BAĞLAMA ÖĞRETİM SÜRECİNDE MİKROTONAL ARALIKLARIN SESLENDİRİLMESİNDE KARŞILAŞILAN DURUMLAR

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 33, 287 - 311, 15.03.2021

Murat Kamil İnanıcı

https://doi.org/10.12981/mahder.865517

Öz

Bu araştırma bağlama perde sisteminde mikrotonal aralıkların niteliğinin tespiti ve bağlama öğretim sürecinde bu aralıkların seslendirilmesinde perde sistemine dayalı ortaya çıkan durumların belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Türk müziği perde sisteminin yansıdığı bağlamanın alt telindeki perde dizilimi ile orta ve üst tel perde dizilimi karşılaştırılmış ve bağlama eğitim sürecindeki yansımaları belirlenmiştir. Araştırmanın modeli, nitel araştırma desenlerinden doküman inceleme yöntemine göre oluşturulmuştur. Araştırmada veri kaynağı olarak bağlama perde sistemi ile ilgili yayınlardan yararlanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda bağlamanın alt tel perde dizilimi ile orta ve üst teldeki perde dizilimlerinin farkı olmasından kaynaklı bağlama öğretim sürecinde çeşitli sorunlar yaşanabileceği sonucuna ulaşılmış ve bu sorunların giderilmesine yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk müziği perde sistemi, mikrotonal aralıklar, bağlama perde sistemi, çalgı öğretimi, bağlama öğretimi

SITUATIONS ENCOUNTERED IN THE VOCALIZATION OF MICROTONAL INTERVALS IN THE BAĞLAMA TRAINING PROCESS

Öz

The aim of this study is to determine the nature of microtonal intervals in the fret system of the bağlama as well as to determine the situations that arise based on the fret system in the vocalization of these intervals in the bağlama training process. For this purpose, the fret arrangement in the lower group of the strings, in which the fret system of Turkish music is reflected, and the fret arrangement of the middle group strings and upper group strings were compared and finally their reflections in the bağlama training process were determined. The model of the research is based on the method of document review that is actually a qualitative research data collection method. In the research, publications related to the bağlama fret system were used as data source. The content analysis technique was used in the analysis of the data. As a result of the research, it was concluded that there may be various problems in the bağlama training process caused by the difference between the lower group of the strings, the middle group strings and upper group

Anahtar Kelimeler

Turkish music fret system, microtonal intervals, fret system of the bağlama, the ınstrument training, the bağlama training

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1999). Türk müziğinde perdeler. Ankara: Müzik Ansiklopedisi.
• Arseven, V. (1958). Halk müziğinde tonal-modal bünye (diziler). Türk Folklor Araştırmaları, 109, 1739-1740.
• Ataman, S. Y. (1971a). Bağlama üzerine. Folklora Doğru, 13(2) 15-17.
• Ataman, S. Y. (1971b). Türk halk çalgılarına ait bilgiler ve bağlama geleneği. I. Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Börekci, A. - Nacakcı, Z. (2020). Bağlama’da transpoze icra sırasında 24 ton eşit tamperaman (24-tet) sisteminin uygulanabilirliği, Uluslararası Sanad Kongresi Bildiri Kitabı, (Hzl,: T. Sağer vd.), 15-24, Ankara: Gece Akademi.
• Can, M. C. (2001). Müzikte tam beşli zincirleri ve Pythagoras dizileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2) 143-159.
• Demir, Z. (1999). TRT repertuarında bulunan Denizli türkülerinin makam-ayak, tür ve usul yönünden incelenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ekici, S. (1993). Ramazan Güngör ve üç telli kopuzu. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Gazimihal, M. R. (2006). Ülkelerde kopuz ve tezeneli sazlarımız. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi.
• Hoşsu, M. (1997). Geleneksel Türk halk müziği nazariyatı. İzmir: Peker Ambalaj Kağıt San.
• İlerici, K. (1970). Bestecilik bakımından Türk müziği ve armonisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Karahan, C. (2010). Bağlama öğretiminde yeni bir yöntem. Ankara: Okutman.
• Leung, Y. - Dean, R.T. (2018) Learning unfamiliar pitch intervals: A novel paradigm for demonstrating the learning of statistical associations between musical pitches. PLoS ONE, 13(8), 1-21
• Özbek, M. (2014). Türk halk müziği el kitabı I terimler sözlüğü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Özkan, İ. H. (2000). Türk musikisi nazariyatı ve usulleri kudüm velveleleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Öztürk, O. M. (2009). Onyedi’den yirmidört’e: Bağlama ailesi çalgılar ve geleneksel perde sistemi. Folklor/Edebiyat, 15 (58), 63-88.
• Parlak, E. (2001). Şelpe tekniği metodu 1. İstanbul: Ekin.
• Roland, R. - Eiser, H. - Brecht, B. ve diğerleri (2014). Müzik üzerine tartışmalar. (Çev.: Yılmaz Onay, Tonguç Ok, Aynur Toraman ve diğerleri), İstanbul: Doğa Basın Yayın.
• Sarısözen, M. (1940). Çoksesli müzik ve bağlamalar. Güzel Sanatlar Dergisi, (2), 117-124.
• Tura, Y. (1998). Türk mûsıkîsi’nin mes’eleleri. İstanbul: Pan.
• Türk Dil Kurumu. (1998). Türkçe sözlük. C. 1, Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Yahya Kaçar, G. (2009). Türk musikisi rehberi. Ankara: Maya Akademi.
• Yarman, O. (2007). Türk makam müziği tarihinde ses sistemleri. İstanbul: İTÜ 2007-2008 Güz Dönemi Seminerleri.
• Yarman, O. - Karaosmanoğlu, M. K (2014). “Yarman-36 makam tone-system" for Turkısh art musıc. Turkic World Mathematical Society, 4(2) 175-198.
• Yeşilyurt, R. (2015). Uzun sap bağlama enstrümanındaki mevcut perde sistemiyle hüzzam makamı dizisinin seslendirilmesinde ortaya çıkan problemler ve çözüm önerileri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yıldırım, A. - Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Huey, D. (2017). Harmony, voice leading, and microtonal syntax in ben johnston’s string quartet No. 5. Doctoral Dissertations. https://scholarworks.umass.edu/dissertations_2/878 (Erişim: 09.09.2020)