KADIN VE ŞİDDET: MANVES CİTY’DE ŞİDDETİN TÜRLERİ (FİZİKSEL, EKONOMİK VE CİNSEL ŞİDDET)

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 33, 238 - 265, 15.03.2021

Serap Aslan Cobutoğlu

https://doi.org/10.12981/mahder.858388

Cited By: 2

Öz

Latife Tekin, ilk eseri Sevgili Arsız Ölüm’den (1983) itibaren hemen bütün eserlerinde kadın konusuna özel bir hassasiyetle eğilmiş, kadını ev içinde, sosyal hayatta ve çalışma hayatındaki kuşatılmışlığıyla ele almış, toplumsal cinsiyet eşitsizliği, kadının ataerkil toplumdaki ezilmişliği, kadına bakıştaki cinsiyet temelli kabuller, kadınların yaşama, eşitlik, özgürlük, güvenlik gibi haklarından mahrum oluşları gibi konular üzerinde durmuştur. Bununla birlikte çoğu kez şiddet sarmalında yer alan kadınların hayatlarını kabusa çeviren ve “çağın hastalığı” olarak algılanan şiddet olgusunu da çok boyutlu olarak kaynakları ve sonuçlarıyla beraber işlemiştir. Son romanı Sürüklenme (2018) ile aynı yıl yayımlanan Manves City’de ise şiddetin türlü cephelerinin yazarın diğer eserlerinde hiç olmadığı kadar çok boyutlu olarak anlatıldığı görülmektedir. Tekin, romanında “sağlık problemi” ve “insan hakları ihlali” olan şiddet olgusuna kamusal ve özel alana yansıyan biçimleriyle dikkat çekmiş, şiddetin fiziksel, cinsel, ekonomik ve psikolojik tüm türlerine, nedenlerine ve özellikle kadınlar ve kız çocukları üzerindeki olumsuz, yıkıcı sonuçlarına vurgu yaparak okurda farkındalık kazandırmaya çalışmıştır. Tekin’in kadına yönelik şiddet ve toplumsal cinsiyet ayrımcılığı konularını farklı bakış açıları geliştirerek irdelediği eserinde şiddet, tüm türleri ile yaşamın her alanında ve toplumun her tabakasında görülmektedir. Bu perspektiften hareketle bu çalışmada, Tekin’in, kadının özellikle sosyo-psikolojik konumunu ele aldığı, büyük şehirlerde yaşanan şiddet eylemlerinden ziyade küçük bir muhitte yaşanan şiddet temasını açığa çıkardığı, teknolojik gelişmelere ve çevresel bozulmaya paralel olarak artan şiddet olaylarını anlattığı Manves City adlı romanındaki şiddet olgusu ve fiziksel, cinsel ve ekonomik olmak üzere şiddetin türleri kadın kimliği üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

toplumsal cinsiyet,, kadın, şiddet, fiziksel şiddet, ekonomik şiddet, cinsel şiddet, Manves City

WOMEN AND VIOLENCE: TYPES OF VIOLENCE IN MANVES CITY (PHYSICAL, ECONOMIC AND SEXUAL VIOLENCE)

Öz

Latife Tekin has focused on the issue of women with a special sensitivity in almost all her works since her first work, Sevgili Arsız Ölüm (1983), and has dealt with women in the home, social life and working life. She focused on issues such as gender inequality, oppression of women in patriarchal society, gender-based acceptance of women, deprivation of women's rights to life, equality, freedom and security. On the other hand, it has also processed the phenomenon of violence, which turns the lives of women into a nightmare and is perceived as a "disease of the age", with its sources and consequences. In Manves City, published in the same year with her latest novel, Sürüklenme (2018), it is seen that the various aspects of violence are described in more dimensions than in other works of the author. Tekin draws attention to the phenomenon of violence, which is a "health problem" and "violation of human rights", with its forms reflected in the public and private sphere. She tried to raise awareness of the reader by emphasizing all physical, sexual, economic and psychological forms of violence, its causes and especially its negative and destructive consequences on women and girls. In Tekin's work, in which she examines the issues of violence against women and gender discrimination by developing different perspectives, violence is seen in all areas of life and in every layer of society. In her work, Tekin deals with the socio-psychological status of women in particular, revealing the theme of violence in a small neighborhood rather than the acts of violence in big cities, and explains the increasing violence in parallel with technological developments and environmental degradation. From this perspective, in this study, the phenomenon of violence in the novel Manves City and the types of violence, physical, sexual and economic, are examined through female identity.

Anahtar Kelimeler

gender, women, violence, economic violence, sexual violence, Manves City

Kaynakça

• Adaçay, F. R. (2014). Toplumsal cinsiyet ve kalkınma. Bursa: Ekin.
• Aktaş, C. (1995). Mahremiyetin tükenişi. İstanbul: Nehir.
• Arslan Öçal, K. (2011). Dişil dil ve eko-feminist bağlamda Latife Tekin ve Muinar. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Aslan Cobutoğlu, S. (2019). Berci Kristin Çöp Masalları’nda çöpün kimliği. Gübre-tezek-çöp kitabı. (Ed.: E. Gürsoy Naskali), 359-434, İstanbul: Kitabevi.
• Aslan Cobutoğlu, S. (2020a). Gender and emotional violence against women in Latife Tekin’s novel Manves City. Contemplating violence against women. (Ed.: Ş. Çağın, Z. Türkyılmaz, G. Nüfusçu Yengül), 197-218, İzmir: Ege University.
• Aslan Cobutoğlu, S. (2020b). Latife Tekin’in “Manves City” adlı romanında toplumsal cinsiyet ve kadına yönelik duygusal şiddet. Yeni Türk Edebiyatı, 22, 79-102.
• Aytaç, S. vd. (2016). Kadına yönelik şiddetin dünü bugünü yarını: Kestirim tabanlı bir araştırma. Sosyoloji Konferansları, 54 (2), 275-297.
• Balık, M. (2011). Latife Tekin’in romancılığı, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmış Doktora Tezi.
• Berktay, F. (2004). Kadınların insan haklarının gelişimi ve Türkiye. Sivil toplum ve demokrasi konferans yazıları, 7, 1-30, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Bingölçe, F. (2012). Yas değil isyan öldürülmüş kadın ağzı ağıtlar. İstanbul: Alt Üst.
• Boyacıolu, İ. (2016). Dünden bugüne Türkiye’de kadına yönelik şiddet ve ulusal kadın çalışmaları: Psikolojik araştırmalara davet. Türk Psikoloji Yazıları, 19, 126-145.
• Boztepe, V. (2017). Televizyon haberlerinde kadınlara yönelik şiddetin temsili: Özgecan Aslan cinayeti üzerinden bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1, 39-66.
• Butler, J. (2010). Cinsiyet belası. (Çev.: B. Ertür), İstanbul: Metis.
• Can, A. (2018). Latife Tekin’in romanlarında doğa-insan ilişkisi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Dişsiz, M. - Hotun Şahin, N. (2008). Evrensel bir kadın sağlığı sorunu: Kadına yönelik şiddet. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1 (1), 50-58.
• Doğan, R. (2016). “Namus”, “töre” ve eril şiddet/Yargıtay kararları, toplumsal cinsiyet kuramları. Ankara: Ütopya.
• Donovan, J. (2015). Feminist teori entelektüel gelenekler. İstanbul: İletişim.
• Elyıldırım, S. (2018). Piruze Şam’da Bir Türk Gelin adlı romanda kadına şiddetin yansımaları. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 47-63, Ankara: Bilgin.
• Er, A. (2018). Bir çocuğun gözünden aile içi şiddet: Herve Mestron’dan Touche Pas A Ma Mére (Anneme Dokunma). Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), Ankara: Bilgin. 1-13.
• Esen, N. (1996). Türk romanında aile içi şiddet teması. Cogito, 6-7, 323-326.
• Fromm, E. (2008). Sevginin ve şiddetin kaynağı. (Çev.: Y. Salman, N. İçten), İstanbul: Payel.
• Gökulu, G. - Hosta, N. (2013). Basında kadına yönelik şiddet haberlerinin analizi: Hürriyet Sabah ve Posta gazeteleri örneği (2005-2008). İnternational Journal of Social Science, 6 (2), 1829-1850.
• Gündoğan, D. (2009). Benzerlik bilgisinden dişil büyülü gerçekçiliğe: Latife Tekin romanları Sevgili Arsız Ölüm ve Muinar’da alternatif kadın öznelliği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Günindi, Ersöz A. (2018). Bir kadını öldürmek! Alina Bronsky’nin Scherbenpark (Cam Kırıkları Parkı) adlı romanında şiddet. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 83-101, Ankara: Bilgin.
• İçli, T. (2013). Kriminoloji. Ankara: Seçkin.
• İnceoğlu, Y. – Kar, A. (2016). Kadın ve bedeni. İstanbul: Ayrıntı.
• Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2009). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet. Ankara: KSGM.
• Kandemirci, D. - Kağnıcı, D. Y. (2014). Kadına yönelik aile içi şiddetle baş etme: Çok boyutlu bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 17 (33), 1-12.
• Kartal Güngör, T. (2018). Eliette Abécassis’in La Répudiée (Boşanılan Kadın) adlı romanında toplumsal cinsiyet ve kadına Yönelik duygusal şiddet. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 197-211, Ankara: Bilgin.
• Kas, B. (2019). Çevreci ve Distopik Roman Manves City’e Bir Bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, 46, 65-87.
• Kaşoğlu, A. (2018). Toplumsal cinsiyete dayalı bir şiddet örneği: Antabus. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 15-27, Ankara: Bilgin.
• Koşmak, F. (2018). Alfred Döblin’in Die Beıden Freundınnen Und Ihr Giftmord adlı eserinde aile içi şiddet. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 181-195, Ankara: Bilgin.
• Lergenli, A. (2010). Eş şiddeti suçu ile ilişkili olabilecek psiko-sosyal faktörlerin belirlenmesi ve suç analizi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özerkmen, N. (2012). Toplumsal bir olgu olarak şiddet. Akademik Bakış Dergisi, 28, 1-19.
• Özkan, G. (2017). Kadına yönelik şiddet-aile içi şiddet ve konuya ilişkin uluslararası metinler üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (1), 533-564.
• Öztürk, Ö. - Tapan, B. (2016). Kadına yönelik şiddetin kadın ve toplum sağlığı üzerine etkileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 3 (4), 139-144.
• Özyer, N. (2002). Çocuk kitaplarında olumlanan şiddet. Çocuk edebiyatına ve çocuk hekimliğine yansıyan şiddet sempozyumu. 71-76, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Page, A. Z. - İnce, M. (2008). Aile içi şiddet konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22), 81-94. Serdar Tekeli, E. (2011). Toplumsal cinsiyet çerçevesinde kadın mağduriyeti. Ankara: Polis Akademisi Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Sevil, Ü. - Yanıkkerem, E. - Özkan, S. - Er Güneri, S. (2015). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet. Dünyada ve Türkiye’de kadın ve şiddet. (Ed.: M. Korkmaz, E. Demiray, Ü. Sevil, Ş. Hablemitoğlu, Y. Taşkıran), 565-627, İstanbul: Nobel Akademik.
• Sivri, M. - İşcan, S. (2018). Kate Chopin’in The Story Of An Hour (Bir Saatin Öyküsü) ve Charlotte Perkins Gilman’ın The Yellow Wall Paper (Sarı Duvar Kâğıdı) adlı öykülerinde duygusal şiddet ve kadın karakterlerin kimlik yansımaları. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 29-45, Ankara: Bilgin.
• Somunoğlu İkinci, S. (2014). Toplumun kanayan yarası: Kadına yönelik aile içi şiddet kavramı ve yansımaları. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13 (2), 21-28.
• Soysal, D. (2016). Beauvoir dersleri, “Evli Kadın” ve “Anne” üzerine bir deneme. İstanbul: Belge Uluslararası.
• Tamkoç, G. (1996). Ekofeminizmin amaçları. Kadın Araştırmaları Dergisi, 4, 77-84.
• Taşdemir Afşar, S. (2015). Türkiye’de şiddetin kadın yüzü. Sosyoloji Konferansları, 52/2, 715-753.
• Taşkale, N. - Soygüt, G. (2016). Kadın sığınma evlerinde kalan şiddet mağduru kadınlar: Demografik ve sosyoekonomik bir inceleme. Türk Psikoloji Yazıları, 19, 3-11.
• Tekin, L. (2019). Manves City. 2. Baskı. İstanbul: Can.
• Turan, Ü. (1998). Kadına yönelik şiddet. 4. Ulusal kadın çalışmaları toplantısı kadın sorunlarının çözümüne doğru yöntem, strateji ve politikalar. İzmir: Ege Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Ege Kadın Araştırmaları Dergisi. 138-148.
• Türkyılmaz, Ü. (2018). Maya Angelou’nun I Know Why The Caged Bird Sings adlı yapıtında şiddet sarmalında kadın ve bedeni. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed.: A. Er, Y. Çelik), 65-81, Ankara: Bilgin.
• Ünsal, A. (1996). Genişletilmiş bir şiddet tipolojisi. Cogito, 6-7, 29-36.
• Yaşar, R. M. (2017). İki şiddet arasında kadın. Akademik Matbuat, 1 (1), 1-20.
• Yavuz, Y. (2019). Edebiyat ve ekoeleştiri: Latife Tekin’in Manves City ve Sürüklenme adlı romanları. Edebi Eleştiri Dergisi, 3 (3), 245-259.
• Yılmaz, A. (2005). Türk romanında aile içi şiddet teması. Türkbilig, 10, 131-149.
• Yiğittürk Ekiyor, E. (2018). Savaş ve kadına şiddet: Zülfü Livaneli’den Huzursuzluk. Edebiyatta kadın ve şiddet. (Ed. A. Er, Y. Çelik), 213-229, Ankara: Bilgin.
• Yücel, L. (2009). Latife Tekin örneği ile edebiyat ve çeviride kadın. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Özsoy, A. M. (2018). Latife Tekin: kötülüğün görünür hale gelmesi bertaraf etmek için bir fırsat. gazeteduvaR.
• https://www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2018/11/15/latife-tekin-kotulugun-gorunur-hale-gelmesi-bertaraf-etmek-icin-bir-firsat/ (Erişim: 05.06.2020)
• Ünal, G. (2005). Aile içi şiddet. Aile ve Toplum, 7/2 (9). http://static.dergipark.org.tr/articledownload/imported/5000108037/5000100747.pdf? (Erişim: 03.06.2020)