VERİ HABERCİLİĞİ: ŞEFFAF TOPLUMA TEŞVİK Mİ? KİŞİSEL VERİ MAHREMİYETİ PAZARLAMASI MI?

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 171 - 196, 26.03.2021

Tuba Livberber

https://doi.org/10.30798/makuiibf.796385

Cited By: 1

Öz

Veri haberciliği, haber yapma pratiklerinin değiştiği en önemli alanlardandır. Verileri toplama, ayıklama, analiz etme ve görselleştirme süzgeçlerinden geçirerek haber hikâyesi yaratır. Veri haberciliği geleneksel haberciliğin sağlayamayacağı erişim hızı ve kolaylığı, açık veri, şeffaflık gibi pek çok olanağa sahiptir. Ancak bunun karşısında, veri mahremiyeti pazarlaması ve öznellik gibi olumsuzlukları da bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmada, veri haberciliği ve bu habercilik türüne yönelik tartışmalar incelenerek veri haberciliğinin ne olduğuna ilişkin medya profesyonellerinin bakış açıları, habercilik üzerindeki etkileri ve veri haberciliğinin şeffaf topluma teşvik mi yoksa kişisel veri mahremiyeti pazarlaması mı oluşturduğu tartışması araştırılmıştır. Çalışmada betimsel analiz yöntemi kullanılarak veri gazeteciliğine dair tecrübesi olan gazeteci ve akademisyenlerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bu bağlamda, araştırma bulgularında veri haberciliği, verilerin kaynak olarak kullanıldığı habercilik türü olarak nitelendirilmiş ve verinin habercilik alanını oldukça olumlu etkilediği üzerinde durulmuştur. Bulgularda, veri haberciliğinin şeffaf topluma geçişi teşvik ettiği düşünülürken kişisel veri mahremiyetini pazarlayıp pazarlamadığına dair görüşlerin farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

yeni iletişim teknolojileri, veri, veri haberciliği, mahremiyet pazarlaması, şeffaf toplum

DATA JOURNALISM: ENCOURAGEMENT FOR THE TRANSPARENT COMMUNITY? PERSONAL DATA PRIVACY MARKETING?

Öz

Data journalism is one of the most important fields where making news practices has changed. It creates a news story by collecting, picking, analyzing, and visualizing filters. Data journalism has such opportunities as the speed of access, open data, and transparency that traditional journalism can not supply. However, it contains such negativities as subjectivity and personal data privacy marketing. In this study, the professionals' perspective about what is data journalism, its effects on journalism and whether this is an encouragement for the transparent community or a kind of personal data privacy marketing or not and data journalism concept have been that opened up for discussion by examining debates towards this kind of journalism. In this study, in-depth interviews have been had with the relevant expert journalists and academicians by using a descriptive analysis method. In this context, data journalism is defined as the journalism that uses the data as a source, and the data’s positive effects on the field of journalism were emphasized. In findings, it has thought that the data journalism encourages transpassing to the transperant society and there has been seen various perspectives about is it a markets personal data privacy or not.

Anahtar Kelimeler

New Communication Technologies, data, Data Journalism, Privacy Marketing, Transparent Society

Kaynakça

• Akıncı, A. N. (2019). Büyük Veri Uygulamalarında Kişisel Veri Mahremiyeti. Sektörler ve Kamu Yatırımları Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi.
• Allen, D. S. (2008). The Trouble with Transparency: The Challenge of Doing Journalism Ethics in a Surveillance Society. Journalism Studies, 9 (3): 323–340.
• Aradau, C. & Blanke, T. (2015). The (Big) Data-Security Aassemblage: Knowledge and Critique. Big Data & Society, 1–12.
• Assange, J. (2012). Şifrepunk - Özgürlük ve İnternetin Geleceği Üzerine Bir Tartışma. İstanbul: Metis.
• Bounegru, L. (2012). Data Journalism in Perspective. Data Journalism Handbook, datajournalism.com. Erişim 10 Ocak 2020, https://datajournalism.com/read/handbook/one
• boyd, D. & Crawford, K. (2012). Critical Questions for big Data: Provocations for A Cultural, Technological, and Scholarly Phenomenon. Information. Communication & Society, 15 (5): 662–679
• Boyles, J. L. & Eric M. (2017). Newsrooms Accommodate Data-Based News Work. Newspaper Research Journal, 38 (4): 428–438.
• Bradshaw, P. (2012). Introduction. J. Gray, L. Bounegru, & L. Chambers (Eds.), The Data Journalism Handbook. Maastricht: Open Knowledge Foundation. European Journalism.
• Coddington, M. (2015). Clarifying Journalism’s Quantitative Turn: A Typology for Evaluating Data Journalism, Computational Journalism, and Computer-Assisted Reporting. Digital Journalism, 3 (3), 331–348.
• Couldry, N. & Mejias, U.A. (2019). Data Colonialism: Rethinking Big Data’s Relation to the Contemporary Subject. Television & New Media, 20 (4), 336 –349.
• Crawford, K., Miltner, K., & Gray, M. L. (2014). Special Section Introduction, International Journal of Communication, 8, 1663-1672.
• Dağ, P. (2014). Dünyada ve Türkiye’de: Veri Gazeteciliği!, medium.com Erişim 2 Şubat 2020, https://medium.com/@pinardag/dunyada-ve-turkiyede-veri-gazetecili-i-4e2a4703d074
• Dağ, P. (2015). Gazeteciliğin Geleceği Veri Gazeteciliği, academia.edu. Erişim 2 Şubat 2020, www.academia.edu/16286677
• Davies, K. & Cullen, T. (2016). Data Journalism Classes in Australian Universities: Educators Describe Progress to Date. Asia Pacific Media Educator, 26 (2), 132–147.
• Dick, M. (2014). Interactive Infographics and News Values. Digital Journalism, 2 (4), 490–506.
• Doğu, B. (2014). Veri Haberciliğinin "ABC"si, bianet.org. Erişim 12 Şubat 2019, http://bianet.org/bianet/medya/158166-veri-haberciliginin-abc-si
• Doğu, B. (2015). Veri Haberciliği: Demokratik Medya İçin Olanaklar. Folklor/edebiyat, 21 (83), 181-197.
• Erkmen, Ö. (2018). Büyük Veri ve Gazetecilik: Veri Gazeteciliği Demokrasi, Katılım ve Gazeteciliğe Dair Anlayışımızı Nasıl Dönüştürebilir?, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (30) 322-344.
• Hackett, R. A., & Zhao, Y. (1998). Sustaining Democracy? Journalism and the politics of objectivity. Toronto: Broadview Press.
• Hammond, P. (2017). From Computer-Assisted to Data-Driven: Journalism and Big Data. Journalism, 18 (4), 408–424.
• İzli, O. (2018). Yaygın Kullanılan Veri Haberciliği Araçları, verigazeteciligi.com. Erişim 12 Şubat 2019, http://www.verigazeteciligi.com/yaygin-kullanilan-veri-haberciligi-araclari/
• Jamil, S. (2019). Increasing Accountability Using Data Journalism: Challenges for the Pakistani Journalists. Journalism Practice, 1-22.
• Köse, H. (2016). Teknolojik Yetkinlik Çağında Gazetecilik: Etkili Bir Mesleğin Kör Noktaları ve Bazı Sınırlılıklar. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 1-15.
• Kürkçü, D. (2018). Veri Gazeteciliği: Gazeteciliğin Ve Gazetecilerin Geleceği. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 16. Communication in the Millennium Özel Sayısı, 26 (3), 101-116.
• Lesage, F. & Hackett, R. A. (2014). Between Objectivity and Openness—The Mediality of Data for Journalism. Media and Communication, 2 (2), 42-54.
• Livberber, T. (2018). Sosyal Medyada Mahremiyet - Gözetim, Teşhir ve Dikizleme Kültürü. Konya: Literatürk Academia.
• Maras, S. (2013). Objectivity in Journalism. Cambridge UK: Polity.
• Marcuse, H. (1975). Tek Boyutlu İnsan. A. Timuçin & T. Tunçdoğan (Çev.). İstanbul: May.
• McBride, R. (2016). The Ethics of Data Journalism. Professional Projects from the College of Journalism and Mass Communications, 9.
• Narin, B., Ayaz, B., Fırat, F. & Fırat, D. (2017). Büyük Veri ve Gazetecilik İlişkisi Bağlamında Veri Gazeteciliği. Online Academic Journal of Information Technology, 30 (8), 215-235.
• Nguyen, A. & Lugo-Ocando, J. (2016). The State of Data and Statistics in Journalism and Journalism Education: Issues and Debates. Journalism, 17 (1), 3 –17.
• Pavlik, J. (2000). The Impact Of Technology On Journalism. Journalism Studies 1, (2), 229–237.
• Rogers, S. (2011). Data Journalism at the Guardian: what is it and how do we do it?. Media and Communication, 2014, 2 (2), 42-54, guardian.co.uk Erişim 11 Aralık 2019, https://www.theguardian.com/news/datablog/2011/jul/28/data-journalism
• Rogers, S. (2014). Data Journalism is the New Punk. British Journalism Review, 25 (2), 31-34.
• Royal, C. & Blasingame, D. (2015). Data journalism - An explication. Multimedia Edition of #ISOJ. The Offcial Research Journal of ISOJ, 6, 1.
• Schiller, H. (1993). Zihin Yönlendirenler. İstanbul: Pınar Yay.
• Segel, E., & Heer, J. (2010). Narrative visualization: Telling stories with data. IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics, 16, 1139-1148.
• Trench, B. (2007). How the Internet Changed Science Journalism. M. W. Bauer & M. Bucchi (Eds.). In Journalism, Science and Society Science Communication between News and Public Relations (ss. 133-142). New York, London: Routledge.
• Türkünlü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (24).
• Urhan Torun, B. (2018). Z Kuşağının Akıllı Telefonlar Üzerinden Yazılı İletişimde Emoji Kullanma Eğilimlerine Yönelik Bir Araştırma. TRT Akademi Dergisi, 3 (6), 614-631.
• Wolcott, H. F. (1994). Transforming Qualitative Data: Description, Analysis, and Interpretation. SAGE Publications, Inc.
• Yıldırım, Ş. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zizek, S. (2002). Kırılgan Temas. B. Tuncay (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.