VELİLERİN GÖZÜNDEN SOSYAL MEDYANIN ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ AÇISINDAN YARAR VE RİSKLERİ

Yıl 2019, Sayı: 50, 110 - 135, 26.04.2019

TÜRKAN Çelik , Türkan Çelik , Mithat Aydın

https://doi.org/10.21764/maeuefd.488456

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrenci velilerinin sosyal medyanın
yarar ve risklerine ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda
çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri 2014-2015
eğitim-öğretim yılı Denizli merkez ortaokullarında öğrenim gören 50 öğrenci
velisinden elde edilmiştir. Velilerle birebir görüşmeler yapılarak toplanan
veriler içerik analizine göre çözümlenmiş ve ulaşılan bulgulara göre öneriler
sunulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre sosyal medyanın yararlarına ilişkin; iletişim, eğlence- sosyalleşme, eğitime katkı, bilgi kaynaklarına erişme,
hayatını kolaylaştırması, duyarlılık kazanma ve varoluş ortamı sunma gibi alt temalar ortaya çıkarken; risklerine
yönelik ise; psikolojik sıkıntılar, hayatını zorlaştırdığı, değerlerin
yozlaşması, kontrolsüz sosyalleşme, sağlı-fiziksel, suça maruz kalma –yönelme
ve şiddete maruz kalma gibi bulgulara rastlanmıştır. Veliler sosyal
medyadan daha fazla yararlanmak ve risklerini en aza indirmek için ise bazı
öneriler sunmuşlardır. Velilere
önerilerde temkinli
yaklaşmak, rehberlik etme, sınırlandırmak; öğrencilere
önerilerde bilinçli
kullanmak, sınırlandırmak, temkinli hareket etmek, sosyalleşmek; öğretmenlere önerilerde eğitime
entegre, rehberlik, anlayış; medyaya önerilerde ise bilinçlendirmek, rehberlik ve sınırlandırmak gibi alt temaların
ortaya çıktığı sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlardan hareketle velilerin,
çocukları için sosyal medyayı birçok açıdan faydalı görmenin yanında riskleri
konusunda tedirgin oldukları görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal bilgiler, Medya okuryazarlığı

VELİLERİN GÖZÜNDEN SOSYAL MEDYANIN ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ AÇISINDAN YARAR VE RİSKLERİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrenci velilerinin sosyal medyanın
yarar ve risklerine ilişkin görüşlerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda
çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın verileri 2014-2015
eğitim-öğretim yılı Denizli merkez ortaokullarında öğrenim gören 50 öğrenci
velisinden elde edilmiştir. Velilerle birebir görüşmeler yapılarak toplanan
veriler içerik analizine göre çözümlenmiş ve ulaşılan bulgulara göre öneriler
sunulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre sosyal medyanın yararlarına ilişkin; iletişim, eğlence- sosyalleşme, eğitime katkı, bilgi kaynaklarına erişme,
hayatını kolaylaştırması, duyarlılık kazanma ve varoluş ortamı sunma gibi alt temalar ortaya çıkarken; risklerine
yönelik ise; psikolojik sıkıntılar, hayatını zorlaştırdığı, değerlerin
yozlaşması, kontrolsüz sosyalleşme, sağlı-fiziksel, suça maruz kalma –yönelme
ve şiddete maruz kalma gibi bulgulara rastlanmıştır. Veliler sosyal
medyadan daha fazla yararlanmak ve risklerini en aza indirmek için ise bazı
öneriler sunmuşlardır. Velilere
önerilerde temkinli
yaklaşmak, rehberlik etme, sınırlandırmak; öğrencilere
önerilerde bilinçli
kullanmak, sınırlandırmak, temkinli hareket etmek, sosyalleşmek; öğretmenlere önerilerde eğitime
entegre, rehberlik, anlayış; medyaya önerilerde ise bilinçlendirmek, rehberlik ve sınırlandırmak gibi alt temaların
ortaya çıktığı sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlardan hareketle velilerin,
çocukları için sosyal medyayı birçok açıdan faydalı görmenin yanında riskleri
konusunda tedirgin oldukları görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal bilgiler, Medya okuryazarlığı

Kaynakça

• Akar, E. Sosyal Medya Pazarlaması Sosyal Webde Pazarlama Stratejileri, Efil Yayınevi, 1. Basım, Nisan 2010.Akbulut, Y. (2013) Çocuk ve Ergenlerde Bilgisayar ve İnternet Kullanımının Gelişimsel Sonuçları Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 53-68Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayıncılık.Arıcak, T., Siyahhan, S., Uzunhasanoğlu, A., Saribeyoğlu, S., Çıplak, S., Yılmaz, N. and Memmedov, C. (2008). Cyberbullying among Turkish adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11(3), 253-261Aydın, M. ve Çelik, T. “Öğrencilerin gözünden sosyal medyanın yarar ve riskleri üzerine bir inceleme”, 5. Uluslararası Sosyal bilgiler Eğitimi sempozyumu bildiri ve Özet Kitapçığı 1. Baskı, 28-30 Nisan 2016, Denizli: Pamukkale Üniversitesi, S. 743-754.Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığı ve İnternet Bağımlılarının Profili, Selçuk İletişim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 5-22.Bayraktar, F. ve Gün, Z. (2007). Incidence and correlates of Internet usage among adolescents in North Cyprus. Cyberpsychology & Behavior, 10 (2), 191-197.Burnett, C. ve Wilkinson, J. (2005). Holy Lemons! Learning from children's uses of the Internet in out-of-school contexts, Literacy, 39,158-165. Ceyhan, E. ve Ceyhan, A. A. (2011). Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve İnternet kullanımının gelişimsel sonuçları. A. Kuzu (Ed.), Bilgisayar II (ss.165-188). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.Cho, C. H. ve Cheon, H. J. (2005). Children’s exposure to negative Internet content: Effects of family context. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 49, 488-509.Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.Çelik, T. (2017). Paydaşların gözünden sosyal medyanın yarar ve risklerine yönelik bir inceleme, Denizli: Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış DoktoraTeziGülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42-2, 93-111.Gündoğdu, D. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin İnternet Kullanım Düzeyleri ve Amaçları: Elazığ ili örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.Haddon, L. and Livingstone, S. (2012). EU kids online: National perspectives, EU Kids Online, The London School of Economics and Political Science, LondonHarris C, Straker L. ( 2012). Survey of physical ergonomics issues dents. Cyberpsychology, Behavior & Social Networking 2012;15(6):324-327. Karaca, M. (2007). Sosyolojik Bir Olgu Olarak İnternet Gençliği: Elazığ Örneği. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.Ko, C. H., Yen, J. Y., Chen, C. C., Chen, S. H., Wu, K., & Yen, C. F. (2006). Tridimensional personality of adolescents with Internet addiction and substance use experience. The Canadian Journal of Psychiatry, 51 (14), 887-894.Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukopadhyay, T. ve Scherlis, W. (1998). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological well-being. American Psychologist, 53 (9), 1017-1031.Kuzu A, Odabaşı F, Erişti SD, Kabakçı I, Kurt AA, Akbulut Y, Dursun ÖÖ, Kıyıcı M, Şendağ S. İnternet kullanımı ve aile. Ankara: T. C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bilim Serisi: 2008, 133.MEB,(2018).https://www.google.com/searchq=MEB+20182019+SOSYAL+B%C4%B0LG%C4%B0LER+%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M+PROGRAMI&oq=meb+20182019+&aqs=chrome.0.69i59l2j35i39j69i57j35i39j0.7163j1j8&sourceid=chrome&ie=UTF-8 (21.11.2018) Miles, B. M. ve Huberman A. M., (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. 2nd ed. California, USA: Sage Publications, p:27.Strauss, A. ve Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage.Tsai, C. C. ve Lin, S. S. S. (2003). Internet addiction of adolescents in Taiwan: An interview study. Cyberpsychology and Behavior, 6 (6), 649-652.Yang, S. C. ve Tung, C. J. (2007). Comparison of Internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 23 (1), 79-96.Ybarra, M. L., Alexander, C. ve Mitchell, K. J. (2005). Depressive symptomatology, youth Internet use, and online interactions: A national survey. Journal of Adolescent Health, 36, 9–18.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.Yıldız, S. (2009) Uluslararası ve Ulusal Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde İnternet Üzerinde Çocuk Pornografisi, Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, 180-195.