REPRESENTING LEBANON AS PHOENICIA: ERNEST RENAN’S PHILOLOGICAL APPROACH AND MISSION DE PHÉNICIE

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 93 - 112, 25.04.2022

Fahri Danış , Esra Danacıoğlu

https://doi.org/10.53425/madergisi.1089290

Öz

Ernest Renan, who was among the most important French Orientalists of the second half of the 19th century, also as an anthropologist and philologist, devoted most of his career to explaining the phenomenon he called the "Semitic mind". While the Semitic race, embodied within the framework of the "Muslim-Arab" character, means an "incomplete" and "deficient" category for Renan, linguistic qualities are placed on the basis of this deficiency. According to Renan, the main reason for the Semitic backwardness from the Indo-European communities is the stable or opaque structure of their language and their entire cultural system, which does not allow diversity. On the other hand, although it is not well known, Renan is one of the founding figures of Phoenician archeology and anthropology in the modern period, and his visit to Lebanon, which he took on the assignment of the French emperor III. Napoleon in the 1860s, led to very important political results. Renan's work titled Mission de Phénicie, which includes his observations on the Christian communities in Lebanon, especially the Maronites, and his deductions about the Phoenicians, brings up a very important representation process that makes modern Lebanese thought possible. The approach that the Lebanese are descended from Phoenicians and have an exceptional national character, free from the Arab-Islamic (i.e. Semitic) cultural patterns around them, will form the core of Lebanese thought independent of Syria and the wider Arab political organization. In this study, first of all, Renan's general thoughts on Semitic anthropology and philology will be revealed, and then his Lebanese trip and Mission de Phénicie, which shaped territorial Lebanese nationalism, will be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Ernest Renan, Lebanon, Orientalism, Semitics, Phoenicians

LÜBNAN’I FENİKE’YE EŞLEŞTİRMEK: ERNEST RENAN’IN FİLOLOJİK YAKLAŞIMI VE MISSION DE PHÉNICIE

Öz

19. yüzyılın ikinci yarısının en önemli Fransız Şarkiyatçıları arasında yer alan Ernest Renan, aynı zamanda bir antropolog ve filolog olarak, çalışmalarının büyük bir kısmını “Sâmî aklı” adını verdiği fenomeni açıkla-maya adamıştır. “Müslüman-Arap” karakteri çerçevesinde somutlaşan Sâmî ırkı, Renan için “tamamlanmamış” ve “eksik” bir kategori anlamına gelirken bu eksikliğin temelineyse dilbilimsel nitelikler yerleştirilir. Renan’a göre Sâmîlerin Hint-Avrupa topluluklarından geri olmalarının asıl sebebi, dillerinin ve ondan doğan bütün bir kültürel sistemlerinin çok sesliliğe izin vermeyen stabil ya da donuk yapısıdır. Öte yandan pek bilinmese de Renan, Fenike arkeolojisi ve antropolojisinin modern dönemdeki kurucu figürlerinden biridir ve 1860’lı yıllarda Fransız imparatoru III. Napolyon’un görevlendirmesiyle çıktığı Lübnan ziyareti, siyasal açıdan oldukça önemli sonuçlara yol açmıştır. Renan’ın, başta Mârûnîler olmak üzere Lübnan’daki Hıristiyan topluluklar üzerine gözlemleriyle Fenikeliler hakkındaki çıkarımlarını ihtiva eden Mission de Phénicie başlıklı yapıtı, modern Lübnan düşüncesini mümkün kılan çok önemli bir temsiliyet sürecini gündeme getirir. Lübnanlıların Fenikelilerin soyundan geldikleri ve çevrelerindeki Arap-İslam (yani Sâmî) kültürel kalıplarından azade, istisnai bir milli karaktere sahip oldukları yönündeki yaklaşım, Suriye’den ve daha geniş bir Arap siyasal örgütlenmesinden bağımsız Lübnan düşüncesinin çekirdeğini oluşturacaktır. Bu çalışmada, öncelikle Renan’ın Sâmî antropolojisi ve filolojisiyle ilgili genel düşünceleri ortaya konulacak ardından onun, teritoryal Lübnan milliyetçiliğine yön veren Lübnan gezisi ve Mission de Phénicie’si üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ernest Renan, Lübnan, Şarkiyatçılık, Samiler, Fenikeliler

Kaynakça

• Barry, William Francis. Ernest Renan. New York: Charles Scribner's Sons, 1905.
• Dagon, Jane Victoria. "Ernest Renan and the Question of Race". Doktora Tezi. Louisiana State University, 1999.
• Gobineau, Joseph Arthur de. İnsan Irklarının Eşitsizliği. Çeviren. Serkan Acar. İstanbul: Selenge Yayınları, 2021.
• Harpham, Geoffrey Galt. "Roots, Races, and the Return to Philology". Representations. 106/1 (2009): 34-62.
• Hutton, Christopher. "Orientalism and Race: Aryans and Semites". Orientalism and Literature içinde, ed. Geoffrey P. Nash, 117-133. New York: Cambridge University Press, 2019.
• Irwin, Robert. Oryantalistler ve Düşmanları. Çeviren: Bahar Tırnakcı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
• Jackson, Samuel. "Phoenicians and Assyrians Versus the Roving Nomad: Western Imperialism, Western Scholarship and Modern Identity". Gilgames̆ and the World of Assyria: Proceedings of the Conference Held at Mandelbaum House, the University of Sydney, 21-23 July, 2004 içinde, ed. Joseph Azize ve Noel Weeks, 207-225. Leuven: Peeters Publishers, 2007.
• Kaufman, Asher. Reviving Phoenicia: The Search for Identity in Lebanon. New York: IB Tauris, 2014.
• Leopold, Joan. "Ernest Renan (1823–1892): From Linguistics and Psychology to Racial Ideology (1840s to 1860s)". Historiographia Linguistica. 37/1-2 (2010): 75-104.
• Leoussi, Athena S. "Nationalism and Racial Hellenism in Nineteenth‐Century England and France". Ethnic and Racial Studies. 20/1 (1997): 42-68.
• Marenbon, John. "Ernest Renan and Averroism: The Story of a Misinterpretation". Renaissance Averroism and Its Aftermath: Arabic Philosophy in Early Modern Europe içinde, ed. Anna Akasoy ve Guido Giglioni, 273-283. New York: Springer, 2013.
• Mott, Lewis Freeman. Ernest Renan. New York: D. Appleton, 1921.
• Olender, Maurice. The Languages of Paradise: Race, Religion and Philology in the Nineteenth Century. Cambridge: Harvard University Press, 1992.
• Pommier, Jean. La Pensée Religieuse de Renan. Paris: F. Rieder, 1925.
• Renan, Ernest. "Mémoire sur l'Origine et le Caractère Véritable de l'Histoire Phénicienne qui Porte le Nom de Sanchoniathon". Mémoires de l'Institut National de France. 23/2 (1858): 241-334.
• Renan, Ernest. Essais de Morale et de Critique. Paris: Michel Levy Fréres, 1859.
• Renan, Ernest. Nouvelles Considérations sur le Caractére Général des Peuples Sémitiques et en Particulier sur Leur Tendance au Monothéisme. Paris: Imprimerie Impériale, 1859.
• Renan, Ernest. Études d'Histoire Religieuse. Paris: Michel Lévy Frères, 1863.
• Renan, Ernest. Mission de Phénicie. Paris: Imprimerie Impériale, 1864.
• Renan, Ernest. Histoire Générale et Systéme Comparé des Langues Sémitiques. Paris: Calman Lévy, 1878.
• Renan, Ernest. Qu'est-ce Qu'une Nation?. Paris: Calman Lévy, 1882.
• Renan, Ernest. L'Avenir de la Science: Pensées de 1848. Paris: Calman Lévy, 1890.
• Renan, Ernest. The War Between France and Germany. Çeviren: M.F.N. Giglioni. New York: Columbia University Press, 2018.
• Robin, Christian Julien. "La Mission d’Ernest Renan en Phénicie". Publications de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres. 22/1 (2011): 125-154.
• Rose, Paul Lawrence. "Renan versus Gobineau: Semitism and Antisemitism, Ancient Races and Modern Liberal Nations". History of European Ideas. 39/4 (2013): 528-540.
• Sadjedi, Tahmouress. "Bicentenaire de la Naissance d'Etienne-Marc Quatremère". Journal des Savants. 1/1 (1983): 19-32.
• Said, Edward. Şarkiyatçılık: Batı'nın Şark Anlayışları. Çeviren: Berna Yıldırım. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.
• Spencer, Philip ve Howard Wollman. Milliyetçilik. Çeviren: Kübra Kelebekoğlu. İstanbul: Tohum Yayıncılık, 2020.
• Stone, Jon. "Introduction". The Essential Max Müller: On Language, Mythology and Religion içinde, ed. Jon Stone, 1-25. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
• Todorov, Tzvetan. On Human Diversity: Nationalism, Racism and Exoticism in French Thought. Çeviren: Catherine Porter. Cambridge: Harvard University Press, 1993.
• Turan, Namık Sinan. İmparatorluk ve Diplomasi: Osmanlı Diplomasisinin İzinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2014.