CONFLICT AND CONFLICT RESOLUTION STYLES IN FOLK STORIES

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: Özel Sayı, 104 - 115, 04.09.2024

Rabia Gökcen Kayabaşı

https://doi.org/10.12981/mahder.1504055

Öz

Culture; It is an element that makes a nation different from other societies with its customs, traditions, beliefs and behaviors. One of the important tools in ensuring cultural transfer is narrative genres. Narrative genres have been an element that meets the needs of societies from past to present. These genres, which have been used in education and training over time, have been seen as an important tool in ensuring cultural transfer in children. Folk tale is a genre that tells this cultural transfer through the language of the society. This article was based on Ali Berat Alptekin's classification of folk tales. The study is limited to four folk tales in this classification. These are: Kerem and Aslı, Âşık Garip, Yusuf and Züleyha and Lâtif Şah. In the selected folk tales, Cüceloğlu's classification of conflict and Johnson's concept of conflict resolution styles were discussed theoretically within the framework of psychoanalysis. Additionally, document analysis was used in the study. This study aims to determine the effects of the conflicts experienced by the heroes in folk tales and the ways they resolve these conflicts on the plot and heroes. It has been concluded that the conflicts experienced by the heroes and the way they resolve these conflicts affect the flow of the plot. It is thought that such studies on other narrative types will contribute to the field.

Anahtar Kelimeler

Folk tales, conflict, solution, conflict resolution skills, narrative genres

Etik Beyan

No

Destekleyen Kurum

No

Teşekkür

No

HALK HİKÂYELERİNDE ÇATIŞMA VE ÇATIŞMA ÇÖZME BİÇİMLERİ

Öz

Kültür; bir milleti örf, adet, inanış ve davranışları ile diğer toplumlardan farklı kılan bir unsurdur. Kültür aktarımını sağlamada önemli araçlardan biri de anlatı türleridir. Anlatı türleri geçmişten bugüne toplumların ihtiyaçlarını karşılayan bir unsur olmuştur. Zamanla eğitim ve öğretimde de yararlanılan bu türler, çocuklarda kültürel aktarımı sağlamada önemli bir araç olarak görülmüştür. Halk hikâyesi bu kültürel aktarımı toplumun diliyle anlatan bir türdür. Bu makale Ali Berat Alptekin'in halk hikâyesi ile ilgili yapmış olduğu sınıflandırma esas alınarak yapılmıştır. Çalışma bu sınıflandırmada yer alan dört halk hikâyesi ile sınırlandırılmıştır. Bunlar: Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Yusuf ile Züleyha ve Lâtif Şah'tır. Seçilen halk hikâyelerinde Cüceloğlu'nun çatışma sınıflandırması ve Johnson’un çatışma çözme biçimleri kavramı, kuramsal olarak psikanaliz çerçevesinde ele alınmıştır. Ayrıca çalışmada doküman analizinden yararlanılmıştır. Bu çalışma ile halk hikâyelerinde yer alan kahramanların yaşadıkları çatışma ve bu çatışmaları çözme biçimlerinin olay örgüsü ve kahramanlar üzerinde etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kahramanların yaşadığı çatışmaların ve bu çatışmaları çözme biçimlerinin olay örgüsünün akışını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer anlatı türleri üzerinde de yapılacak bu tarz çalışmaların alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Halk hikâyeleri, çatışma, çözüm, çatışma çözme becerisi, anlatı türleri

Etik Beyan

Hayır

Destekleyen Kurum

Hayır

Teşekkür

Hayır

Kaynakça

• Alptekin, A. B. (2002) Halk hikâyelerinin motif yapısı. Ankara: Akçağ.
• Aslan, C. (2006). Türk çocuk yazınında çocuk- yetişkin çatışmasının yer aldığı kimi yapıtların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 193-216.
• Boratav, P. N. (1988). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. İstanbul: Adam.
• Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çetin, İ. (2020). Türk halk hikâyeciliği. Ankara: Nobel.
• Çetin, N. (2000). Yeni Türk şairinin “Yusuf ile Züleyha hikâyesi” duyarlılığı. Türkoloji Dergisi, 13(1), 109-143.
• Çobanoğlu, Ö. (2008). Halkbilimi kuramları ve araştırma yöntemleri tarihine giriş. Ankara: Akçağ.
• Duymaz, A. (2001). Kerem ile Aslı hikâyesi üzerinde mukayeseli bir araştırma. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Elçin, Ş. (2010). Kerem ile Aslı hikâyesi. Ankara: Akçağ.
• Emre, İ. (2006). Edebiyat ve psikoloji. Ankara: Anı.
• Gündoğdu, R. (2009). Yaratıcı drama temelli çatışma çözme programının ergenlerde öfke, saldırganlık ve çatışma çözme becerisine etkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Güvenç, A. Ö. (2022). Halk hikâyelerinin işlevleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 73, 57-83.
• Kaya, D. (2003). Lâtif Şah hikâyesi. Türk Dili ve Edebiyatı Makaleleri, 3, 177-278.
• Kayabaşı, R. G. - Bursa, V. (2023). Realist halk hikâyelerinde ötekiler: Azınlıklar ve gayrimüslimler. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 16(44), 1563-1583.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
• Özen, Ö. (2020). Psikanaliz ve edebiyat: İki terapötik yoldaş. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 9-16.
• Sakaoğlu, S. vd. (1997). Meddah Behçet Mahir'in bütün hikâyeleri-I. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Şimşek. E. (1987). Arzu ile Kamber hikâyesi üzerinde mukayeseli bir araştırma, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Turna, M. (2020). Edebiyat ve psikanaliz üzerine. Medeniyet ve Toplum Dergisi, 4(1), 1-17.
• Türkmen, F. (2018). Âşık Garip hikâyesi. Ankara: Akçağ .
• Yakıcı, A. (2009). Ozan dili çevik olur. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (1997). Çocuk eğitimi el kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yayla, E. (2019). Nardaniye Hanım masalı'nı psikanalitik halk bilimi kuramı çerçevesinde inceleme denemesi. Uluslararası Çocuk Edebiyatı ve Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 57-66.