Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Becerisine Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2016, Sayı: 40, 0 - 0, 27.12.2016

Neslihan Karakuş , Kübra Özçetin

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkçe öğretmenliğinde okuyan öğrencilerin okuma becerisine yönelik metaforik algılarını belirlemektir. Araştırma, olgu bilim (fenomenoloji) desenine uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu; 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümünde öğrenim gören 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırmaya toplam 166 öğretmen adayı katılmış ve katılımda gönüllülük esas alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, araştırmacı tarafından hazırlanan bir form kullanılmıştır. Formun birinci kısmında, Türkçe öğretmeni adaylarının kişisel bilgiler bölümüne yer verilmiş; ikinci kısmında ise adayların okuma becerisine yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla “Okuma …………gibidir; çünkü …………” şeklinde eksik bırakılmış beş cümleye yer verilmiştir. Böylece Türkçe öğretmeni adaylarının okuma becerisine yönelik algılarını hangi metaforlarla ortaya koydukları, ortaya çıkan metaforların gerekçeleri ve bu metaforların ortak özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi, Kodlama ve Ayıklama, Örnek Metafor Derleme, Kategori Geliştirme, Geçerlilik ve Güvenilirlik ve Verilerin Bilgisayar Ortamına Aktarılması aşamalarından oluşmaktadır.  Araştırma sonucunda; 165 Türkçe öğretmeni adayı okuma becerisine yönelik 10 kavramsal kategori altında (Yol gösterme, Yakınlık, İhtiyaç-Gereklilik, Gelişme-Genişleme, Rahatlatıcı, Bunaltıcı, Alışkanlık-Devamlılık, Yansıtma, Özgürlük, Merak) toplam 670 metafor geliştirmiştir. Öğretmen adaylarının en fazla metafor geliştirdiği kategori “İhtiyaç-Gereklilik” (%19,7) iken öğrencilerin en az metafor geliştirdiği kategori ise “Merak” (%2,24) olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Metafor, okuma becerisi, dil eğitimi, Türkçe eğitimi.