Sosyal Bilgiler Perspektifinden Küresel Okuryazarlık Becerisi

Yıl 2019, Sayı: 51, 160 - 180, 27.07.2019

Birol Bulut , Zafer Çakmak

Öz

Küresel okuryazarlık; küresel bilgiye sahip
olma, küresel olayları kavrayabilme ve küresel farkındalık olarak
tanımlanabilir. Ayrıca etkin ve küresel bir vatandaş olarak bireylerin
rollerini yerine getirebilmesi için güncel siyasi, sosyal ve iktisadi konuların
bilinmesi, okunması ve kavranması olarak tarif edilebilir. Kısacası yaşadığı
dünyayı bilmesi, tanıması ve kavramasıdır. Küresel okuryazarlık niteliklerine
sahip olma; bireyin hem kendi kültür çevresinde hem de evrensel ölçekte katkı
sunacak bir kabiliyette başarılı bir insan profiline hizmet edecektir.

Bu araştırmanın amacı küresel okuryazarlık
becerisini, eğitimini ve küresel okuryazarlığın sosyal bilgiler müfredatına
yansımalarını hem ilgili literatür hem de uzman görüşleri doğrultusunda ortaya
koymayı amaçlamaktadır. Bu araştırma nitel bir çalışma olarak tasarlanmış ve bu
yöntem çerçevesinde durum çalışması olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma
gurubunu 8 sosyal bilgiler uzmanı oluşturmaktadır. Çalışma grubu kolay
ulaşılabilir durum örneklemesine uygun olarak seçilmiştir. Araştırmada iki
farklı nitel veri toplama yönetimi ve bu yöntemlere uygun araçlar
kullanılacaktır. Bu veri toplama yöntemlerinden birincisi görüşme formları,
diğeri ilgili dokümanlar olmuştur.

Bu araştırmayla sosyal
bilgiler uzmanlarından elde edilen veriler yoluyla küresel okuryazarlık ve
sosyal bilgiler ilişkisine dair bulgular elde edilmiştir. Elde edilen verilere
göre bütün katılımcılar küresel okuryazarlığın gerekliliği ve önemine vurgu
yapmışlardır. Ayrıca küresel okuryazarlığı hem müfredata hem de öğrenme
ortamlarına daha yoğunluklu olarak yansıması gerektiğini ifade etmişlerdir.
Bunun nedenini de günümüz dünyasında bu özelliğe sahip bireyin avantajlı olması
gerçeğidir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Küresel Okuryazarlık, Küreselleşme

Kaynakça

• Ay, S. T.(2014).Vatandaşlık Eğitimi Bakımından Sosyal Bilgilerin Toplumsal Gücü. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Özel Sayı. 97-109.Aytaçlı, B. (2012). Durum Çalışmasına Ayrıntılı Bir Bakış, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı: 3 (1), s.1-9.Balistreri,S., Giacomo,T., Noisette,I, Ptak,T. (2012). Global Education: Connections, Concepts, and Careers, College Board.Bennett, D.C., Cornwell, G.H., Al-lail, H.J. & Schenck, C.(2012). An Education for the Twenty-First Century Stewardship of the Global Commons, Liberal Education Fall,pp.34-41.Bulut,B., Çakmak,Z., Kara,C. (2013). Global Citizen+ship in Technology Age from the Perspective of Social Sciences. Procedia - Social and Behavioral Sciences, V:103,pp 442-448., Doi: 10.1016/j.sbspro.2013.10.358Choo, S. S. (2018). The Need for Cosmopolitan Literacy in a Global Age: Implications for Teaching Literature, Journal of Adolescent & Adult Literacy, V:62/1, Pp. 7-12.Carabain, C.L, Keulemans, S.A.C, van Gent, M, & Spitz, G. (2012). Global citizenship: From public support to active participation. NCDO (Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling).Dwyer, B. (2016). Teaching and Learning in the Global Village: Connect, Create, Collaborate, and Communicate, The Reading Teacher, Vol. 70, No. 1, pp. 131–136.Facer, K., Sandford, R. (2010). The next 25 years? : future scenarios and future directions for education and technology, Journal of Computer Assisted Learning, V. 26, pp.74-93.Gibson,K.L.,Rimmington,G.M., Landwehr-Brown, M.(2008). Developing Global Awareness and Responsible World Citizenship With Global Learning, ISSN: 0278-3193 print / 1940- 865XKarakaş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, Sayı:1, s.62-80.Kaymakçı, S. (2009). Yeni Sosyal Bilgiler Programı Neler Getirdi?. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Reşat Genç’e Armağan Özel Sayısı. 1530–1545.King J. T., Thorpe, S. (2012). Searching for Global Literacy: Oregon’s Essential Skills Movement and the Challenges of Transformation, The Social Studies, V:103, pp.125–132.Kuş, Z. (2013). Politik Okuryazarlık ve Aktif Vatandaşlık, (Editör: E. Gençtürk & K.Karatekin), Sosyal Bilgiler İçin Çoklu Okuryazarlık, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.OECD (2018). The Future of Education and Skills, Education 2030, https://www.oecd.org/education/2030/E2030%20Position%20Paper%20(05.04.2018). pdf, (Erişim Tarihi: 03.02.2019) Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323‐ 343. Nair, I.,Norman, M., Tucker, G.R., Burkert, A.(2012). The Challenge of Global Literacy – An Ideal Opportunity for Liberal Professional Education, Liberal Education, Winter:56 61.Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri, (Qualitative Research & Evaluation Methods- Çev.Edt: M. Bütün, S.B. Demir), Pegem Akademi Ankara.Torres, C.A. & Dorio, J.N. (2015). The do’s and don’ts of Global Citizenship Education, Adult Education & Development; Issue 82, pp 4.Tucker, J. L. (1983). Teacher attitudes toward global education: A report from dade county. Educational Research Quarterly, 8(1), 65-77.Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (6. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.Yoon, B., Yol, Ö., Haag, C., Simpson, A. (2018). Critical Global Literacies: A New Instructional Framework in the Global Era, Journal of Adolescent and Adult Literacy, September/October, V:62(2): Pp.205-214.