Bazı Değişkenlere Göre Annelerin Çocuklarının Öz Bakım Becerilerini Destekleme Uygulamaları

Yıl 2019, Sayı: 52, 428 - 446, 27.10.2019

Maide Orçan Kaçan , Seda Ata , İlayda Kimzan , Seda Karayol

Öz

Okul öncesi dönemde çocuktan büyüdükçe temel
gereksinimlerini karşılaması beklenir. Bu dönemde çocuğa sağlanan öz bakım
becerilerini destekleme uygulamaları önemli bir yer tutar. Bu becerilerin
kazanılmasında ebeveynlere özellikle de annelere önemli rol ve sorumluluklar
düşer. Çalışmanın amacı, çocukların ve anne-babaların sahip oldukları
koşulların (çocuğun cinsiyeti, yaşı, okula devam etme süresi, devam ettiği okul
türü, annenin yaşı, öğrenim durumu, çalışma durumu, babanın yaşı, öğrenim
durumu ve ailenin sosyo-ekonomik durumu) annelerin çocukların öz bakım
becerilerini destekleme uygulamalarında anlamlı bir fark yaratıp yaratmadığını
ortaya koymaktır. Araştırma nicel araştırma desenlerinden genel tarama
modelindedir. Araştırma örneklemini Muğla ili merkez ilçelerinde resmi ve özel
okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 330 çocuğun annesi oluşturmuştur.
Araştırmada veri toplama aracı olarak Genel Bilgi Formu ve Öz bakım
Becerilerinde Ebeveyn Desteği Envanteri (ÖBEDE) kullanılmıştır. Araştırma
sonucunda, çocukların yaşları ve okula devam etme süreleri arttıkça annelerin
öz bakım becerilerini destekleme uygulamalarının arttığı ve çocuğu özel okul
öncesi eğitim kurumuna devam eden anneler lehine anlamlı bir fark olduğu
saptanmıştır. Diğer değişkenlerle annelerin çocuklarının öz bakım becerilerini
destekleme uygulamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Araştırma
bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitim, Öz bakım Becerileri, Ebeveynler, Anneler

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Demirtaş, K. (2001). Annelerin değerlendirmesine göre çocukların öz bakım becerileri ile anne tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2000). Okul öncesi dönem çocuklarının öz bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumuna göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 58-65.
• Dinçer, Ç., Demiriz, S., & Ergül, A. (2017). Okul öncesi dönem çocukları (36–72 ay) için Öz bakım Becerileri Ölçeği-Öğretmen Formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 59-78.
• Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. and Geraci, J. (2006). Parents’ school satisfaction: ethnic similarities and differences. Journal of Educational Administration, 44(5), 471-486.
• Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. and Markow, D. (2007). Predictors of parents’ satisfaction with their children’s school. Journal of Educational Administration, 45(3), 278-288.
• Jacob, B. A. and Lefgren, L. (2007). What do parents value in education? An empirical investigation of parents' revealed preferences for teachers? The Quarterly Journal of Economics, 22(4), 1603-1637.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Yurtsever Kılıçgün, M. (2013). Öz bakım Becerilerinde Ebeveyn Desteği Envanterinin (OBEDE) geliştirilmesi ve standardizasyonu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(3), 19-36.
• MEB, (2013). MEB okul öncesi eğitim programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Öncü, Ü., Nalbantoğlu, B., Güzel, E., Nalbantoğlu, A., Demirsoy., U., ve Çakan., M. (2011). Bir-beş yaş arası çocukların persantillerine ailenin sosyoekonomik düzeyinin ve annenin beslenme konusundaki bilgisinin etkisi. Çocuk Dergisi, 11(2), 64-72.
• Önder, A. (2003). Okul öncesi çocukları için eğitici drama uygulamaları. İstanbul: Morpa.
• Ramazan, O. ve Demir, S. (2011). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 36-48 aylık çocukların bilişsel gelişim düzeyleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 83-98.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Turan, T., Kartal, A., Kuzu Kurban, N., Zencir, M. ve Acun Kapıkıran, N. (2010). Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin ebeveyn davranışlarının çocuklarının öz bakım ve sosyal becerileri ile ilişkilerinin incelenmesi. Bilimsel araştırma projesi sonuç raporu. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Yalçın, M., Başar, M. ve Çetinkaya, A. (2013). Okul öncesi eğitime 5-6 yaşında başlayan çocuklar ile 3-4 yaşında başlayan çocukların öz bakım becerilerinin veli görüşlerine göre incelenmesi (Uşak İli Örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 208-244.