Toros Sediri’nde (Cedrus libani A. Rich.) Fidan Tipi x Fidan Morfolojisi Etkileşimi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 28 - 33, 29.07.2019

Durmuş Çetinkaya Nebi Bilir

https://doi.org/10.29048/makufebed.510959

Cited By: 7

Öz

Tohum meşceresi orijinli Toros Sediri’nin (Cedrus libani A. Rich) 1+0 yaşlı tüplü
ve çıplak köklü fidanları üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmada fidan tipinin
morfolojik fidan özelliklerine (boy, kök boğazı çapı, kök uzunluğu, dal,
tomurcuk ve kök sayıları ile kuru ve yaş ağırlıklar) olan etkisi
araştırılmıştır. Çalışma sonucunda tüplü fidanların çıplak köklü fidanlara
göre daha yüksek gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Örneğin fidan boyu ve kök
boğazı çapı, tüplü fidanlarda 13,1 cm, 3,02 mm bulunurken çıplak köklü fidanlarda
6,2 cm ve 2,07 mm bulunmuştur. Bununla birlikte, Türk Standartları Enstitüsü
fidan kalite sınıflarına göre tüplü fidanların tamamının dikime elverişli olduğu
belirlenirken, çıplak köklü fidanların boy için %45’i, kök boğazı çapı için
%53’ünün dikime elverişsiz olduğu belirlenmiştir.

Uygulanan varyans analizi sonucunda çalışmaya konu
özellikler bakımından fidan tipleri arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p<0.05) fark belirlenirken;
korelasyon analizi sonucunda özellikler arasında genel olarak istatistiksel
bakımdan anlamlı (p<0.05) pozitif
ilişkiler ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ağaçlandırma, Ağırlık, Fidanlık, Kalite, Varyasyon

Interaction of Seedling Type and Seedling Morphology in Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.)

Öz

This study was carried out on 1+0 year containerized and
bare-root seedlings, originated from a seed stand of Taurus cedar (Cedrus libani A. Rich) to estimate
effect on seedling morphology (height, root-collar diameter, root length,
numbers of root and buds, fresh and dry weights). Containerized seedlings showed higher growth performance
than bare-root seedlings. For instance, averages of height and root-collar
diameter were 13.1 cm and 3.02 mm in containerized seedlings, while they were
6.2 cm and 2.07 mm in bare-root seedlings. 45% of seedling for height and 53%
for root-collar diameter of bare-root seedlings were cull/unsuitable for
plantation, while they was no any cull seedlings in containerized according to
quality classes of Turkish Standard Institute.

Significant
difference (p<0.05) between
seedling types for the characteristics were found according to results of
variance analysis. Results of correlation analysis showed generally positive and significant (p<0.05) relations among the
characteristics in both seedling types.

Anahtar Kelimeler

Nursery, Cedrus libani, Quality, Taurus cedar, Variation

Kaynakça

• Anonim (1988). İğne Yapraklı Ağaç Fidanları, TS 2265/Şubat-1988. Türk Standartları Enstitüsü yayınları, Ankara.
• Anonim (2015). Orman varlığımız. TC. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, 28 s, Ankara.
• Ayıntaplı, P. (1995). Serinyol ve Tekir Fidanlıklarında Üretilen Kızılçam, Anadolu Karaçamı ve Toros Sediri Fidanlarında Kalite Sınıflaması Araştırmaları. Karadeniz Teknik üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 115, Trabzon.
• Bilir, N. (1997). Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Toros Sediri (Cedrus libani A.Rich.) Orijin Denemeleri Fidanlık Aşaması. Karadeniz Teknik üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 90, Trabzon.
• Bilir, N., Çetinkaya, D. (2018). Variation of Morphology and Quality in 1+0 Year Containerized and Bare-Root Seedlings of Taurus Cedar (Cedrus libani A. Rich.). 4th International Conference Reforestation Challenges, p. 10, 19-23 June, Belgrade, Serbia.
• Boydak, M., Çalıkoğlu, M. (2008). Toros Sedirinin (Cedrus libani A.Rich.) Biyolojisi ve Silvikültürü. Orman Genel Müdülüğü Yayınları, Ankara.
• Demirci, A., Bilir, N. (2001). Yaşı 3-0 Olan Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.) Fidanlarında Orijinler Arası Farklılıklar. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 25:217-223.
• Dilaver, M. (2015). Balıkesir-Dursunbey Orman Fidanlığında Üretilen Tohum Meşceresi ve Tohum Bahçesi Orijinli Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Fidanlarında Morfolojik Özellikler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 33, Isparta.
• Eler, Ü., Keskin, S., Örtel, E. (1993). Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) Fidanlarında Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 240:81-105.
• Eyüboğlu, A.K., Karadeniz, A. (1987). Doğu Kayınında (Fagus orientalis Lipsky. ) Dikim Anındaki Fidan Boyu ve Çapı İle Üç Yıllık Boy Büyümesi Arasındaki İlişkiler. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten Serisi, 185:5-13, Ankara.
• Koski, V., Antola, J. (1993). National tree breeding and seed production programme for Turkey 1994-2003. The Research Directorate of Forest Tree Seeds and Tree Breeding, Ankara.
• Morris, D.M., Macdonald, G.B., Mcclain, K.M. (1990). Evaluation Of Morphological Attributes As Response Variables to Perennial Competition For 4 Years Old Black Spruce And Jack Pine Seedlings. Canadian Journal of Forest Research, 20 (11): 1696-1703.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Semerci, A. (2002). Sedir (Cedrus libani A. Rich.) Fidanlarına Ait Bazı Morfolojik ve Fizyolojik Karakteristikler İle İç Anadolu’daki Dikim Başarısı Arasındaki İlişkiler. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten, 279, 142, Ankara.
• Tunçtaner, İ. A. (1985). Bazı Fidanlıklarımızdaki Çeşitli İbreli Fidanların Kaliteleri İle Fidanlarla Topraktan Tüketilen Bazı Besin Maddeleri ve Gübreleme. Orman Mühendisliği Dergisi, 22(12):27-35.
• Yıldız, D. (2005). Bazı Yetiştirme Tekniklerinin Toros Sediri (Cedrus libani A. Rich.)’nde Fidan Morfolojisine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 105, Isparta.