SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARINA GÖRE KÜLTÜREL OKURYAZARLIK

Yıl 2021, Sayı: 59, 214 - 234, 12.08.2021

Tuğba Kafadar , Selda Şan

Öz

Özet: Bu araştırmanın genel amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kültürel okuryazarlık kavramına yönelik görüşlerini belirlemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesine göre belirlenmiştir. Araştırma verileri görüşme yöntemi aracılığıyla elde edilmiş ve elde dilen veriler ise betimsel analiz ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kültürel okuryazarlık kavramını “kendi kültürleri” bağlamında tanımladıkları tespit edilmiştir. Kültürel okuryazar bireylerin özelliklerini bilgi olarak değil, değerler ve özellikle de beceriler üzerinden belirledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Kültürel okuryazar bireylerin genel kültürlü, yenilikçi, okuyup araştıran ve eleştiren bireyler olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mutlaka kültürel okuryazar bir birey olması gerektiğini düşünen sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kendilerini yeterli düzeyde kültürel okuryazar bir birey görmedikleri sonucuna da ulaşılmıştır. Alanda kültürel okuryazarlık ile ilgili literatürdeki eksiklik nedeniyle benzer bir çalışmanın sosyal bilgiler öğretmenleri ile yapılması önerilmektedir. Öğretmen eğitimi kapsamında farklı branşlardan öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin de kültürel okuryazarlığa ilişkin görüşleri incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel okuryazarlık, öğretmen adayı, sosyal bilgiler

Kaynakça

• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 9-26.
• Bal, M. & Mete, F. (2019). Culturalliteracy in mother tongue education: An action research. QualitativeResearch in Education, 8(2), 215-244.
• Ferdman, B. M. (1990). Literacy and cultural identity. Hardvard Educational Review, 60 (2), 181-204.
• Flick, U.,Von Kardorff, E., & Steinke, I. (2004). What is qualitative research? An introduction to the field. U. Flick, E. VonKardoff, & I. Steinke, (Eds.), A Companion To Qualitative Research (pp. 3-11). Sage Publishing.
• Flinders, D. J. (1996). Teachingforculturalliteracy: A curriculumstudy. Journal of CurriculumandSupervision, 11(4), 351-66.
• Gençalp, H. (2019). Görsel kültür, çoklu okuryazarlık ve çoklu biçimlilik bağlamında sosyal medya iletileri. Global Media Journal TR Edition, 10(19), 52-75.
• Güleç, S. & Hüdavendigar, M. N. (2020). Sosyal bilgiler eğitimi alanında okuryazarlık becerisi başlığında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. International Journal of HumanitiesandResearch, 4 (3), 24-36.
• Hirsh, E. D. (1987). Culturalliteracy: What every Americans need to know. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Helms, R. G.,Trejo, C., & Fultz, R. (2012). Global and cultural and literacy. Journal of International Diversity, 1, 39-47.
• İçli, G. (2001). Küreselleşme ve kültür. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25 (2), 163-172.
• Johnson, P. C. (2014). Culturalliteracy, cosmopolitanism and tourism research. Annals of Tourism Research, 44, 255-269.
• Kabapınar, Y. (2012). Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Keith, A. M. (2020). Implementing a Scripted Literacy Curriculum: A Culturally Responsive Approach. Dissertation of PhD. University of Washington.
• Kocadaş, B. (2005). Kültür ve medya. Bilig, (34), 1-13.
• Köksal H. (2010). Türkiye’de tarih öğretimi tartışmalar ve tarih öğretiminde kültür okuryazarlığı. Kenan Çayır (Ed.). Eğitim, çatışma ve toplumsal barış. Türkiye’den ve dünyadan örnekler. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Merryfield, M. M. (1989). CulturalliteracyandAfricaneducation. AnnualConferance of theAfricanStudiesAssociation, Atlanta.
• Miles, M. B.,&Huberman, A. M. (1994). Qualitativedataanalysis: An expandedsourcebook. Sage Publications.
• Naqeeb, H. (2012). Prometing culturel literacy in the EFL classroom. Global Advanced Research Journal of Educational Research and Reviews, 1(4), 41-46.
• Ochoa, G. G. & McDonald, S. (2019). Destabilisation and cultural literacy. Intercultural Education.
• Ochoa, G. G., McDonald, S. &Nicholas, M. (2018). Open-space learning techniques to teach cultural literacy. Open Cultural LİteracyStudies, 2(1), 510-519.
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2).
• Önal, İ. (2010). Tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi. Bilgi dünyası, 11(1), 101-12.
• Salo Lee, L. (2007). Towards cultural literacy. Taina Kaiovola& Monica Melen Paaso (Eds) Education for global responsibility- Finnish perspetives. Finaland: Ministry of Education.
• Smircich, L. (1983). Concepts of culture and organization alanalysis. Administrative Science Quarterly, 28 (3), 339-358.
• Tarter, M. A. & Christenbury, L. (2010). The cultural literacy movement: Content wars in the Social Studies and english. TheTeacher Educator, 24 (4), 15-20.
• Valfredini, A. (2018). Devoloping cultural literacy: The contrastive study of TV advertisement. The Journal and Language and Teaching Technology, 1, 1-14.
• Vandermeersche, G. & Soetaert, R. (2011). Intermediality as cultural literacy and teaching the graphic novel. CLCWeb: Comparative Literature and Culture 13 (3).
• Wkipedia (2021). Cultural literacy. https://en.wikipedia.org/wiki/Cultural_literacy adresinden 19.03.2021 tarihinde yararlanılmıştır.
• Yatkın Bozkurt, Ş., Özen, F. & Altunbay, M. (2020). Küreselleşme, kültürel etkileşim, kültürel okuryazarlık ve eğitim. Mustafa Güçlü (Ed.). Eğitim Antropolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A.,& Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8th ed.). Ankara: SeçkinYayıncılık.
• Zor, A. (2014). Kültürel okuryazarlık açısından görsel sanatlar dersinin önemi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 1-13.