INVESTIGATION OF THE EFFECT OF ASSURANCE AUDIT ON THE RELIABILITY OF THE SUSTAINABILITY REPORTS

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 1253 - 1278, 30.11.2021

Gulnur Sultankhanova , Serap Sebahat Yanık

https://doi.org/10.30798/makuiibf.795586

Öz

In this study, it has been aimed to determine by regression analysis the effect of the weight given to the information in the sustainability report on the requirement to pass the assurance audit. One of the primary data collection methods used in the collection of research data is the survey method, and the collection of data is obtained through face-to-face interviews. Within the scope of the study, 52 faculty members, 111 graduate and doctoral students in the field of accounting finance at universities in Ankara, 180 auditors working in the audit company operating in Ankara. Regression analysis was used to investigate the effect of the information contained in the stability report, the need for safety checks and the resulting analysis; it was found that the sustainability report of most teachers indicated that they wanted them to pass a safety check when the focus was on social information. In the sustainability report for graduate and doctoral students, it was revealed that they wish to undergo an assurance audit when the most emphasis is placed on economic information. It has been determined that the sustainability report for professionals is primarily affected by environmental information passing through the assurance audit.

Anahtar Kelimeler

Sustainability Report, Assurance Audit, Assurance Report

GÜVENCE DENETİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK RAPORLARININ GÜVENİLİRLİĞİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Öz

Bu çalışmada sürdürülebilirlik raporunda yer alan bilgilere verilen ağırlığın güvence denetiminden geçme gerekliliğine etkisisini regresyon analizi ile tespit etmek hedeflenmiştir. Araştırma verilerinin elde edilmesinde birincil veri toplama yöntemlerinden anket yöntemi kullanılmış ve verilerin toplanması yüz yüze görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Çalışma kapsamında Ankara ilindeki üniversitelerde muhasebe finans alanındaki 52 öğretim üyesi, 111 lisansüstü öğrencisi, Ankara ilinde faaliyet gösteren denetim şirketinde çalışan 180 denetçi ankete katılmıştır. Sürdürülebilirlik raporunda yer alan bilgilere verilen ağırlığın güvence denetiminden geçmesi gerekliliğine üzerine etkisi araştırılmak için regresyon analizi kullanılmış ve analiz sonucunda; öğretim üyeleri sürdürülebilirlik raporunda en çok sosyal bilgilere ağırlık verildiğinde güvence denetiminden geçmesi gerekliğini istedikleri tespit edilmiştir. Lisansüstü öğrencileri için sürdürülebilirlik raporunda en çok ekonomik bilgilere önem verildiğinde güvence denetiminden geçmesini arz ettikleri ortaya konulmuştur. Meslek mensupları için sürdürülebilirlik raporunun güvence denetiminden geçmesine öncelikle çevresel bilgiler etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik Raporu, Güvence Denetimi, Güvence Raporu

Kaynakça

• ACCA, Reporting, Sustainability Briefing Paper 1. 23 Kasım 2018 tarihinde http:// www2.ac¬caglobal.com/documents/ rsb2.pdf adresinden erişildi.
• ACCA, Accounting: Sustainability Briefing Paper 5. 23 Kasım 2018 tarihinde http:// www2.accaglobal.com/documents/Sustainability5finaldraft.pdf adresinden erişildi.
• Akgemci, T., Çelık, A. ve Özgener, S. (2001). Sosyal denetim kavramına genel bir yaklaşım (değerlendirme). I.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 23(24), 9-21.
• Alagöz, A., Allahverdi, M. ve Ortakarpuz, M. (2018). Entegre raporlamada içerik analizi: ödüllü raporlar üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11 (3), 425-461.
• Alonso Almeida, M., Marimon, F. ve Casani, F. (2014b). Diffusion of sustainability reporting in universities: current situation and future perspectives. Journal of Cleaner Production, 3, 1-11.
• Altıntaş, N.N. (2011). Bağımsız denetim ve vergi denetimi dışındaki güvence hizmetleri. Türkmen Kitabevi. İstanbul
• Aslan, C. ve Demirkan, S. (2017). Denetim ve güvence hizmetleri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz (Özel Sayı), 127-141.
• Atabay, E. ve Dinç, E. (2017). Hizmet kuruluşlarındaki kontrollere yönelik güvence raporları (GDS 3402) standardı ile ilgili farkındalık: Türkiye finans sektörü üzerinde bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi,19 (3), 650-670
• Ball, A., Owen, D. L. ve Gray, R. (2000). External transparency or internal capture? the role of third-party statements in adding value to corporate environmental reports. Business Strategy and the Environment, 9(1),1-23.
• Barkemeyer, R., Preuss, L. ve Lee, L. (2015). On the effectiveness of private transnational governance regimes evaluating corporate sustainability reporting according to the global reporting initiative. Journal of World Business, 50, 312-325.
• Başar, A. B. ve Başar, M. (2006). Sosyal sorumluluk raporlaması ve Türkiye’deki durumu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 213-230.
• Boiıral, O. ve Diouf, D. (2017). The quality of sustainability reports and impression management: a stakeholder perspective. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 30 (3), 643-667.
• Clikeman, P. (2004). Socially conscious corporation. Strategic Finance, 85(10), 22-27.
• Dhaliwal, D., Radhakrishnan, S., Tsang, A. ve Yang, Y, G. (2012). Nonfinancial disclosure and analyst forecast accuracy: International evidence on corporate social responsibility disclosure. The Accounting Review, 87 (3), 723-760.
• Dhaliwal, D., Zhen, L., Tsang, A. ve George, Y. (2011). Voluntary nonfinancial disclosure and the cost of equity capital: The initiation of corporate social responsibility reporting. The Accounting Review, 86 (1), 59-100.
• Dinç, E. ve Atabay, E. (2016). Güvence denetim standartları ve güvence denetim süreci. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(5), 1527-1541.
• Dong, S. (2011). An assessment of csr reportıng practıce in china’s mining and minerals ındustry. Centre for Accounting, Governance and Sustainability School of Commerce University of South Australia. Erişim adresi https:// www.unisa.edu .au/ Global/ business/ centres/cags /docs/seminars/ Paper%20Shidi.pdf.
• Fernandez-Feijoo-Souto, B., Romero, S. ve Silvia Ruiz-Blanco, S. (2012). Measuring quality of sustainability reports and assurance statements: Characteristics of the high-quality reporting companies. International Journal of Society Systems Science 4, 5-27.
• Fonseca, A., (2010). How credible are mining corporations' sustainability reports? A critical analysis of external assurance under the requirements of the international council on mining and metals. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 17 (6), 355-370.
• Gao, S., Heravi, S. ve Xiao, J., Z. (2005). Determinants of corporate social and environmental reporting in Hong Kong: a research note. Accounting Forum, 29, 233-242.
• Garcia L.S., Garcia-Benau, M. N. Ve Bollas-Araya, H. M. (2018). Empirical analysis of non-financial reporting by Spanish companies. Administrative Sciences, 8, 1-29.
• Gençoğlu, Ü., Aytaç, A. (2016). Kurumsal sürdürülebilirlik açısından entegre raporlamanın önemi ve BİST uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 72, 51-66.
• Global Reporting Initiative (2014). G4 Sürdürülebilirlik Raporlaması Klavuzları. Çevrimiçi https://www.globalreporting.org/resourcelibrary/Turkish-G4-Part-One.pdf
• Gürtürk, A. ve Hahn, R. (2016). An empirical assessment of assurance statements in sustainability reports: smoke screens or enlightening information?. Journal of Cleaner Production 136, 30–41.
• Hahn, R., Kühnen, M., (2013). Determinants of sustainability reporting: a review of results, trends, theory, and opportunities in an expanding field of research. Journal of Clean. Production, 59, 5-21.
• Jones, M. J. Ve Solomon, J. F. (2010). Social and environmental report assurance: some interview evidence. Accounting Forum, 34 (1), 20-31.
• Junior, R.M., Best, P.J. ve Cotter, J., (2014). Sustainability reporting and assurance: a historical analysis on a world-wide phenomenon. Journal of Business Ethics 120 (1), 1-11.
• Kağıncıoğlu, D. (2009). Sosyal sorumluluk raporlarında çalışma ve istihdam göstergeleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57, 125-165.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), Güvence Denetimleri Standardı 3000 (GDS 3000) Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Güvence Denetimleri Hakkında Tebliğ, Türkiye Denetim Standartları Tebliği No: 45, T.C. Resmî Gazete (29524, 6 Kasım 2015).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Finansal Tabloların Bağımsız Denetim ve Sınırlı Bağımsız Denetimleri ile Diğer Güvence Denetimleri ve İlgili Hizmetleri Yürüten Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçiler İçin Kalite Kontrol (KKS 1) Hakkında Tebliğ Türkiye Denetim Standartları Tebliği No:1, T.C. Resmî Gazete (28783, 2 Ekim 2013).
• Kozlowski, A., Searcy, C. ve Bardecki, M. (2015). Corporate sustainability reporting in the apparel industry. International Journal of Productivity and Performance Management, 64 (3), 377-397.
• KPMG (2015). The KPMG Survey of Corporate Responsibility Reporting. Erişim adresi https://home.kpmg/tr/tr/home.html
• KPMG (2017). The Road Ahead. Erişim adresi https://home.kpmg/tr/tr/home.html Kurumsal sürdürülebilirlik raporu. 23 Kasım 2018 tarihinde https://kurumsalsurdurulebilirlik.com/tr-tr/rapor-arama.aspx adresinden erişildi.
• Mammatt, J. (2009). Integrated sustainability reporting and assurance. Paper for Corporate Governance Conference on 10 to 11 September. Erişim adresi https://www.chartsec.co.za/documents/speakerPres/JayneMammat/Mammat
• O’Dwyer, B.ve Owen, D.L. (2005). Assurance statement practice ın environmental, social and sustainability reporting: a critical evaluation. The British Accounting Review, 37(2), 205-229.
• Özer, O. (2010). Kurumsal sürdürülebilirlik ölçümü: Avrupa ve ABD şirketlerinin sektörel bazda karşılaştırmalın analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özerhan, Y. ve Sultanoğlu, B. (2018). Sürdürülebilirlik raporu kapsamında çevresel bilgilerin raporlanması ve güvence denetimi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 53, 55-76.
• Özkan, A., Tanç Ş. G. ve Taşdemır, B. (2018). Sürdürülebilirlik açıklamaları kapsamında kurumsal sosyal sorumluluğun karlılık üzerine etkisi: BİST sürdürülebilirlik endeksinde bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (3), 560-577.
• Perego, P. ve Kolk, A. (2012). Multinationals’ accountability on sustainability: the evolution of third-party assurance of sustainability reports. Journal of Business Ethics, 110 (2), 173-190.
• PricewaterhouseCooper. Türk İş Dünyasında Sürdürülebilirlik Uygulamaları Değerlendirme Raporu. 01.02.2018 tarihinde http://www.pwc.com/tr adresinden erişildi.
• PricewaterhouseCoopers, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Türk İş Dünyası’nda Sürdürülebilirlik Uygulamaları Değerlendirme. 23 Mayıs 2019 tarihinde https://www.pwc.com.tr adresinden erişildi.
• Şahin, Z., Çankaya, F. ve Karakaya, A. (2017). Sürdürülebilirlik raporlarının sektörlere ve yıllara göre analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (20), 17-32.
• Schelluch, P. ve Gay, G. (2016). Assurance provided by auditors’ reports on prospective financial information: implications for the expectation GAP. Accaunting and Finance, 46 (4), 653-676.
• Selimoğlu, S. K. ve Çalışkan, Ö. A. (2016a). Sürdürülebilirlik bağlamında uluslararası güvence denetimi standardı GDS (ISAE) 3410 – Sera gazı beyanları-ı. Muhasebe ve Denetime Bakış, 47, 1-22.
• Selimoğlu, S. K. ve Çalışkan, Ö. A. (2016b). Sürdürülebilirlik bağlamında: uluslararası güvence denetimi standardı GDS (ISAE) 3410- Sera gazı beyanları-2. Muhasebe ve Denetime Bakış, 48, 1-20.
• Simnett, R., Vanstraelen, A. ve Chua, W. (2009). Assurance on sustainability reports: an international comparison. The Accounting Review, 84 (3), 937-967.
• Sipahi, B ve Arsoy, A. (2012). Finansal raporlamada yeni yaklaşımlar. Öneri Dergisi, 9 (33), 51-57.
• Spear, R. (1997). Social audit and the social economy: approaches and issues. U.K: Milton Erişim adresi http://ny.airnet.neip/ccij/spearze.htm.
• Sultankhanova, G., Yanık, S.S. ve Ayanoğlu, Y. (2019). Sürdürülebilirlik raporlarına verilen güvence beyanlarının içerik analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 58, 25-50
• Topçu, M. K. ve Korkmaz, G. (2015). Entegre raporlama: kavramsal bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-22.
• Uyar S, (2016). Güvence denetimi standartları ve ileriye yönelik finansal bilginin incelenmesi (geleceğin denetimi). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (5), 1543-1554.
• Watson, A. (2012). Making ınvestment grade: the future of corporate reporting (United Nations Environment programme, deloitte and the centre for corporate governance in Africa) annual reporting needs to account for more. Cape Town. Standard Bank. Erişim adresi https://www.sustainalytics.com/corporate-solutions/sustainability-
• Wild, S. ve Van Staden, C. (2013). Integrated reporting: initial analysis of early reporters–an institutional theory approach. Proceedings of 7th Asia Pacific Interdisciplinary Accounting Research Conference, Kobe.
• Yanık S.S. ve Öztürk, C. (2016). Türkiye denetim ve güvence standartları kapsamında ileriye yönelik finansal bilgiye ilişkin güvence raporlarının GDS 3400 açısından incelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18 (1), 127-158.
• Yanık, S. S. ve Çil Koçyığıt, S. (2014). Uluslararası denetim ve güvence standartları kapsamında ISAE 3000 ve bağımsız güvence raporlarının ISAE 3000 açısından değerlendirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 4, 121-150.
• Zorıo-Grima, A., Maria, A., Garcia-Benau ve Sierra-Garcia, L. (2015). Sustainability report assurance in Spain and Latin America. Revista Innovar Journal, 25, 85-101.