THE GREEK ATROCITIES TAKING PLACE IN EDİRNE AND ITS SURROUNDINGS (1919-1922)

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 41, 29.04.2024

İlay Yılmaz

https://doi.org/10.53425/madergisi.1432353

Öz

With the Armistice of Mudros signed because of the First World War, the lands of the Ottoman Empire became open to occupation. The Allied Powers began to occupy Ottoman lands based on the terms of the Armistice. Edirne and its surroundings were also among the occupied places. The Greeks who occupied the region incited the local Greeks living in the Ottoman Empire and formed Greek gangs from them. These gangs together with the Greek soldiers coming from Greece committed many atrocities such as massacres, looting, theft, wounding, raids, arrests, deportation, torture, etc. in Edirne and its surroundings on day and night. Not only Turks and Muslims but also Greeks were harmed by these atrocities. Civilians, as well as on-duty public officials and security forces, were also subjected to atrocities. Women, men, old and young, everyone was targeted by the Greeks. All that happened has revealed that the Greek claims that the Turks massacred the Greeks in the region and that the Greeks constituted most of the population do not reflect reality. The Greeks, thanks to the support of the Allied Powers, carried out all their activities in and around Edirne with a planned and systematic manner. Despite the restrictions of Mondros, the gendarmerie meticulously investigated the incidents in the region and tried to reestablish order although academic studies have focused on Western Anatolia and Western Thrace., Edirne and its surroundings were also among the places that had suffered Greek atrocities after the Armistice of Mondros. Since this situation has not received adequate attention in the literature, it has necessitated the writing of this study. So, the Greek atrocities in Edirne and its surroundings remained unrevealed. This study aims to reveal that the atrocities like those experienced in Western Anatolia and Western Thrace also took place in Edirne and its surroundings. Many documents were examined by using the document analysis technique. By including some of the incidents that took place in Edirne and its surroundings, the scale of the atrocities was revealed in the study.

Anahtar Kelimeler

Edirne, Muslim, Greek, Greek Occupation, Atrocity.

EDİRNE VE ÇEVRESİNDE YAŞANAN YUNAN MEZALİMİ (1919-1922)

Öz

Birinci Dünya Savaşı sonucunda imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin toprakları işgale açık hale geldi. İtilaf Devletleri ateşkes antlaşmasının maddelerine dayanarak Osmanlı topraklarını işgal etmeye başladı. İşgal edilen yerler içerisinde Edirne ve çevresi de bulunmaktaydı. Bölgeyi işgal eden Yunanlar Osmanlı Devleti’nde yaşayan yerli Rumları kışkırtmış ve onlardan Rum çeteler oluşturmuştur. Bu çeteler Yunanistan’dan gelen Yunan askerleriyle beraber Edirne ve çevresinde gece ve gündüz katliam, gasp, hırsızlık, yaralama, baskın, tutuklama, sürgün, işkence vs. gibi birçok mezalimde bulunmuştur. Sadece Türk ve Müslümanlar değil Rumlar da bu mezalimde zarar görmüştür. Sivillerle beraber görev başındaki kamu görevlileri ile emniyet güçleri de mezalime uğramıştır. Kadın, erkek, yaşlı ve genç herkes Yunanların hedefi olmuştur. Tüm yaşananlar, Yunanların bölgede Türklerin Rumları katlettiği ve Rumların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını ortaya koymuştur. Yunanlar, İtilaf Devletleri’nden gördükleri destek sayesinde Edirne ve çevresindeki tüm faaliyetlerini planlı ve sistematik bir şekilde gerçekleştirmiştir. Mondros’un kısıtlamalarına rağmen jandarma bölgede yaşanan olayları titizlikle araştırmış ve asayişi yeniden tesis etmeye çalışmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Yunan mezaliminin yaşandığı yerler arasında Edirne ve çevresi de bulunmasına rağmen yapılan akademik çalışmalar Batı Anadolu ve Batı Trakya üzerine yoğunlaşmıştır. Literatürde yeterince yer bulamayan bu durum, çalışmanın kaleme alınmasını gerekli kılmıştır. Çünkü Edirne ve çevresinde Yunan mezaliminde yaşananlar ortaya çıkarılmadan kalmıştır. Bu çalışma ile Batı Anadolu ve Batı Trakya’da yaşanan mezalimin aynısının Edirne ve
çevresinde de yaşandığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu maksatla Osmanlı Arşivinde tarama yapılmıştır. Bulunan çok sayıda belge doküman analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada Edirne ve çevresinde yaşanan bazı olaylara yer verilerek mezalimin boyutu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Edirne, Müslüman, Rum, Yunan İşgali, Mezalim

Etik Beyan

Çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Araştırma, etik kurul izni gerektirmeyen araştırmalardandır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Kaynakça

• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/41/3. (30 Kanunusani 1335-30 Ocak 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/41/1. (10 Şubat 1335-10 Şubat 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/1. (26 Mart 1335-26 Mart 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/3. (26 Mart 1335-26 Mart 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/5. (26 Mart 1335-26 Mart 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/7. (8 Nisan 1335-8 Nisan 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/11. (21 Nisan 1335-21 Nisan 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 73/31/13. (22 Nisan 1335-22 Nisan 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/38/8. (1 Haziran 1335-1 Haziran 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/38/6. (4 Haziran 1335-4 Haziran 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/38/2. (9 Haziran 1335-9 Haziran 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/38/10. (14 Haziran 1335-14 Haziran 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 12/38/11. (14 Haziran 1335-14 Haziran 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 14/77/5. (6 Temmuz 1335-6 Temmuz 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 15/9/3. (12 Temmuz 1335-12 Temmuz 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 15/86/1. (16 Temmuz 1335-16 Temmuz 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 23/23/1. (30 Eylül 1335-30 Eylül 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/150/7. (2 Teşrinisani 1335-2 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/150/5. (11 Teşrinisani 1335-11 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/108/5. (12 Teşrinisani 1335-12 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/108/1. (19 Teşrinisani 1335-19 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/108/7. (22 Teşrinisani 1335-22 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/108/9. (22 Teşrinisani 1335-22 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/108/11. (26 Teşrinisani 1335-26 Kasım 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/72/19. (Kanunuevvel 1335-Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/72/9. (2 Kanunuevvel 1335-2 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/72/11. (3 Kanunuevvel 1335-3 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/72/15. (3 Kanunuevvel 1335-3 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/72/21. (7 Kanunuevvel 1335- 7 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 27/150/1. (11 Kanunuevvel 1335-11 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/110/5. (23 Kanunuevvel 1335-23 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/110/3. (31 Kanunuevvel 1335-31 Aralık 1919)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 30/26/1. (5 Kanunusani 1336-5 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 30/26/3. (5 Kanunusani 1336-5 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/89/1. (6 Kanunusani 1336-6 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 30/69/3. (6 Kanunusani 1336-6 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 29/110/1. (7 Kanunusani 1336-7 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 30/26/5. (13 Kanunusani 1336-13 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 30/40/1. (14 Kanunusani 1336-14 Ocak 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 34/41/3. (7 Mayıs 1336-7 Mayıs 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/39/1. (22 Haziran 1336-22 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/35/3. (23 Haziran 1336-23 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/39/6. (23 Haziran 1336-23 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/39/3. (23 Haziran 1336-23 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/70/3. (23 Haziran 1336-23 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/35/1. (27 Haziran 1336-27 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/39/5. (28 Haziran 1336-28 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/31/5. (28 Haziran 1336-28 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/31/7. (28 Haziran 1336-28 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/31/1. (29 Haziran 1336-29 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 42/70/1. (29 Haziran 1336-29 Haziran 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 43/45/3. (6 Temmuz 1336-6 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 43/45/1. (11 Temmuz 1336-11 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 43/3/2. (6 Temmuz 1336-6 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 43/48/3. (8 Temmuz 1336-8 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 75/117/3. (10 Temmuz 1336-10 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 75/117/5. (11 Temmuz 1336-11 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 43/48/1. (11 Temmuz 1336-11 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 75/117/1. (15 Temmuz 1336-15 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/18/4. (19 Temmuz 1336-19 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/18/6. (19 Temmuz 1336-19 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/18/1. (20 Temmuz 1336-20 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 44/31/3. (22 Temmuz 1336-22 Temmuz 1920)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 62/20/7, (3 Temmuz 1338-3 Temmuz 1922)
• BCA, DH.EUM.AYŞ, 62/20/3, (6 Temmuz 1338-6 Temmuz 1922)
• Akın, Veysi. “Trakya’nın Türklere Devir Teslimi.” Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, 1994.
• Arşiv Belgelerine Göre Balkanlar’da ve Anadolu’da Yunan Mezâlimi. C. I. Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1996.
• Arşiv Belgelerine Göre Balkanlar’da ve Anadolu’da Yunan Mezâlimi, C. II. Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları, 1996.
• Bıyıklıoğlu, Tevfik. Trakya’da Millî Mücadele. C. I. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1992.
• Bilgi, Nejdet. “Wilson Prensipleri’nin Taşrada Küçük Bir Yansıması: Vilson Gazetesi.” Tarih İncelemeleri Dergisi. 33/1 (2018): 1-19.
• Boykot, Seher. “Milli Mücadele Sürecinde Trakya’da Yunan Me-zalimi.” Osmanlı’dan İşgal Yıllarına Mütarekeden Cumhuriyet Günlerine Mudanya içinde, Yay. Haz. Dr. Zeynep Dörtok Abacı, 131-146. Bursa: Gaye Kitabevi, 2008.
• Bozkurt, Abdurrahman. “Yunanistan’ın Edirne’de İşgal Uygu-lamalarından Örnekler (1920-1922).” Uluslararası Edirne’nin Fethinin 650. Yılı Sempozyumu içinde, Ed. İbrahim Sezgin, Cengiz Fedakar, Hasan Demiroğlu, 435-455. Edirne: Trakya Üniversitesi, 2012.
• Cambaz, Nagihan Ebru. “İtilaf Devletleri’nin Doğu Trakya’da İşgal Uygulamaları (1918-1920).” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2018.
• Çakmak, Zafer. İzmir ve Çevresinde Yunan İşgali ve Rum Mezalimi. İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2007.
• Gökçen, Salim. “Milli Mücadele’de Yunan İşgallerinin Genel Karakteri.” CTAD. 23/12 (2016): 89-111. Gül, Nihat. “Balkan Harbi ve Takip Eden On Yıllık Süreçte Yunan Dış Politikası Esasları Ekseninde Türk ve Gayrimüslimleri He-def Alan Baskıcı ve Asimilasyona Matuf Uygulamalar ve Gü-nümüze Yansımaları.” Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, 2007.
• Güler, Ali. Dünden Bugüne Yunan-Rum Terörü. İstanbul; Emre Yayınları, 2003. Güner, Zekâi. Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1 Aralık 1918-13 Mayıs 1920). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi, 1998.
• Kamil, İbrahim. “Bulgaristan Diplomatik Belgelerine Göre Trakya’da Millî Mücadele ve Türk-Bulgar İlişkileri (1919-1922).” ÇTTAD. XVII/35 (2017): 85-119.
• Mert, Özgür. “İşgalden Kurtuluşa Doğu Trakya.” Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. 58 (2016): 123-176.
• Öztürk, Cemil. “Mondros Mütarekesi.” TDVİA. 30 (2005): 271-273.
• Pakyürek, Bahadır. “Yunan İşgal Sürecinde Lüleburgaz (1919-1922).” Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, 2019.
• Selek, Sabahattin. Ulusal Kurtuluş Savaşı Milli Mücadele. C. I. İstanbul: Milliyet, 2011.
• Şahingöz, Mehmet, Keleşyılmaz, Vahdet. “Millî Mücadele Dö-nemi Türk Basınında Wilson Prensipleri.” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 12/35 (1996): 357-378.
• Töreli, Türkmen. “Trakya’nın İşgali ve Yunan Mezalimi (1919-1922).” Tarih Araştırmaları Dergisi. 31/51 (2012): 237-252.
• Türkmen, Zekeriya. Devlet Merkezine Gönderilen Raporlara Göre Batı Anadolu’da Yunan Mezalimi. Ankara: Berikan Yayınevi, 2016.
• Yıldırım, Azmi. “Rum Çetelerinin Türklere Karşı Faaliyetleri (1912-1922).” Türkler. 15 (Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002): 801-809.