YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇEYİ ÖĞRETENLERİN AKADEMİK ÖZYETERLİKLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Sayı: 47, 202 - 224, 15.07.2018

Sezgin Demir , Figen Akça

https://doi.org/10.21764/maeuefd.397648

Cited By: 1

Öz

Eğitim, yaşamın her anında, bireyin yeteneklerini
ve becerilerini geliştirmesini mümkün kılan bütün faaliyetler olarak
tanımlanabilir. Ancak hem ulusal hem de uluslararası düzeyde eğitimde kalite
sorunu her geçen gün önemini artırmaktadır. Dahası, uluslararası düzeyde eğitim
faaliyetleri, sosyoekonomik ve sosyopolitik bakımdan kültürel kodların
yaygınlaştırılması noktasında son derece önemli olup yabancı dil bilmek de ön
plana çıkmaktadır. Üstelik yabancı dil bilgisi; önyargılardan kurtulmak,
küresel düzeyde iletişimin mümkün olması ve çatışmayı azaltmak açısından da
kilit dinamiklerden biridir. Son zamanlarda ülkemizin gerek yakın coğrafyada
gerekse küresel anlamda artan politik, kültürel, ekonomik etkisi; yakın
komşularındaki siyasi çalkantılar ve çatışmalar yoğun şekilde göç almasına
neden olmaktadır. Bu durum Türkçenin etkili bir şekilde öğretilmesinin,
yaygınlaştırılmasının önemini bir kat daha artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı,
Türkiye'de yabancı soylu öğrencilere yükseköğretim düzeyinde eğitim veren
öğreticilerin akademik öz yeterlikleri üzerine görüşlerini belirlemektir.
Araştırma nitel desende olgubilimsel türdendir. Yarı yapılandırılmış 9 maddelik
görüşme formu ile görüşme tekniği kullanılarak veriler toplanmıştır. Verilerin
analizinde betimsel ve içerik analizi birlikte kullanılmış, belirlenen kodların
frekans ve yüzde dağılımları verilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların
akademik öz yeterliklerine yönelik algılarının genel olarak olumlu yönde
şekillendiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, yabancı dil öğretimi, kültürleme, akademik öz yeterlik

Kaynakça

• Açık, F. (2008), Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Doğu Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü “Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu” 2008.
• Akçaoğlu, M. Ö. (2016). Teacher Candidates' Learning Strategies and Academic Self-Efficacy Levels: Is There a Relation Between the Two?. Cumhuriyet International Journal of Education, 5(3), 48.
• Akın, A. G. U. & Koçak, R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51(51), 353-370.
• Altunçekiç, A., Yaman, S. & Koray, Ö.,(2005). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma (Kastamonu ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, cilt:3, No.1, 93-102.
• Ashton, P., Buhr, D. & Crocker, L. (1984). Teachers’ sense of efficacy: a self-or norm-referenced construct? Florida Journal of Educational Research, 26(1), 29-41.
• Balcı, A. (2011). Etkili okul, okul geliştirme, kuram ve uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Bandura, A. (1994). Self efficacy. (Ed. Ramachaudran, V.S.). Enclopedis of human behavior içinde (Cilt 4, ss.71-81). New York: Academic Press.
• Barın, E. (2004), Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (HÜTAD), Sayı 1, ss.19-30.
• Barın, E. (2003). Yabancılara Türkçenin öğretiminde temel söz varlığının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13(13), 311.
• Bıkmaz, F.H (2004). Öz yeterlik İnaçları, Eğitimde Bireysel Farklılıklar (1.Baskı). (Ed. Kuzgun Y. & Deryakulu D.). Ankara: Nobel Yayınevi
• Biçer, N. (2017). Türkçe Öğretimi Tarihi. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Bilgin, N., (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi: teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bloom, B. S. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev. Özçelik, D. A.). Ankara: Pegem Akademi yayınları.
• Boylu, E. & Çangal, Ö. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Bosna-Hersekli öğrencilerin konuşma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(1), 349-368.
• Brígido, M., Borrachero, A. B., Bermejo, M. L., & Mellado, V. (2013). Prospective primary teachers’ self-efficacy and emotions in science teaching. European Journal of Teacher Education, 36(2), 200-217.
• Büyükaslan, A. (2007). Yabancı dil Türkçenin öğretilmesinde yeni yöntemler: Bilişim uygulamaları, çözüm önerileri. Department D‟ etudes Turques Turcologue u-strasbourg, Strasbourg. http://turkcede.org/images/makaleler_pdf/YTO/Yabanci-Dil-Turkcenin-ogretilmesinde-Yeni-Yontemler_-Bilisim-Uygulamalari-cozum-onerileri.pdf
• Büyükikiz, K. K. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretimi Alanında Hazırlanan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme/An Investigation on Graduate Dissertations Written on Turkish Teaching as a Foreign Language. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F., (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi: Ankara.
• Corkett, J., Hatt, B. & Benevides, T. (2011). Student and teacher self-efficacy and the connection to reading and writing. Canadian Journal of Education, 34(1), 65.
• Creswell, J.W.,& Plano Clark V.L. (2015). Karma yöntem araştırmaları: tasarımı ve yürütülmesi. (çev. ed. Dede, Y. & Demir, S.B.). Ankara: Anı yayıncılık.
• Creswell, J.W. (2016a). Araştırma deseni: nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (çev. ed. Demir, S.B.) Ankara: Eğiten Kitap
• Creswell, J.W. (2016b). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma yöntemleri. (çev. ed. Bütün, M. & Demir, S.B.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çakır, M. (2002). Almanya’daki çok kültürlü ortamlarda Türkçenin anadili olarak kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2(1), 39-58.
• Çangal, Ö. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültür taşıyıcısı olarak türküler. Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi/Academıc Student Journal Of Turkısh Researches, 2(2), 11-20.
• Çapa-Aydın, Y. & Uzuntiryaki-Kondakçı, E. (2014). Öğretmen Özdüzenlemesi. Özdüzenleme içinde. (Ed. Sakız, G.) Ankara: Nobel Yayınları, 218-230.
• Demir, A. & Açık, F. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kültürlerarası yaklaşım ve seçilecek metinlerde bulunması gereken özellikler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 30(30), 51-72.
• Demirel, M.V. (2011). Türkçe üçüncü sınıf öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimi dersine ilişkin görüşleri. Buca Eğitim FakültesiDergisi, 31, 128-138.
• Demson, M. & Gibson, S. (1985). Teacher’s sense of efficacy: an improvement factor in school impprovement. The Elemantry School Journal 82, 2 (November).
• Dicke, T., Parker, P. D., Marsh, H. W., Kunter, M., Schmeck, A. & Leutner, D. (2014). Self-efficacy in classroom management, classroom disturbances, and emotional exhaustion: A moderated mediation analysis of teacher candidates. Journal of Educational Psychology, 106(2), 569.
• Dilekli, Y. & Tezci, E. (2016). The relationship among teachers’ classroom practices for teaching thinking skills, teachers’ self-efficacy towards teaching thinking skills and teachers’ teaching styles. Thinking Skills and Creativity, 21, 144-151.
• Er, O. Biçer, N. & Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunların İlgili Alan Yazını Işığında Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(2).
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35).
• Fackler, S. & Malmberg, L. E. (2016). Teachers' self-efficacy in 14 OECD countries: Teacher, student group, school and leadership effects. Teaching and Teacher Education, 56, 185-195.
• Göçer, A., & Moğul, S. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi İle İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış. Electronic Turkish Studies, 6(3).
• Gömleksiz, M. N. & Elaldi, S. (2011). Yapılandırmacı Yaklaşım Bağlamında Yabancı Dil Öğretimi. Turkish Studies, 6(2), 443-454.
• Güler, B. E. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde “Öğretmen Unsuru”, The Journal of Academic Social Science Studies, 5(2), p. 129-134.
• Işık, A. (2008). Yabanci dil egitimimizdeki yanlislar nereden kaynaklaniyor? Journal of Language and Linguistic Studies, 4(2), 15.
• İşcan, A. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak önemi. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2(4), 29-36.
• Jensen, R. E. (2012). Sex educators and self-efficacy toward a taxonomy of enactive mastery experiences. Health Educ Behav, vol.39, No 3, 259-267.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, A. (2012). Eğitim psikolojisi. (7. Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
• Klassen, R. M., & Tze, V. M. (2014). Teachers’ self-efficacy, personality, and teaching effectiveness: A meta-analysis. Educational Research Review, 12, 59-76.
• Kormos, J. & Nijakowska, J. (2017). Inclusive practices in teaching students with dyslexia: Second language teachers’ concerns, attitudes and self-efficacy beliefs on a massive open online learning course. Teaching and Teacher Education, 68, 30-41.
• Koçer, Ö. (2013). Program geliştirmenin ilk basamağı: yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ihtiyaç ve durum analizi. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Mete, F. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1(1), 102-125.
• Mete, F. & Gürsoy, Ü. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3).
• Miles, M.B. & Huberman, A.M., (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: nitel veri analizi. (Altun, S.A. & Ersoy, A. çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Milner H. R., & Woolfolk-Hoy A. (2003). Teacher self efficacy retaining talented teachers: A case study of an African American teacher. Teaching and Teacher Education, 19, 203-276.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev Ed. Bütün, M. ve Demir, S.B.), Ankara: Pegem Akademi.
• Reyes-Cruz, M. D. R. & Perales-Escudero, M. D. (2016). Research self-efficacy sources and research motivation in a foreign language university faculty in Mexico: implications for educational policy. Higher Education Research & Development, 35(4), 800-814.
• Shahzad, K. & Naureen, S. (2017). Impact of Teacher Self-Efficacy on Secondary School Students' Academic Achievement. Journal of Education and Educational Development, 4(1), 48-72.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F.G. (2016). Sosyal bilimlerde ölçme aracı hazırlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şen, Ü. & Boylu, E. (2015). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen İranlı öğrencilerin konuşma kaygılarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30).
• Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Captuning an elosive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
• Tüm, G. & Sarkmaz, Ö. (2012). Yabancı dil Türkçe ders kitaplarında kültürel ögelerin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education). 43:448-459.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı: 24, Güz 2000, 543-559.
• Uysal, İ. & Kösemen, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:2, Sayı:2, pp. 217-226.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N.(2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, 1-16.
• Wyatt, M. (2014). Towards a re-conceptualization of teachers' self-efficacy beliefs: Tackling enduring problems with the quantitative research and moving on. International Journal of Research & Method in Education, 37(2), 166-189.
• Woolfolk-Hoy, A., & Burke-Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A Comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343-356.
• Yeşilyaprak, B. (2001). “Denetim odağı”. Eğitimde bireysel farklılıklar. (Ed. Y.Kuzgun & D., Deryakulu) Nobel Yayınları, ss.249, Ankara.
• Yıldırım, Ali & Şimşek, Hasan (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.