Oksfendazol, oksiklozanid ve oksfendazol-oksiklozanid kombinasyonunun koyun ve keçilerde biyokimyasal ve hematolojik parametreler üzerine etkileri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 108 - 115, 31.08.2022

Zeynep Özdemir Kütahya , Sinan Kandır , Çağrı Avci

https://doi.org/10.24880/maeuvfd.1081957

Öz

Mevcut araştırmada sağlıklı koyun ve keçilere oral yolla oksfendazol, oksiklozanid ve oksfendazol-oksiklozanid kombinasyon uygulamasının, farklı zamanlarda biyokimyasal ve hematolojik parametreler üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışma çapraz dizaynda 6 adet sağlıklı dişi, 1-3 yaştaki İvesi koyun ve Alpin keçi üzerinde gerçekleştirildi. Koyun ve keçilere oral yolla 7.5 mg/kg oksfendazol, 15 mg/kg oksiklozanid ve oksfendazol-oksiklozanid (7.5 mg/kg-15 mg/kg) kombinasyonu uygulandı. Kan örnekleri ilaç uygulamalarından önce (0.saat, kontrol) ve sonraki 8., 24., 72. saat ile 7. günde alındı. Biyokimyasal parametrelerden albümin, alkalen fosfataz, alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, kolesterol, trigliserid, total protein, kan üre nitrojen, kreatinin değerleri otoanalizatör cihazında belirlendi. Hematolojik parametrelerden alyuvar sayısı, hemoglobin, hematokrit, ortalama korpüsküler hacim, ortalama korpüsküler hemoglobin, ortalama korpüsküler hemoglobin konsantrasyonu, akyuvar sayısı, lenfosit, monosit, % granülosit, % lenfosit, % monosit ve % eritrosit dağılım genişliği değerleri kan hücresi sayım cihazında ölçüldü. İlaç grupları ve zamana bağlı olarak hematolojik ve serum biyokimya parametrelerinde anlamlı bir fark bulunamadı. Bu sonuçlar koyun ve keçilere oral yolla, 7.5 mg/kg oksfendazol ve 15 mg/kg oksiklozanid tek veya kombine olarak uygulandığında hematolojik ve biyokimyasal parametrelerin fizyolojik sınırlarda olduğu ve klinik olarak anlamlı bir etkisinin olmadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Biyokimyasal, hematolojik, koyun, keçi, oksfendazol, oksiklozanid, yan etki

Kaynakça

• Campbell W. Benzimidazoles: veterinary uses. Parasitol Today. 1990; 6:130-133.
• Lanusse CE, Prichard RK. Clinical pharmacokinetics and metabolism of benzimidazole anthelmintics in ruminants. Drug Metab Rev. 1993; 25:235-279.
• Oukessou M, Chkounda S. Effect of diet variations on the kinetic disposition of oxfendazole in sheep. Int J Parasitol. 1997; 27:1347-1351.
• Veenendaal G, De Waal M. Uncoupling activity of the anthelmintic oxyclozanide in rodents. Br J Pharmacol. 1974; 50:435-437.
• Walley JK. Oxyclozanide (3, 3', 5, 5', 6-pentachloro-2.2'-dihydroxybenzanil-ide-'ZamT) in the treatment of the liver fluke Fasciola hepatica in sheep and cattle. Vet Rec. 1966;78:267-276.
• Paraud C, Gaudin C, Pors I, Chartier C. Efficacy of oxyclozanide against the rumen fluke Calicophoron daubneyi in experimentally infected goats. Vet J. 2009;180: 265-267.
• Waller PJ, Dobson RJ, Haughey KG. The effect of combinations of anthelmintics on parasite populations in sheep. Aust Vet J. 1990; 67:138-140.
• Miller D, Craig T. Use of anthelmintic combinations against multiple resistant Haemonchus contortus in Angora goats. Small Rum Res. 1996; 19:281-283.
• Köse M, Kozan E, Sevimli FK, Eser M. 2007. The resistance of nematode parasites in sheep against anthelmintic drugs widely used in Western Turkey. Parasitol Res. 2007; 101:563-567.
• Gokbulut C, Yalinkilinc HS, Aksit D, Veneziano V. Comparative pharmacokinetics of levamisole-oxyclozanide combination in sheep and goats following per os administration. Can J Vet Res. 2014; 78:316-320.
• Kandir S, Keskin E. Effects of hypothyroidism and hyperthyroidism on hematological parameters in rats. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2016; 63:371-376.
• El-Makawy A, Radwan HA, Ghaly IS, Abd El-Raouf A. Genotoxical, teratological and biochemical effects of anthelmintic drug oxfendazole Maximum Residue Limit (MRL) in male and female mice. Reprod Nutr Dev. 2006; 46:139-156. 13. Prichard RK, Ranjan S. Anthelmintics. Vet Parasitol. 1993; 46:113-120.
• EMEA. 2004. https://www.ema.europa.eu/en/documents/mrl-report/oxfendazole-extrapolation-all-ruminants-summary-report-4-committee-veterinary-medicinal-products_en.pdf. Erişim tarihi: 18.02.2022
• Codd EE, Ng HH, McFarlane C, Riccio ES, Doppalapudi R, Mirsalis JC, et al. Preclinical studies on the pharmacokinetics, safety, and toxicology of oxfendazole: toward first in human studies. Int J Toxicol. 2015; 34:129-137.
• An G, Murry DJ, Gajurel K, Bach T, Deye G, Stebounova LV, et al. Pharmacokinetics, safety, and tolerability of oxfendazole in healthy volunteers: a randomized, placebo-controlled first-in-human single-dose escalation study. Antimicrob Agents Chemother. 2019; 63: e02255-02218.
• Lead DS, Deye G. A randomized, double-blind placebo-controlled phase I trial evaluating the safety and pharmacokinetics of oxfendazole. 2015.
• EMEA. 1998. https://www.ema.europa.eu/en/documents/mrl-report/oxyclozanide-summary-report-1-committee-veterinary-medicinal-products_en.pdf. Erişim tarihi: 18.02.2022
• Broome A, Jones W. A new drug for the treatment of fascioliasis in sheep and cattle. Nature. 1966; 210:744-745.
• McKellar QA, Kinabo LD. The pharmacology of flukicidal drugs. Br Vet J. 1991; 147:306-321.
• Wang W, Dong Z, Zhang J, Zhou X, Wei X, Cheng F, et al. Acute and subacute toxicity assessment of oxyclozanide in wistar rats. Front Vet Sci. 2019; 294.
• Wallig MA, Bolon B, Haschek WM, Rousseaux CG. Fundamentals of toxicologic pathology: New York, NY: Academic press. 2017.
• Foster JR.Spontaneous and drug-induced hepatic pathology of the laboratory beagle dog, the cynomolgus macaque and the marmoset. Toxicol Pathol. 2005; 33:63-74.
• Dong Z, Sun J, Bai Y, Wang W, Zhu Y, Li B, et al. Target animal safety testing of an oral salicylanilide suspension, oxyclozanide, for the treatment of fascioliasis in bovine in China. Regul Toxicol Pharmacol. 2019; 103:21-33.
• Lin Q, Jia Z, Xu X, Xu S, Han T, Gao Y, et al. 2018. Sub-chronic toxicity study of arecae semen aqueous extract in Wistar rats. J Ethnopharmacol. 2018; 215:176-183.
• Aiello SE, Moses MA. The merck veterinary manual, eleventh ed. Kenilworth: Merck & Co., Inc.; 2016.
• Bülbül A. Normal hematolojik değerler. In: Elmas M (editor). Koyun-Keçi El Kitabı Konya: Billur Yayınevi; 2013. p. 509-515.