OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARI YÖNETİCİLERİNİN KAPSAYICI EĞİTİME YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Sayı: 59, 179 - 213, 12.08.2021

Ebru Ünay , Buket Erçiçek , Yurdagül Günal

Öz

Bu araştırmada UNICEF tarafından desteklenen “Engeli Olan Çocuklar İçin Kapsayıcı Erken Çocukluk Eğitimi Projesi”nde yer alan okul yöneticilerinin, kapsayıcı eğitime yönelik görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında İzmir ili Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi anaokullarında görev yapmakta olan dokuz okul yöneticisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmada veriler yarı-yapılandırılmış görüşmelerle toplanmıştır. Veriler MAXQDA 20 programından yararlanılarak içerik analizi yoluyla analiz edilmiştir. Görüşmelerin analizi sonucunda yöneticiler kapsayıcı eğitim uygulamalarında velilere, öğretmenlere ve öğrencilere karşı sorumlulukları olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca kapsayıcı eğitimle birlikte fiziki ortam, veli, öğretmen, öğrenci ve yöneticiler açısından birtakım değişikliklerin meydana geldiğini vurgulamışlardır. Katılımcılar kapsayıcı eğitim uygulamalarında bazı sorunlar yaşadıklarını belirtmiş, bu sorunlara çözüm önerileri sunmuşlardır. Çalışmanın bulgularına dayanarak kapsayıcı eğitimin uygulanmasına yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kapsayıcı eğitim, bütünleştirme, okul yönetimi, okul öncesi

Kaynakça

• Anderson, C. J., Klassen, R. M. & Georgiou, G. K. (2007). Inclusion in Australia: What teachers say they need and what school psychologists can offer. School Psychology International, 28(2), 131-147.
• Asar, M. (2020). Kapsayıcı öğrenme ortamlarına ilişkin yöneticileri̇n görüşleri (Denizli ili Pamukkale ilçe örneği). (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli, 2020.
• Aydın, H. (2013). Dünyada ve Türkiye'de çokkültürlü eğitim tartışmaları ve uygulamaları. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Başbay, A., Kağnıcı, D. ve Sarsar, F. (2013). Eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8/3, 47-60.
• Bhatnagar, N. & Das, A. (2014). Attitudes of secondary school teachers towards inclusive education in New Delhi, India. Journal of Research in Special Educational Needs, 14(4), 255-263.
• Bulut, C. ve Başbay, A. (2014). Öğretmenlerin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 957-978.
• Cresswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (4. Baskı). Çev. Ed. M. Bütün ve SB Demir, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dağlıoğlu, H. E., Turupçu Doğan, A. ve Basit, O. (2017). Kapsayıcı okul öncesi eğitim ortamlarında öğretmenler çocukların bireysel yeteneklerini belirlemek ve geliştirmek için neler yapıyor?. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 37(3).
• Dilekçi, Ü. (2019). Okul yöneticilerinin “kapsayıcı eğitim” kavramına ilişkin algıları: Bir metafor analizi çalışması. Tam Metin Bildiriler Kitabı, 84.
• Deppeler, J. (2006). Improving inclusive practices in Australian schools: Creating conditions for university-school collaboration in inquiry. European Journal of Psychology of Education, 21(3), 347.
• Edison, D. H. (2010). Teacher perceptions of inclusion of students with exceptionalities in general education classrooms: A school district case study (Doctoral dissertation, Capella University).
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234.
• Erözkan, A. (2014). Rehberlik ve psikolojik danışmanlıkta test dışı teknikler. Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Frumos, L. (2018). Attitudes and self‐efficacy of Romanian primary school teachers towards including children with special educational needs in regular classrooms. Revista Românească pentru Educaţie Multidimensională, 10(4), 118-135.
• Hornby, G. (2016). Inclusive special education. Springer-Verlag New York.
• Hsien, M., Brown, P. M., & Bortoli, A. (2009). Teacher qualifications and attitudes toward inclusion. Australasian Journal of Special Education, 33(1), 26-41.
• Johnston, L. (2006). Software and method: Reflections on teaching and using QSR NVivo in doctoral research. International Journal of Social Research Methodology, 9(5), 379-391.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Şahin, F. (2010). Genel eğitim sınıflarındaki özel gereksinimli öğrenciler için yapılması gereken uyarlamalara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2431-2464.
• Keser, F. ve Düzkantar, A. (2019). Bir alanyazın taraması: “Öğretmen yeterliliklerinin bütünleştirme uygulamaları açısından incelenmesi”. Journal of International Social Research, 12(65).
• Kim, J., Park, E., & Snell, M. E. (2005). Impact of information and weekly contact on attitudes of Korean general educators and nondisabled students regarding peers with disabilities. Mental Retardation, 43(6), 401-415.
• Koç, H., Uysal, Ç. ve Yılmaz Y. (2019). Kapsayıcı eğitimde öğretmen, aile ve yöneticilerin rolleri, H. Güngör ve S. Rakap, Kapsayıcı Eğitim Özel Eğitimde Bütünleştirme, (s. 111-126), Ankara: Pegem Akademi.
• Menlove, R. R., Hudson, P. J., & Suter, D. (2001). A field of IEP dreams increasing general education teacher participation in the IEP Development Process. Teaching Exceptional Children, 33(5), 28-33.
• Özcan, A. S. (2018). Çokkültürlülük bağlamında Türkiye’nin Suriyeli öğrencilere yönelik eğitim politikası, PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Şubat 2018, Cilt:4, Sayı:1 https://doi.org/10.25272/j.2149-8385.2018.4.1.02
• Polat, S. (2012). Okul müdürlerinin çok kültürlülüğe ilişkin tutumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (42), 334-343.
• Polirstok, S. (2015). Classroom management strategies for inclusive classrooms. Creative Education, 6(10), 927.
• Rafferty, Y., & Griffin, K. W. (2005). Benefits and risks of reverse inclusion for preschoolers with and without disabilities: Perspectives of parents and providers. Journal of Early Intervention, 27(3), 173-192.
• Savolainen, H. (2009). Responding to diversity and striving for excellence: The case of Finland. Prospects, 39(3), 281–292.
• Serttaş, B. (2020). İlkokullarda görev yapan okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime dair görüşleri. (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli, 2020.
• Rasmussen, M. U., & Kış, A. (2018). Qualifications of subject teachers in special education schools. Journal of Education and Training Studies, 6(4), 48-57.
• Robinson, V. M., & Timperley, H. S. (2007). The leadership of the improvement teaching and learning: Lessons from initiatives with positive outcomes for students. Australian Journal of Education, 51(3), 247-262.
• Round, P. N., Subban, P. K., & Sharma, U. (2016). ‘I don't have time to be this busy.’ Exploring the concerns of secondary school teachers towards inclusive education. International Journal of Inclusive Education, 20(2), 185-198.
• Söğüt, D. A. ve Şahbaz, Ü. (2018). Bütünleştirme uygulamalarının özel gereksinimli çocuklar üzerine etkisinin sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Çınkır, Ş. (Ed.), Vth International eurasian educational research congress içinde (s.643-649). Akdeniz Üniversitesi.
• Söğüt, D. A. ve Şahbaz, Ü. (2018a). Bütünleştirme uygulamalarının özel gereksinimli çocuklar üzerine etkisinin branş öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Çınkır, Ş. (Ed.), Vth International eurasian educational research congress içinde (s.650-658). Akdeniz Üniversitesi.
• Tonbuloğlu, B., Aslan, D. ve Aydın, H. (2014). Türk eğitim sisteminin çok kültürlülük bağlamında analizi ve öneriler, Eğitime Bakış Dergisi, Yıl: 10 / Sayı: 29.
• United Nations General Assembly (1948). The universal declaration of human rights. Author.
• Ünal, R. ve Aladağ, S. (2020). Kapsayıcı eğitim uygulamaları bağlamında sorunlar ve çözüm önerilerinin incelenmesi. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 2(1), 23-42.
• Ünlü, İ. ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 287-302.
• Van Mieghem, A., Verschueren, K., Donche, V. & Struyf, E. (2020). Leadership as a lever for inclusive education in Flanders: A multiple case study using qualitative comparative analysis. Educational Management Administration & Leadership.
• Van Reusen, K. A., Shoho, A. R. & Barker, K. S. (2001). High school teacher attitudes toward inclusion. The High School Journal, 84 (2), 7–20.
• Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zwane, S. L. & Malale, M. M. (2018). Investigating barriers teachers face in the implementation of inclusive education in high schools in Gege branch, Swaziland. African Journal of Disability (Online), 7, 1-12.