A COMPARATİVE ANALYSİS OF “ANNE OF GREEN GABLES” BY LUCY MAUD MONTGOMERY WİTHİN THE FRAMEWORK OF LİTERARY TRANSLATİON AND MACHİNE TRANSLATİON

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 22, 30.06.2021

Rabia Aksoy Arıkan

Öz

This study includes a discussion on the literary translation and machine translation of “Anne of Green Gables”, a novel by the Canadian writer Lucy Maud Montgomery, one of the popular culture publications, the novel is a summary of the events that are narrated in what is originally a collection of eight books. In this article, differences between human and machine translation have been studied, with special emphasis on the importance of human factor in translation. This study has been conducted by using online machine translation applications such as Google and Yandex translation tools. The article aims to highlight the importance of features peculiar to the writer and the work at the stage of post-editing done by a human translator. Besides, this study tries to find out the best way to make translations of literary works in recent technological research on machine translation. An assessment has been made on the translation of the novel by conventional methods and by applications of computer-aided machine translations. One of the goals of this study is to show that, as with many types of publications, popular culture publications can be rendered through machine translation. In the evaluation, the method of “rule-based machine translation” has been preferred. This method, which allows the researcher to work more actively, has been found to be more scientific than other types of machine translation. Moreover, it has been found that machine translation systems such as Google Translate and Yandex Translate have a number of shortcomings in transferring concepts related to the sense being communicated, and that they operate by a system based on structures at lexical level. Today, with the machine translation becoming more widely available, it has been seen that post-editing done by human editors contributes significantly to enhancing the quality of literary translations, including works of popular culture. In this process, special emphasis has been placed on issues such as post-editors’ conception of the task being done, their way of looking at the world, and their knowledge about literary translation. The examples given in this study revealed that, particularly in literary translation, every post-editing procedure does not always yield effective results, and that everything depends on the translator’s background knowledge and his/her competence in literary translation. Discussions have been made on this topic, with special emphasis on the translator’s ability to interpret a literary text.

Anahtar Kelimeler

Literary Translation, Machine Translation, Anne of Green Gables, Google Translation, Yandex Translation.

LUCY MAUD MONTGOMERY’NİN “YEŞİL’İN KIZI” ADLI KİTABININ YAZIN ÇEVİRİSİ VE MAKİNE ÇEVİRİSİ ÇERÇEVESİNDE KARŞILAŞTIRMALI İNCELENMESİ

Öz

Kanadalı yazar Lucy Maud Montgomery'nin bir romanı olan “Green Gables Anne” nin edebi çeviri ve makine çevirisi içeren bu çalışmada ele alınmıştır. Popüler kültür yayınlarından biri olan roman, başlangıçta sekiz kitaptan oluşan bir koleksiyonda anlatılan olayların bir özetidir. Bu makalede, çeviride insan faktörünün önemi üzerinde durularak, insan ve makine çevirisi arasındaki farklar incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken, Google Çeviri ve Yandex Çeviri gibi çevrimiçi makine çevirisi uygu¬lamalarından yararlanılmıştır. Bu şekilde insan çevirisi ve makine çevirisinin farkları ele alınmış, insan faktörünün çevirideki önemi vurgulanmıştır. İnsan çevirmen tarafından yapılan son düzeltme işlemin¬de yazınların yazara ve eserin tamamına özgü özelliklerinin önemini ifade etmek amacındadır. Ayrıca bu ça¬lışma makine çevirisine yönelik güncel teknolojik çalışmalarda yazın çevirilerinin nasıl daha iyi yapılabileceği sorusuna cevap bulma amacı da taşımaktadır. Bu çalışmada, eserin yazın çevirisi ve bilgisayar donanımlı ma-kine çevirisi uygulamalarıyla yapılması üzerine bir değer¬lendirme yapılmıştır. Birçok yayın türünde olduğu gibi popüler kültür yayınlarının da makine çevirisiyle yapılabileceğini göstermek hedeflerdendir. Yapılan incelemede “Kural Tabanlı Makine Çevirisi” yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmacının daha aktif olarak çalışmasına olanak tanıyan bu yöntemin diğer makine çevirisi türlerine göre daha bilimsel olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra Google Çeviri ve Yandex Çeviri gibi makine çevirisi sistemlerinin anlama özgü kavramları yansıtmaktaki eksiklikleri ve sadece kelime düzeyinde bir yapıyı temel alan bir sistemle çalıştıkları gözlemlenmiştir. Makine çevirisinin yaygınlaştığı günümüzde popüler kültür eserlerini içeren yazın çevirisinde insan müdahalesiyle etkin sonuçlara ulaşılabileceği görülmüştür. Bu süreçte son düzeltme işlemlerini gerçekleştiren çevirmenin anlayışı, kültürü, hayata bakış açısı ve yazın çevirisindeki bilgisinin önemine vurgu yapılmıştır. Özellikle yazın çevirisinde son düzeltme işleminin her zaman etkin sonuca ulaşmak demek olmadığı, her şeyin çevirmenin kültürü ve yazın çevirisi bilgisine bağlı olduğu verilen örneklerle tespit edilmiştir. Bu konuyla ilgili açıklamalarda bulunulmuş ve yazın çevirisinde çevirmen yorumunun önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yazın Çevirisi, Makine Çevirisi, Yeşilin Kızı Anne, Google Çeviri, Yandex Çeviri

Kaynakça

• Aksoy, B. (2002). Geçmişten Günümüze Yazın Çevirisi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Aslan, E. (2019). Makine Çevirisi. İstanbul: Hiperyayın.
• Baker, M. (1992). In Other Words. A coursebook on Translation. Routledge.
• Basnett, S. (2002). Translation Studies.(3rd Ed.) London: Routledge.
• Gürçağlar, Ş.T.(2014). Çevirinin A, B,C’si. İstanbul: Say Yayıncılık.
• Göktürk, A. (2018). Çeviri: Dillerin Dili. İstanbul: Yapı Kredi Ya¬yınları.
• Guerra, A. F. (2000). Machine Translation: Capabilities and Limitations. Valencia: Universitat de Valencia.
• Hutchins, W. J. (1986). Machine Translation: Past, Present, Future.
• Montgomery, L.M.(2020). Anne of Green Gables. İstanbul: MK Publications.
• Montgomery, L.M.(2020). Yeşil’in Kızı Anne. İstanbul: Flipper Yayıncılık.
• Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies. London: Routledge.
• Newmark, P. (1988). A Textbook of Translation. London: Prentice Hall.
• Popoviç, A. (1987). Yazın Çevirisi Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Tekin, C.(2008)İngilizce’den Türkçe’ye Makine Çevirisi Modülü, Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalı Yükseklisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye.
• Temizöz, Ö.(2012).Machine translation and postediting European Society for Translation Studies Research Committee State of the Art Research Reports, Universitat Rovirai Virgili, Spain.
• Tok, Z. (2020). Bilgisayar Destekli Çeviri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yabancı Dil Yayınları, İstanbul.
• Yalçın, P. (2015). Çeviri Stratejileri, Kuram ve Uygulama, Grafiker Yayınları, Ankara.
• İnternet Kaynakları https://translate.google.com/ (GÇ, 2021a/2021b/2021c/2021ç/2021d.), Erişim Tarihi: 09.04.2021.
• https://ceviri.yandex.com.tr/ (YÇ, 2021a/2021b/2021c/2021ç/2021d.), Erişim Tarihi:09.04.2021
• YÇ, 2021a/2021b/2021c/2021ç/2021d.), Erişim Tarihi: 0