BİLGİ GRAFİKLERİ İLE ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ FEN ÖĞRENME ORTAMLARININ ÖĞRENCİLERİN KAVRAMSAL ÖĞRENMELERİNE VE MOTİVASYONLARINA ETKİSİ

Yıl 2020, Sayı: 54, 200 - 232, 29.04.2020

Doç.dr.didem İnel Ekici , Ramazan Boyacı

Öz

Bilgi grafikleri
günümüzde gazetelerde yer alan haberlerin sunulması, yeni geliştirilen
projelerin tanıtılması, öğretim materyallerinin çeşitlendirilmesi, sağlık
konusunda bireylerin bilinçlendirilmesi gibi farklı alanlarda kullanılan yaygın
bir yöntemdir. Bu çalışmada fen öğretiminde bilgi grafikleri kullanımının
öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine ve fen öğrenmeye yönelik
motivasyonlarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca öğrencilerin
bilgi grafiklerinin fen öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşleri
belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya 60 sekizinci sınıf öğrencisi
katılmıştır. Araştırmada ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desen
kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 
“Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği”, “Kavramsal Anlama Testi” ve
“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizleri ile deneysel
uygulamaya katılan gruplar karşılaştırıldığında fen öğrenmeye yönelik
motivasyonları ve kavramsal anlama seviyeleri arasında deney grubunu oluşturan
bireyler lehine anlamlı bir farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca deney
grubu öğrencileri ile gerçekleştirilen bilgi grafiklerinin etkilerine ilişkin
yarı yapılandırılmış görüşmelerin analizi sonucunda, öğrencilerin bilgi
grafiklerinin dersleri daha eğlenceli hale getirdiğini, derslerde yazı yazarak
not tutmanın olumsuz etkisini ortadan kaldırdığını ve konu ile ilgili önemli
bilgilere daha kolay ulaşılabilmelerini sağladığını düşündükleri belirlenmiştir.
Gerçekleştirilen bu araştırmanın bilgi grafikleri ile zenginleştirilmiş fen
öğretiminin etkilerine ilişkin literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi grafiği, motivasyon, kavramsal öğrenme

Kaynakça

• Akpınar, E. (2003). Buluş stratejisiyle enerji ilişkili fen öğretimi: canlılar için madde ve enerji ünitesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Al-Dairy, H. M., & Al-Rabaani, A. H. (2017, December). An analytical study of research orientations for infographies applications in education. Paper presented at the 6th International Conference on Information and Communication Technology and Accessibility, Muscat, Oman.
• Allen, I. E., & Seaman, J. (2014). Opening the curriculum: Open educational resources in US higher education, 2014. Pearson: Babson Survey Research Group.
• Alrwele, N. S. (2017). Effects of infographics on student achievement and students' perceptions of the impacts of infographics. Journal of Education and Human Development, 6(3), 104-117.
• Alshehri, M. A., & Ebaid, M. (2016). The effectiveness of using interactive infographic at teaching mathematics in elementary school. British Journal of Education, 4(3), 1-8.
• Bağlama, B., Yücesoy, Y., Uzunboylu, H., & Özcan, D. (2017). Can infographics facilitate the learning of individuals with mathematical learning difficulties?. International Journal of Scientific Study, 5(7), 119-127.
• Başgün, F. (2012). Gazetelerdeki bilgi grafiklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Bicen, H., & Beheshti, M. (2017). The psychological impact of infographics in education. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 8(4), 99-108.
• Borucu, A. (2015). Güzel sanatlar liselerinde grafik dersinin işlenişinde infografik’in, öğretme yöntemine katkısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi/Güzel Sanatlar Enstitüsü, Isparta.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal Bilimler için Veri Analiz El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çifçi, T. (2016). Effects of infographics on students achievement and attitude towards geography lessons. Journal of Education and Learning, 5(1), 154-166.
• Davis, M., & Quinn, D. (2013). Visualizing text: The new literacy of infographics. Reading today, 31(3), 16-18.
• Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
• Dyjur, P., & Li, L. (2015). Learning 21st century skills by engaging in an infographics assignment. In Preciado Babb, Takeuchi, & Lock (Eds.) Proceedings of the IDEAS: Designing Responsive Pedagogy (pp. 62–71). Calgary, Alberta.
• Fadzil, H. M. (2018). Designing infographics for the educational technology course: perspectives of pre-service science teachers. Journal of Baltic Science Education, 17(1), 8-18.
• Goodnough, K., & Long, R. (2002). Mind Mapping: A Graphic Organizer for the Pedagogical Toolbox. Science Scope, 25(8), 20-24.
• Gülrenk, K. (2015). Görsel iletişimde bilgi mimarlığı ve infografik tasarımlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hançer, A. H. (2007). Fen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli öğrenmenin kavram yanılgıları üzerine etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 69-81.
• Haşlaman, T. (2018). Öğrencilerin özdüzenleyici öğrenen olmalarının infografik aracılığıyla desteklenmesi: Nasıl daha iyi öğrenebilirim?, İlköğretim Online, 17(1), 277-292.
• Hill, S., & Grinnell, C. (2014, October). Using digital storytelling with infographics in STEM professional writing pedagogy. In 2014 IEEE International Professional Communication Conference (IPCC) (pp. 1-7). IEEE.
• Huang, W., & Tan, C. L. (2007, August). A system for understanding imaged infographics and its applications. In Proceedings of the 2007 ACM symposium on Document engineering (pp. 9-18). ACM.
• İnel, D., & Balım, A. G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6. sınıf öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1),169-188.
• Islamoglu, H., Ay, O., Ilic, U., Mercimek, B., Donmez, P., Kuzu, A., & Odabasi, F. (2015). Infographics: A new competency area for teacher candidates. Cypriot Journal of Educational Sciences, 10(1), 32-39.
• Kaf-Hasırcı, Ö. (2005). Görsel öğrenme stillerine göre düzenlenen öğretimin akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 299-314.
• Kos, B. A., & Sims, E. (2014). Infographics: The New 5-Paragraph Essay. In 2014 Rocky Mountain Celebration of Women in Computing. Laramie, WY, USA.
• Krauss, J. (2012). Infographics: More than words can say. Learning & leading with Technology, 39(5), 10-14.
• Lyra, K. T., Isotani, S., Reis, R. C., Marques, L. B., Pedro, L. Z., Jaques, P. A., & Bitencourt, I. I. (2016, July). Infographics or graphics+text: which material is best for robust learning?. In 2016 ieee 16th international conference on advanced learning technologies (icalt) (pp. 366-370). IEEE.
• MacQuarrie, A. (2012, July). Infographics in Education. Think Tank. Retrieved from https://www.learningliftoff.com/infographics-education/
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
• Noh, M.A.M., Shamsudin, W. N. K., Nudin, A. L. A., Jing, H. F., Daud, S. M., Abdullah, N. N. N., & Harun, M. F. (2015). The Use of Infographics as a Tool for Facilitating Learning. In: Hassan O., Abidin S., Legino R., Anwar R., Kamaruzaman M. (eds), International Colloquium of Art and Design Education Research (pp. 559-567). Singapore: Springer.
• Özerbaş, M.A. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme Ortamının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Kalıcılığına Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635.
• Özüredi, Ö. (2009). Kavram karikatürlerinin ilköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi, insan ve çevre ünitesinde yer alan “besin zinciri” konusunda öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Özyılmaz-Akamca, G. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Rajamanickam, V. (2005, October). Infographics seminar handout. The Industrial Design Centre, Indian Institute of Technology, Bombay.
• Scott, H., Fawkner, S., Oliver, C.W., & Murray, A. (2016). How to make an engaging infographic?, British Journal of Sports Medicine, 51, 1183-1184.
• Shafipoor, M., Sarayloo, R., & Shafipoor, A. (2016). Infographic (information graphic); a tool for increasing the efficiency of teaching and learning processes. International Academic Journal of Innovative Research, 3(4), 39-45.
• Singh, N., & Jain, N. (2017). Effects of infographic designing on image processing ability and achievement motivation of dyscalculic students. In Proceedings of the International Conference for Young Researchers in Informatics, Mathematics and Engineering. Kaunas, Lithuania (Vol. 1852, pp. 45-53).
• Smiciklas, M. (2012). The power of infographics: Using pictures to communicate and connect with your audiences. Indianapolis: Que Publishing
• Siricharoen, W. V., & Siricharoen, N. (2015). How infographic should be evaluated. In Proceedings of the 7th International Conference on Information Technology (pp. 558-564).
• Sudakov, I., Bellsky, T., Usenyuk, S., & Polyakova, V. V. (2016). Infographics and mathematics: A mechanism for effective learning in the classroom. Primus, 26(2), 158-167.
• Şaşmaz-Ören, F., & Yılmaz, T. (2013). Fen ve teknoloji dersinde kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyeler temelli rehber materyal geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 130-141.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• Turan-Güntepe, E. T., & Usta, N. D. (2017). Öğretmen Adaylarının Geliştirdikleri İnfografiklerin Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 191-206.
• Uyan-Dur, B. İ. (2014). Data visualization and infographics in visual communication design education at the age of information. Journal of Arts and Humanities, 3(5), 39-50.
• Uzunkavak, M. (2009). Öğrencilerin Newton kanunları bilgilerinin yazı ve çizim metoduyla karşılaştırılması. SDU International Journal of Technologic Sciences, 1(1), 29-40.
• Vanichvasin, P. (2013). Enhancing the quality of learning through the use of infographics as visual communication tool and learning tool. In Proceedings ICQA 2013 international conference on QA culture: Cooperation or competition (p. 135).
• Yeşiltaş, E., & Cevher, S. (2018). Sosyal bilgiler öğretiminde interaktif infografik kullanımının etkililiği. Journal of World of Turks, 10(3), 218-231.