4-6 YAŞ ÇOCUKLARIN ÖZ DÜZENLEME BECERİLERİ İLE ANNE TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 64, 525 - 551, 28.10.2022

Kübra Maden Sıla Uzkul , Ayşe Öğretir

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1024579

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı belirlenen demografik özelliklerin (çocuk yaş, cinsiyet, kardeş sayısı, anne eğitim durumu) ve anne tutumlarının çocukların öz düzenleme becerileri üzerine etkisini incelemektir. Araştırma, nicel araştırma yaklaşımında, korelasyonel araştırma modelindedir. Çalışma grubunu 279 anne oluşturmaktadır. Veriler internet ortamında, ‘Dört-Altı Yaş Çocuklarına Yönelik Öz-Düzenleme Becerileri Ölçeği’ ve “Hamel Anne Tutum Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi yapılırken T testi, anova ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgulara göre, kardeş sayısı, anne eğitim seviyesi, anne tutumları ve öz düzenleme becerileri arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Anne tutumunu etkileyen faktörlere bakıldığında; çocuk cinsiyeti, yaşı, kardeş sayısı ve anne eğitim seviyesinin anlamlı değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. Çocuğun cinsiyeti, yaşı ve öz düzenleme becerileri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Öz Düzenleme, anne tutumu, okul öncesi dönem, çocuk, 4-6 yaş

EXAMINATION OF THE ASSOSICATION BETWEEN SELF-REGULATION SKILLS OF CHILDREN AGED 4-6 AND THEİR MATERNAL ATTITUDES

Öz

The objective of this study is to analyze the affects of demographic variables (child age, gender, number of siblings, mother education level) and maternal attitudes on children's self-regulation skills. The research was designed in the quantitative research approach, the correlational research model. The study group consists of 279 mothers. The data were collected on the internet using a questionnaire program using the 'Self-Regulation Skills Scale for 4-6 Years-Old Children' and the 'Hamel Mother Attitude Scale'. For analyzing the data, t-test, anova, and correlation analysis were used. According to the findings, there was a significant relationship between the number of siblings, maternal education level, maternal attitudes and self-regulation skills. Considering the factors affecting maternal attitude, it was found that child gender, age, number of siblings and mother's education level affected maternal attitude. No significant relationship was found between the child's gender, age, and self-regulation skills.

Anahtar Kelimeler

Self Regulation, maternal attitude, preschool period, child, 4-6 ages

Kaynakça

• Aksoy, A. ve Tozduman, K. (2017). Çocukların öz düzenleme becerileri ile oyun becerilerinin cinsiyete göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 442-455. doi:10.24315/trkefd.304124
• Alabay, E. (2017). Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin ebeveynlik tutumlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 156-174. doi:10.24130/eccd-jecs.196720171234
• Arslan, H., Öğretir Özçelik, A. D. (2020). 3-5 Yaş Arası Çocukların Anne Tutumlarının İncelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (38), 18-30. doi:10.14582/Duzgef.2020.150
• Astarlar, F. (2019). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 4-6 Yaş Çocukların Öz Düzenleme Becerilerinin İzlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Aydoğdu, F. ve Dilekmen, M. (2016). Ebeyevn Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 569-585.
• Azkeskin, K., Güven, G., Güral, M., & Sezer, T. (2013). Parenting styles: Parents with 5-6 year old children. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 3(1), 74-82.
• Bandura A. 1989. Human Agency in Social Cognitive Theory. American Psychologist. 44, 1175-184
• Banfield, J., Wyland C. L., Macrae C. N., Munte T.F. & Heatherton T.F. (2004). The cognitive neuroscience of self-regulation. In The Handbook of Self-Regulation, ed. RF Baumeister, KD Vohs, pp. 62–83. New York: Guilford
• Bernier, A., Carlson, S. M. & Whipple, N. (2010). From external regulation to self‐regulation: Early parenting precursors of young children’s executive functioning. Child Development, 81 (1), 326- 339.
• Blair, C. (2002). School readiness: Integrating cognition and emotion in a neurobiological conceptualization of children’s functioning at school entry. American Psychologist, 57 (2), 111-127.
• Blair, C. & Razza, R. P. (2007). Relating effortful control, executivefunction, and false belief understanding to emerging math and literacy ability in kindergarten. Child Development, 78 (2), 647–663. doi:10.1111/j.1467-8624.2007.01019.x
• Bodrova, E. & Leong, D. J. (2008). Developing self-regulation in kindergarten. Young children, 63 (2), 56-58.
• Calkins, S. D., Smith, C. L., Gill, K. L., & Johnson, M. C. (1998). Maternal interactive style across contexts: Relations to emotional, behavioral and physiological regulation during toddlerhood. Social development, 7(3), 350-369.
• Colman, R. A., Hardy, S. A., Albert, M., Raffaelli, M. & Crockett, L. (2006). Early predictors of self‐regulation in middle childhood. Infant and Child Development, 15 (4), 421-437.
• Curtis C. E. & D’Esposito M. (2003). Success and Failure Suppressing Reflexive Behavior. Journal of Cognivite. Neuroscience. 15, 409-418.
• Denham, S. A., Brown, C., & Domitrovich, C. E. (2011). Plays nice with others: Social-Emotional Learning and Academic Success. Early Education and Development, 21(5), 652-680.
• Diaz, R., Neal, C., & Amay-Williams, M. (1990). The social origins of self-regulation. In L. C. Moll (Ed.), Vygotsky and education: Instructional implications and applications of sociohistorical psychology (pp. 127–154). New York: Cambridge University Press.
• Diaz, R., Neal, C., & Vachio, A. (1991). Maternal teaching in the zone of proximal development: A comparison of low- and high-risk dyads. Merrill-Palmer Quarterly, 37, 83–107.
• Diener, M. L. & Mangelsdorf, S. C. (1999)“Behavioral strategies for emotion regulation in toddlers: associations with maternal involvement and emotional expressions,” Infant Behavior and Development, 2(4). 569–583. Eisenberg, N., & Fabes, R. A. (1992). Emotion and its regulation in early development: New directions for child development. San Francisco: Jossey-Bass.
• Eisenberg, N., Cumberland, A. & Spinrad, T. L. (1998). Parental Socialization of Emotion. Psychological Inquiry, 9(4), 241–273.
• Eisenberg, N., Fabes, R. & Murphy, B. C. (1996). Parents' reactions to children's negative emotions: relations to children's social competence and comforting behavior. Child Development, 67(5), 2227–2247,
• Eisenberg, N., Fabes, R., Shepard, S., Guthrie, I., Murphy, B. & Reiser, M. (1999). Parental reactions to children’s negative emotions: Longitudinal relations to quality of children’s social functioning. Child Development. 70, 513– 534.
• Eisenberg, N., Valiente, C., & Eggum, N. D. (2010). Self-regulation and school readiness. Early education and development, 21(5), 681-698.
• Eisenberg, N., Vidmar, M., Spinrad, T. L., Eggum, N. D., Edwards, A., Gaertner, B., & Kupfer, A. (2010). Mothers' teaching strategies and children's effortful control: A longitudinal study. Developmental Psychology, 46, 1294-1308.
• Entwisle, D. R., Alexander, K. L., & Olson, L. S. (2005). First grade and educational attainment by age 22: A new story. American journal of sociology, 110(5), 1458-1502.
• Erol, A. ve İvrendi, A. (2018). 4-6 Yaş çocuklarına yönelik öz-düzenleme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi (Anne Formu). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44 (44), 178-195. doi: 10.9779/PUJE.2018.213
• Fındık Tanrıbuyurdu, E. ve Güler Yıldız, T. (2014). Okul öncesi öz-düzenleme ölçeği (OÖDÖ): Türkiye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 317-328.
• Fox, N. A. (Ed.). (1994). The development of emotion regulation: Biological and behavioral considerations. Monographs of the Society for Research in Child Development, 59, 152–166.
• Gottman, J. M., Katz, L. F. & Hooven,C. (1997). Meta-Emotion: How Families Communicate Emotionally. Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ, USA.
• Grusec, J.E. & Danyliuk, T. (2014). Parents’ attitudes and beliefs: Their impact on children’s development. In: Parenting skills. Encyclopedia on early childhood development.
• Güneysu, S. (1982). Ana-babaların çocuklarına karşı tutumları ve çocuktaki davranış problemleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hammond, C. J., Potenza, M. N., & Mayes, L. C. (2012). Development of impulse control, inhibition, and self-regulatory behaviors in normative populations across the lifespan. In The Oxford handbook of impulse control disorders. New York, NY: Oxford University Press.
• Heatherton, T. F. (2011). Neuroscience of self and self-regulation. Annual review of psychology, 62, 363-390.
• Kandır, A. ve Alpan, Y. (2008). Okul öncesi dönemde sosyal-duygusal gelişime anne-baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum Dergisi, 4 (14), 33-38.
• Karadeniz, A. (1994). Lise son sınıf öğrencileri üzerinde demokratik ve otoriter olarak algılanan ana-baba tutumlarıyla çeşitli mesleki değerler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Karreman, A., Van Tuijl, C., Van Aken, M. A., & Deković, M. (2008). Parenting, coparenting, and effortful control in preschoolers. Journal of Family Psychology, 22(1), 30.
• Kochanska, G., Coy, K. C., & Murray, K. T. (2001). The development of self‐regulation in the first four years of life. Child development, 72 (4), 1091-1111.
• Kopp, C. (1982). Antecedents of Self-Regulation: A Developmental Perspective. Developmental Psychology, 18 (2), 199-214.
• Kopp, C. (1991). Young children’s progression to self-regulation. In M. Bullock (Ed.), The development of intentional action: Cognitive, motivational and interactive processes. Contributions to human development (pp. 38–53). Basel: Karger
• Kopp, C. B. (1989). Regulation of distress and negative emotions: A developmental view. Developmental Psychology, 25 (3), 343–354. doi.org/10.1037/0012-1649.25.3.343
• Kremer, M., Smith, A. B., & Lawrence, J. A. (2010). Family discipline incidents: An analysis of parental diaries. Journal of Family Studies, 16(3), 251-263.
• Krendl, A.K. & Heatherton, T.F. (2009). Self versus others/self-regulation. In Handbook of Neuroscience for the Behavioral Sciences, ed. GG Berntson, JT Cacioppo, pp. 859–78. Hoboken, NJ: Wiley
• Lengua, L. J. (2006). Growth in temperament and parenting as predictors of adjustment during children's transition to adolescence. Developmental psychology, 42(5), 819.
• LeCuyer-Maus, E. & Houck, G. (2002). Mother-toddler interaction and the development of self-regulation in a limit-setting context. Journal of Pediatric Nursing, 17, 184–200. Lewis, M. & Saarni,C. The Socialization of Emotions, Plenum Pr, New York, NY, USA, 1985.
• Matuga, J. M. (2009). Self-regulation, goal orientation, and academic achievement of secondary students in online university courses. Journal of Educational Technology & Society, 12 (3), 4-11.
• McClelland, M. M., Acock, A. C., Piccinin, A., Rhea, S. A., & Stallings,M. C. (2013). Relations between preschool attention span-persistenceand age 25 educational outcomes. Early Childhood ResearchQuarterly, 28(2), 314–324. doi:10.1016/j.ecresq.2012.07.008
• Mızrakçı, Ş. (1994). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Etki Eden Faktörler: Demografik Özellikleri, Kendi Yetiştiriliş Tarzları, Çocuk Gelişimine İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Çocuğun Mizacına İlişkin Algıları. Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Mintz, T. M., Hamre, B. K., & Hatfield, B. E. (2011). The role of effortful control in mediating the association between maternal sensitivity and children's social and relational competence and problems in first grade. Early Education & Development, 22(3), 360-387.
• Mischel, W. (1974). Processes in delay of gratification. In L. Berkowitz (Ed.), Progress in experimental personality research, 3, 249–292.
• Mistry, R. S., Benner, A. D., Biesanz, J. C., Clark, S. L., & Howes, C. (2010). Family and social risk, and parental investments during the early childhood years as predictors of low-income children's school readiness outcomes. Early childhood research quarterly, 25(4), 432-449.
• Nota, L., Soresi, S., & Zimmerman, B. J. (2004). Self-regulation and academic achievement and resilience: A longitudinal study. International journal of educational research, 41(3), 198-215.
• Özcan, H. (1996). İlkokul öğrencilerinin özgüvenleri, akademik başarıları ve anne- baba tutumları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Öztabak, M. ve Özyürek, A. (2018). Okul Öncesi Çocuklarda Öz Düzenleme Becerileri ile Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme. Journal of History Culture and Art Research, 7 (5), 385-395.
• Pollak, L. H. & Thoits, P. A. (1989). Processes in emotional socialization, Social Psychology Quarterly, 52(1), 22–34,
• Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: a theme in search of definition, Monographs of the Society for Research in Child Development, 59, 25–52.
• Raffaelli, M., Crockett, L. S., & Shen, Y. L. (2005). Developmental stability and change in self-regulation from childhood to adolescence. The journal of gentic psychology, 166 (1), 54-75.
• Raikes, H. A., Robinson, J. L., Bradley, R. H., Raikes, H. H., & Ayoub, C. C. (2007). Developmental trends in self‐regulation among low‐income toddlers. Social Development, 16 (1), 128-149.
• Saraç, S., Abanoz, T. ve Gülay Ogelman, H. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 2 (3), 1-11. doi: 10.51503/gpd.847786
• Scaramella, L. V., & Leve, L. D. (2004). Clarifying parent-child reciprocities during early childhood: The early childhood coercion model. Clinical Child and Family Psychology Review, 7, 89-107.
• Slagt, M., Dubas, J. S., van Aken, M. A., Ellis, B. J., & Deković, M. (2017). Children's differential susceptibility to parenting: An experimental test of “for better and for worse”. Journal of Experimental Child Psychology, 154, 78-97.
• Stifter, C. A., & Spinrad, T. L. (2002). The Effect of Excessive Crying on the Development of Emotion Eegulation. Infancy, 3, 133–152.
• Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2012). Annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 31-48.
• Taylı, A. (2007). Kardeş sahibi olup olmama durumunun okul öncesi dönemdeki sosyal oyuna etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 103-115.
• Tutkun, C., Tezel Şahin, F. ve Işıktekiner, S. (2017). Dört Beş yaş çocuklarının öz düzenleme becerilerinin İncelenmesi. Özcan Demirel ve Serkan Dinçer (ed). Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı (459-474). Pegem Yayınevi: Ankara.
• Ural, G., Gültekin Akduman, G. ve Şepitçi Sarıbaş, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 24 (83), 323-342.
• Ursache, A., Blair, C., & Raver, C. C. (2012). The promotion of self‐regulation as a means of enhancing school readiness and early achievement in children at risk for school failure. Child development perspectives, 6(2), 122-128.
• Uykan, E., Akkaynak, M. (2019). Ebeveyn tutumları ile çocukların öz düzenlemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6 (3), 1620-1644.
• Von Suchodoletz, A., Trommsdorff, G., & Heikamp, T. (2011). Linking maternal warmth and responsiveness to children's self‐regulation. Social Development, 20(3), 486-503.
• Weinberg, M. K., Tronick, E. Z., Cohn, J. F., & Olson, K. L. (1999). Gender differences in emotional expressivity and self-regulation during early infancy. Developmental psychology, 35(1), 175.
• Yılmaz, Y. (2020). 5-6 Yaş Grubu Çocuklarının Sahip Oldukları Öz Düzenleme Becerileri ile Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa
• Zimmerman, B. J. (1989). A social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Psychology, 81 (3), 329–339.
• Zimmerman, B. J., & Kitsantas, A. (2014). Comparing students’ self-discipline and self-regulation measures and their prediction of academic achievement. Contemporary Educational Psychology, 39 (2), 145-155.