Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Çocuğu Bulunan Ailelerin Çocuk Yetiştirmelerine İlişkin Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 21, 73 - 91, 13.05.2011

Servet Şen Emine İnci Selcen Aydoğan Canan Yıldız Çiçekler

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönemde çocukları bulunan anne ve babaların çocuk yetiştirme ile ilgili tutum ve davranışlarını incelemek, ailelerin çocuk yetiştirme ile ilgili sorunlarını ortaya koymak ve bu sorunlarına yönelik öneriler sunmaktadır. Çalışmanın örneklemine Aydın ili merkezinde bulunan 37 okul yansızlık kurallarına bağlı kalınarak araştırma kapsamına alınmıştır. Bu okullara devam eden çocukların sayıları saptanarak anne ve babaların listesi hazırlanmıştır. Hazırlanan bu listeden tesadüfî örnekleme yöntemiyle 377’si anne 353’ü baba olmak üzere toplam 730 anne- baba örnekleme alınmıştır. Örnekleme alınan anne ve babalara, “Ebeveyn Kendi Davranışını Değerlendirme Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve t testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularından ailelerin olumsuz çocuk yetiştirme ile ilgili, koruyuculuk, başarı için baskı, ayrıcalıklardan yoksunlaştırarak cezalandırma, tutarsız disiplin alt ölçekleri puan ortalamalarının yüksek olduğu sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, anne babaların ilgi ve şefkat gösterme, tutarlı disiplin, fiziksel cezalandırma alt ölçekleri puan ortalamaları arasında önemli bir fark olduğu gözlenmiştir.

 

Anahtar sözcükler: okul öncesi eğitim, anne-baba tutumları, çocuk

Anahtar Kelimeler

okul öncesi eğitim, anne-baba tutumları, çocuk

Kaynakça

• ilişkiler kurabilen bireylere ihtiyacı vardır. Bu da anne babaların küçük yaştan itibaren çocukları ile kuracakları sağlıklı iletişime ve onlara olumlu tutum ve yaklaşımlarına bağlıdır (Çağdaş, 2002).
• Sonuçlar ve Öneriler
• Anne-babaların sağlıklı çocuk yetiştirebilmeleri amacıyla “Anne-Baba Eğitim” programları hazırlanmalı ve bu programlar ülke genelinde yaygınlaştırılmalıdır.
• Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin, sağlıklı çocuk yetiştirme konusunda ana-babalara destek sağlama çalışmalarına yer vermeleri yararlı olacaktır.
• Bu araştırma sonucundan bir genellemeye gidebilmek için farklı coğrafi bölgelerden alınan örneklem gruplarıyla benzer araştırmaların yapılması uygun olacaktır.
• Bu araştırma okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş grubu çocukların anne ve babalarını kapsamaktadır. Okul öncesi eğitim kurumuna devam etmeyen çocukların anne- babalarıyla benzer bir çalışma yapılıp karşılaştırılması önerilebilir.
• Arı, R., Çağdaş, A., Şen, S. (1997). “Ebeveyn Kendi Davranışını Değerlendirme Ölçeği (E.K.D.D.Ö.)”, VII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi, c. 2 , ss. 762–767.
• Aydın, B. (2002) Gelişim Psikolojisi, İstanbul: SFN Baskı.
• Bakırcıoğlu, R. (2002) Çocuk Ruh Sağlığı ve Uyum Bozuklukları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Beckert, E. T., Strom, S. P., Strom, D. R., Yang, C., Huang, N., Lin, Y. (2004) “Parent Expectations of Young Children in Taiwan”, Early Childhood Research & Practice, Fall, Vol: 6, No:2.
• Bogenschneider, K., Stephen A. S., & Jenner C. T. (1997) “Child, Parent, and Contextual Influences on Perceived Parenting Competence Among Parents of Adolescents”. Journal Of Marriage And The Family, Vol:59, Pages 345-362.
• Çağdaş, A. (2002) Anne-Baba-Çocuk İletişim, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Çetinkaya, B. (2004) Ruhsal Açıdan Aile Sağlıklı Çocuk. Ankara: Pegem-a Yayıncılık.
• Dönmezer, İ. (1997) Eğitim Psikolojisi. İzmir: E. Ü. Basımevi.
• Gençtan, E. (2002) Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Hastings, P. D., Rubin, H. K. (1999) “Predicting Mothers‟ Beliefs About Preschool-Aged Children‟s Social Behavior: Evidence for Maternal Attitudes Moderating Child Effects”, Child Development, Vol: 70, Number 3, Pages 722–741.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1991) İnsan Aile Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik Psikolojisi (1.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Meunier, J., Roskam, I. (2009) “Self-Efficacy Beliefs Amongst Parents of Young Children: Validation of a Self-report Measure”, Journal of Child & Family Studies; Vol: 18, Issue 5, pages 495-511, 17p, Oct.
• Mistry, S. R., Biesanz, C. J., Chien, N., Howes, C., Benner, D. A. (2008) “Socioeconomic Status, Parental Investments, And The Cognitive and Behavioral Outcomes of Low- Income Children from Immigrant and Native Household, Early Childhood Research Quarterly, p: 193-212.
• Razon, N. (1981) Tembel Çocuk, Eğitim ve Bilim, Cilt: 6, Sayı: 32, Ankara.
• Rosenthal, M. K. & Roer-Strier, D. (2006). “What Sort of an Adult Would You Like Your Child to be?”: Mothers‟ Developmental Goals ın Different Cultural Communities ın Israel”, International Journal of Behavioral Development, International Journal of Behavioral Development, Vol:30 (6), Pages 517–528.
• Sargın, N. (2001) Çocuklarda Ruh Sağlığı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Seven, S. (2008) Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Shpancer, N., Melick, K. M. Sayre, S.P., Spivey T. A. (2006) “Quality of Care Attributions to Employed Versus Stay-At-Home Mothers”, Early Child Development and Care, Vol:176, No.2, February 183-193.
• Şen, S. (1997) “İletişim Dilinin 4–5 Yaş Çocuklarının Bağımlılık Davranışlarına Etkisi Üzerine Deneysel Bir Çalışma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Tong, L., Shinohara, R., Sugisawa, Y., Tanaka, E. et al., (2009). Relationship of Working Mothers' Parenting Style and Consistency to Early Childhood Development: A Longitudinal Investigation, Journal of Advanced Nursing, Oxford: Vol. 65, Iss. 10; pg. 2067.
• Toth, S.L., Rogosch, A., F., Sturge-Apple, M., Cicchetti, D. (2009) “Maternal Depression, Children‟s Attachment Security, and Representational Development: an Organizational Perspective”, Child Development, Vol:80, Number 1, Pages 192 – 208, January/February.
• Tuzcuoğlu, N. (2004) Bir Aile Olmak, Anne-Baba Olmanın Altın Kuralları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Yavuzer, H. (1995) Anne-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yeşilyaprak, B. (1989) “Anne-Baba Tutumlarının Kişilik Gelişimi Üzerindeki Etkisine İlişkin Bir Araştırma” Ya-Pa 6. Okulöncesi Eğitimi Yaygınlaştırma Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Wint, E. & Brown, J. (l987) “Promoting Effective Parenting: A Study Of Two Methods In Kinston, Jamaika”, Child Welfare. LVI.