THE STRUCTURING BEAUTY CONTRACTS AT THE HAIRDRESSERS –SAMPLE OF ANKARA-

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 25, 230 - 253, 11.03.2019

Ercan Geçgin

https://doi.org/10.12981/mahder.489519

Öz

This study based on qualitative research method is
about the hairdressers in different districts of Ankara and their female
customers. It focuses how the femininity images of female customers differ
according to their lower, middle and upper socio-economic levels in the
hairdresser saloon. A detailed interview with 50 women and 15 hairdresser
workers residing in different districts and having different social positions
was made for understanding the meaning and importance of hairdressers in the
female world. It was understood that visiting hairdressers has increasingly
turned into a necessary service for the women having different socio-economic
levels in terms of their image and identity; but that the way of getting this
service changes according their status of class. In consideration of the
findings, the hairdressers were categorized according to their functions and
women’s purpose of use. It was also observed that while the women of lower
socio-economic levels are liable to use the hairdressers as the extension of
their houses, the tendency of using them instrumentally increases for the ones
of the upper levels. As a result of the study, the hairdressers were released
as having dual functions in the lives of women. The hairdressers having
positive functions for women in their image combination, socialization,
psychological support and strong feeling has negative functions in terms of
reproducing gender inequalities and creating a marketable appearance. The
competition on the image of beauty between women creates a “beauty
socialization”. We reach a continually updated and widened “beauty contract”
with the formal practices of the whole actors and their meeting on a common
ground in the mentioned competition area of image. 

Anahtar Kelimeler

Hairdresser, image, beauty socialization, gender, beauty contract

KUAFÖRDE İNŞA EDİLEN GÜZELLİK SÖZLEŞMESİ: ANKARA ÖRNEĞİ

Öz

Nitel araştırma yöntemine
dayalı gerçekleştirilen bu çalışma, Ankara’nın farklı semtlerinde seçilen kadın
kuaförleri ile kuaförün müşterisi olan kadınlar üzerinedir. Araştırma; düşük,
orta ve üst sosyo-ekonomik düzeylerine göre kadın müşterilerin kadınlık imajlarının
kuaförlerde nasıl farklılaştığına odaklanmaktadır. Farklı semtlerde ikamet eden
ve farklı sosyal pozisyonlara sahip 50 kadın ile 15 kuaför çalışanı ile
derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve kuaförün kadınların dünyasındaki
anlamı ve önemi sorgulanmak istenmiştir. Çalışmada, kuaförlerin farklı
sosyo-ekonomik düzeydeki kadınlar için imaj ve kimlik açısından giderek zaruri
bir hizmete dönüştüğü ancak kuaför hizmeti alma biçiminin sınıfsal konumlara
göre değişiklik gösterdiği keşfedilmiştir. Bulgular ışığında kuaförler,
kadınların kullanım amaçlarına ve işlevlerine göre kategorize edilmeye
çalışılmıştır. Sosyo-ekonomik açıdan daha alt düzeyde olan kadınlar kuaförleri
evin uzantısı olarak kullanma eğiliminde iken daha üst düzeylerde kuaförün araçsal
açıdan kullanma eğilimin arttığı gözlemlenmiştir. Araştırma sonucunda
kuaförlerin kadınların hayatında çift yönlü işlevler gösterdiği açığa
çıkartılmıştır. Kadınların imaj yapılandırılmasında, sosyalleşmesinde,
psikolojik destek görmesinde, kendini güçlü hissetmesinde olumlu işlevler
gösteren kuaförler; toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin yeniden üretilmesi ve
gösterişin piyasalaşması açısından ise olumsuz işlevler üstlenmektedirler.
Güzellik imajı konusunda kadınlar arasında göze çarpan rekabet bir “güzellik
sosyalleşmesi” meydana getirmektedir. Söz konusu imaj rekabeti ortamında tüm
aktörlerin biçimsel pratikler sergilemesi ve asgari müştereklerde buluşması
bizi sürekli güncellenen ve genişleyen “güzellik sözleşmesi”ne götürmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kadın fuaförü, imaj, güzellik sosyalleşmesi, toplumsal cinsiyet, güzellik sözleşmesi

Kaynakça

• ADORNO, Theodor W. (2007). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. (Çev.: Elçin Gen, Nihat Ülner, Mustafa Tüzel). 2.Baskı, İstanbul:İletişim.
• ATAY, Tayfun. (2017). Görünüyorum O Halde Varım /“Meşhuriyet Çağı”nda Kültür ve İnsan, İstanbul: Can.
• BOURDIEU, Pierre. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. (Türkçe Söyleyenler: Derya Fırat Şannan, A. Günce Berkkurt), Ankara: Heretik.
• CRESWELL, John W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri-Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Ed.Çev.:Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir), Ankara:Siyasal Kitap.
• DEBORD, Guy (2006). Gösteri Toplumu ve Yorumlar. (Çev.:Ayşen Ekmekçi, Okşan Taşkent). 2.Baskı, İstanbul: Ayrıntı.
• ELIAS, Norbert (2013). Uygarlık Süreci-I. (Çev.:Ender Ateşman). 7.Baskı, İstanbul: İletişim.
• FERRY, Luc. (2012). Homo Esteticus: Demokrasi Çağında Beğeninin İcadı. (Çev.:Devrim Çetinkasap), İstanbul: Pinhan.
• GIDDENS, Anthony. (1999). Toplumun Kuruluşu: Yapılaşma Kuramının Ana Hatları. (Çev.:Hüseyin Özel), Ankara: Bilim ve Sanat.
• GÜRBİLEK, Nurdan. (2016). Vitrinde Yaşamak: 1980’lerin Kültürel İklimi. 8.Baskı, İstanbul: Metis.
• GOFFMAN, Erving. (2009). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. (Çev.: Barış Cezar). İstanbul: Metis.
• HABERMAS, Jürgen. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. (Mustafa Tüzel, Çev). İstanbul: Kabalcı.
• HAN, Byung-Chul. (2015). Yorgunluk Toplumu. (Çev.:Selim Yalçın), İstanbul: Açılım.
• KOZANOĞLU, Can. (2001). 1980’lerden 90’lara Türkiye ve Starları: Cilalı İmaj Devri. İstanbul: İletişim.
• MERTON, Robert K. (1968). Theory and Social Structure. Enlarged Edition, New York: The Free Press.
• MORRIS, Desmond. (1980). Sevmek Dokunmaktır. (Çev.: Engn Darıca). 2. Baskı, İstanbul: Sander.
• SCHUTZ, Alfred. (2018). Fenomenoloji ve Toplumsal İlişkiler. (Türkçe Söyleyenler: Adnan Akan, Seyda Kesikoğlu,). Ankara:Heretik.
• SIMMEL, Georg. (2009). Bireysellik ve Kültür. (Çev.: Tuncay Birkan), İstanbul: Metis.
• ŞENEL, Burcu. (2017). “İçeriden Dışarıya, Dünden Bugüne: Mahalleye Açılan Kapı Olarak Kuaför Salonu”. (Der.:F. Şenol Cantek). Aynanın Önünde Cımbızın Ucunda: Kuaför Kitabı İçinde (ss.111-145), İstanbul: İletişim.
• ÜSTÜNER, Tuba ve THOMPSON, Craig J. (2012). “How Marketplace Performance Produce İnterdependent Status Games and Contested Forms of Symbolic Capital”. Journal of Consumer Research. Vol.38, Pp.796-814.
• WILLIAMS, Raymond. (1961). The Long Revolution, London: Chatto And Windus.
• VIGARELLO, Georges. (2013). Güzelliğin Tarihi; Rönesans’tan Günümüze Beden ve Güzelleşme Sanatı. (Çev.: Erkan Ataçay), Ankara: Dost.
• YUMUL, Arus. (2004). “Kadın Kuaförlerinin Gündelik Hayattaki Yeri: İstanbul Örneği”. (Ed.: Emine Gürsoy Naskalı). Saç Kitabı içinde (ss.165-174), İstanbul: Kitabevi.