu türlerine (Meloidogyne spp. Goeldi, 1982) karşı reaksiyonu. Bitki Koruma Bülteni. 60 (1): 25-30.
• Hooper, D.J., 1986. Handling, fixing, staining and mounting nematodes. In: Laboratory Methods for Work with Plant on Soil Nematodes, (Ed. J.F. Southey). Her Majesty's Stationery Office, London, pp. 59-80.
• İbrahim, I.K.A, Rezk, M.A, Khalil, H.A.A., 1983. Resistance of some plant cultivars to root-knot nematodes, Meloidogyne spp. Nematol Medit. 11: 189-192.
• İmren, M., Özarslandan, A., Kasapoğlu, B.E., Toktay, H., Elekçioğlu, İ.H., 2014. Türkiye buğday faunası için yeni bir tür, Meloidogyne artiellia Franklin, 1961. Türkiye Entomoloji Dergisi. 38 (2): 189-196.
• Jones, J.T., Haegeman, A., Danchin, E.G.J., Gaur, H.S., Helder, J., Jones, M.G.K., Kikuchi, T., Manzanilla-López, R., Palomares-Rius, J.E., Wesemael, W.M.L., Perry, R.N., 2013. Top 10 plant-parasitic nematodes in molecular plant pathology. Molecular Plant Pathology. 14 (9): 946-961.
• Karssen, G., Moens, M., 2006. Root-knot nematodes. In: Perry, R.N. and Moens, M. (Eds). Plant nematology. Wallingford, UK, CABI Publishing, pp. 59-90.
• Kepenekçi, İ., Öztürk, G., Evlice, E., 2002. Ülkemiz örtü altı sebze üretiminde sorun olan yeni bir kök-ur nematodu türü (Meloidogyne exigua Goeldi, 1887) ve diğer kök-ur nematodu türleri, IV. Sebze Tarımı Sempozyumu, Bildiri özetleri, 55 s., Bursa.
• Kepenekçi, İ., Dura, O., 2017. Anethum graveolens, a new host of Meloidogyne incognita in Turkey. Pakistan Journal of Nematology. 35 (2): 215-216.
• Mennan, S., Aydinli, G., Kati, T., 2011. First report of root‐knot nematode (Meloidogyne arenaria) infecting parsley in Turkey. Journal of Phytopathology. 159 (10): 694-696.
• Moltmann, E., 1988. Kairomone im Wurzelexsudat Von Getreide: Ihre Bedeutung für die Wirtsfindung der Infektionslarven des Getreidezystenaelchens Heterodera avenae Und Ihre Charakterisierung. Hohenheim Universität, Doktorarbeit, 148 pp.
• Özarslandan, A., Elekçioğlu, İ.H., 2010. Türkiye’nin farklı alanlarından alınan kök-ur nematodu türlerinin (Meloidogyne spp.) (Nemata: Meloidogynidae) moleküler ve morfolojik tanılama ile belirlenmesi, Türkiye Entomoloji Dergisi. 34 (3): 323-35.
• Radewald, J., Shibuya, F., Nelson, J., Brendler, R., Vilchez, M., 1972. The influence of the root-knot nematode, Meloidogyne incognita, on parsley yields under controlled greenhouse conditions. California Agriculture. 26 (8): 6-8.
• Sasanelli, N., Vovlas, N., Cantalapiedra-Navarrete, C., Lucarelli, G., Palomares-Rius, J.E., Castillo, P., 2015. Parasitism and pathogenicity of curly-leaf parsley with the root-knot nematode Meloidogyne javanica in Southern Italy. Helminthologia. 52 (4): 348-354.
• Sasser, J.N., 1977. Worldwide dissemination and importance of the root-knot nematodes, Meloidogyne spp. Journal of Nematology. 9 (1): 26-29.
• Taylor A.L., 1987. Identification and estimation of root-knot nematode species in mixed populations. Bulletin 12. Florida Department of Agriculture and Consumer Services, Gainsville, Florida. 73 pp.
• Tileubayeva, Z., Avdeenko, A., Avdeenko, S., Stroiteleva, N., Kondrashev, S., 2021. Plant-parasitic nematodes affecting vegetable crops in greenhouses. Saudi Journal of Biological Sciences. 28 (9): 5428-5433.
• Trinh, Q.P., Le, T.M.L., Nguyen, T.D., Nguyen, H.T., Liebanas, G., Nguyen, T.A.D., 2019. Meloidogyne daklakensis n. sp. (Nematoda: Meloidogynidae), a new root-knot nematode associated with Robusta coffee (Coffea canephora Pierre ex A. Froehner) in the Western Highlands, Vietnam. Journal of helminthology. 93 (2): 242-254.
• Trudgill, D.L., Blok, V.C., 2001. Apomictic, polyphagous root-knot nematodes: Exceptionally successful and damaging biotrophic root pathogens. Annu. Rev. Phytopathol., Vol. 39: 53-77.
• Tüik., 2019. https://data.tuik.gov.tr/ Bitkisel üretim istatistikleri (Erişim Tarihi: 24.12.2021).
• Tüik., 2020. https://data.tuik.gov.tr/ Bitkisel üretim istatistikleri (Erişim Tarihi: 24.12.2021).
• Walker, J.T., 2002. Susceptibility of eight herbs to common root-knot nematodes. J Env Hort. 20: 101-103.