DİJİTAL İKİZ TEKNOLOJİSİNİN SİNEMAYA YANSIMALARI ve ETİK SORUNLAR

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 43, 1450 - 1468, 19.09.2023

Seher Şeylan

https://doi.org/10.12981/mahder.1339092

Öz

Gelişen teknoloji ile beraber Endüstri 4.0 teknolojileri ile bilinirliği artan dijital ikiz uygulamaları pek çok sektörde sıklıkla kullanır hale gelmiştir. Daha hızlı, esnek, kaliteli ve kişileştirilmiş ürünler sunan dijital ikiz aynı zamanda değerlendirme, tahmine etme, öğrenme, analiz ve geliştirme gibi konularda işletmelere ve kurumlara zaman kazandırarak, hataya payını en aza indirmekte ve kar oranını artırmaktadır. Sağlıktan kamu denetimine, eğitimden ulaşıma, havacılık sektöründen neredeyse tüm mühendislik dallarında kullanılan dijital ikiz görsel işitsel dünyada da kullanılmaya başlanmıştır. Bu hali ile yapay zekânın sinemaya getirdiği yenilikler arasında olan dijital ikizin, sinema sektöründe diğer sektörlere nazaran kullanım oranı hali hazırda çok yüksek olmasa da, sektörde konuya ilişkin tartışmalar yoğunluklu olarak devam etmektedir. Bu makalenin amacı, Endüstri 4.0 ile önemi artan dijital ikiz uygulamasının yaratacağı etik ihlaller tartışılmaktadır. Bu makalenin amacı Netflix platformunda yer alan Blackmirror dizisinin konu ile ilgili John is Awful ve (Ally Pankiw,2023) Beyond the Sea (John Crowley,2023 ) bölümlerinin özel hayatın gizliliğinin korunması hakkı, kişisel verilerin korunması hakkı, dijital mecralarda lekelenmeme hakkı ve toplumsal etik değerlerin ihlali çerçevesinde çözümleyerek literatüre katkı sağlamaktır. İnsanın dijital ikizinin oluşturulmasının pek çok etik sorunu beraberinde getirdiği görülmektedir. Dijital ikiz kavramının ortaya çıkması yeni olmamakla beraber sinema sektörü için kavrama ilişkin bir boşluk bulunmaktadır. Bu çalışma, dijital ikiz uygulamaları hakkında bilgi verirken, uygulamanın sinemada yer alış biçimi üzerine odaklanan öncü çalışmalar arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital ikiz, sinema, etik, ihlal, endüstri 4.0

The REFLECTION of DIGITAL TWING TECHONOLOGY ON CINEMA and ETHICAL ISSUES

Öz

Along with the developing technology, digital twin applications, which have become more popular with Industry 4.0 technologies, have become frequently used in many sectors. Offering faster, flexible, quality and personalized products, the digital twin also saves time for businesses and institutions in subjects such as evaluation, estimation, learning, analysis and development, minimizing the margin of error and increasing the profit rate. The digital twin, which is used in almost all branches of engineering from health to public inspection, from education to transportation, from the aviation sector, has also started to be used in the sinema industry. Although the usage rate of the digital twin, which is among the innovations brought by artificial intelligence to the cinema, is not very high compared to other sectors in the cinema sector, discussions on the subject continue intensely in the sector. The purpose of this article is to discuss the ethical violations that will be created by the digital twin application, which has increased in importance with Industry 4.0. The purpose of this article is to protect the privacy of private life, the right to protect personal data, the right not to be tarnished in digital media, and the violation of social ethical values of John is Awful and (Ally Pankiw, 2023) Beyond the Sea (John Crowley,2023 ) episodes of the Blackmirror series on the Netflix platform. To contribute to the literature by analyzing within the framework of It is seen that the creation of a human's digital twin brings along many ethical problems. Although the emergence of the concept of digital twin is not new, there is a gap regarding the concept for the cinema industry. While this study provides information about digital twin applications, it is among the pioneering studies focusing on the way the application takes place in the cinema.

Anahtar Kelimeler

Indstry 4.0, cinema, digital twin, ethics, violation

Kaynakça

• Acar, H. M. & İmik Tanyıldızı, N. (2022). Reklamda yapay zekâ kullanımı: Ziraat Bankası #Senhepgülümse reklam filminde deepfake uygulamasının görsel anlatıya etkisi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 8, 78-99.
• Anadolu, B. (2019). Dijital hikâye anlatıcılığı bağlamında yapay zekânın sinemaya etkisi: Sunspring ve It’s No Game filmlerinin analizi. Erciyes İletişim Dergisi, Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı, 39-56.
• Aynacı, İ. (2020). Dijital ikiz ve sağlık uygulamaları. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1), 70-79.
• Aytekin, M. (2022). Dijital sinema ve demokrasi ilişkisi. Dijital Demokrasi, (ed.: S. Çil), İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• Basl, J. (2016). The pilot survey of the Industry 4.0 principles penetration in the selected Czech and Polish companies. Journal of Systems Integration, 7(4), 3-8.
• Baudrillard, J. (1997). Aesthetics illusion and virtual reality. Art and Artefacts, (ed.: N. Zurbrugg), 19-27, London: Sage Publication.
• Baudrillard, J. (2005). Simülakr ve simülasyon. (çev.: Oğuz Adanır), Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Bayzan, Ş. (2019). Dijital hak ve sorumluluklarımız nelerdir? https://www.guvenliweb.org.tr/haber-detay/dijital-hak-ve-sorumluluklarimiz-nelerdir (Erişim: 06.12.2023)
• Çelen, S. (2017). Sanayi 4.0 ve simülasyon. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 1(1), 9-26.
• Çelenk, S. (2015). Görsel gerçekçilik rejiminin sonu mu? “Yeni” medya döneminde sinema, Mülkiye Dergisi, 39(1), 215-245.
• Dambrot, S. M. at al. (2018). IEEE Symbiotic autonomous systems white paper II.
• Dengiz, O. (2017). Endüstri 4.0: Üretimde kavram ve algı devrimi. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 15(1), 38-45.
• Elitaş, T. (2022). Dijital manipülasyon ‘deepfake’ teknolojisi ve olmayanın inandırıcılığı. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (49), 113-128.
• Erkılıç, H. (2017). Dijital sinema teorisi üzerine: Akışkan sinema ve akışkan sinema teorisi. SineFilezofi Dergisi, 4, 56-72.
• Erturan, İ. - Ergin, E. (2018). Dijital denetim ve dijital ikiz yöntemi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4), 810-830.
• Faller, C. - Feldmuller, D. (2015). Industry 4.0 learning factory for regional SMEs. Procedia CIRP, 32, 88-91.
• Freeman, A. (2021). The Highest-Paid Dead Celebrities 2021.
• Fuller, A. at al. (2020). Digital twin: Enabling technology, challenges and open research. IEEE Access.
• Gartner, (2018). Gartner top 10 strategic technology trends for 2019.
• Göçen, S. (2020). Açık ve uzaktan öğrenmede dijital ikiz teknolojisinin kullanımına ilişkin bir değerlendirme. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(4), 155-173.
• Grieves, M. - Vickers, J. (2017). Digital twin: Mitigating unpredictable, undesirable emergent behavior in complex systems, transdisciplinary perspectives on complex systems. New York: Springer.
• Grieves, M. (2003). PLM- Beyond lean manufacturing. Manufacturing Engineering, 130 (3), 23.
• Heinemann, F. (1997). “Etik”, günümüzde felsefe disiplinleri. (çev.: Doğan Özlem), İstanbul: İnkılap Yayınları.