KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: KIRILGAN BEŞLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 1094 - 1118, 29.07.2022

Mustafa Gökmenoğlu , İsmail Sadık Yavuz

https://doi.org/10.30798/makuiibf.979789

Cited By: 5

Öz

Ekonomik büyüme ve kamu harcamaları ilişkisi geçmişten günümüze önemini ve güncelliğini korumayı başarmıştır. Teorik ve ampirik çalışmalarla, ekonomik büyüme ve kamu harcamaları ilişkisinin birçok yönü araştırılmaktadır. Bu kapsamda Keynes ve Wagner hipotezleri ise ekonomik büyüme ve kamu harcamaları arasındaki nedensel ilişkinin varlığının tespit edilmesi açısından literatürde yer alan önemli konu başlıklarındandır. Çalışmada cari açık ve enflasyon oranları yüksek bununla birlikte ekonomileri yabancı yatırıma bağlı olan Türkiye, Brezilya, Endonezya, Güney Afrika ve Hindistan’ın oluşturmuş olduğu Kırılgan Beşli ülkelerinin kamu harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki, Keynes ve Wagner hipotezleri açısından incelenmiştir. Uzun dönemli ilişkinin incelendiği Durbin-Hausman eşbütünleşme testi ekonomik büyüme ve kamu harcamaları arasında bir ilişkinin varlığına dair bulgular sunmazken; Dumitrescu-Hurlin nedensellik testi kısa dönemde kamu harcamalarından ekonomik büyümeye doğru tek yönlü Keynes hipotezini destekleyen sonuçlar vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Keynes Hipotezi, Wagner Hipotezi, Panel Veri Analizi, Kırılgan Beşli Ülkeleri

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye ABD’de tamamlanmış “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Örneği” adlı tez çalışmasından türetilmiştir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN PUBLIC EXPENDITURES AND ECONOMIC GROWTH: CASE OF THE FRAGILE FIVE

Öz

The relationship between economic growth and public expenditures has managed to maintain its importance and currency from past to present. Many aspects of this relationship are explored through theoretical and empirical papers. In this context, Keynes and Wagner's hypotheses are important topics in the literature in terms of analyzing the existence of a causal relationship between economic growth and public expenditures. In this paper, the relationship between public expenditures and economic growth of the Fragile Five countries, which are Turkey, Brazil, Indonesia, South Africa, and India, whose current account deficit and inflation rates are high and economies are dependent on foreign investment, are examined in terms of Keynes and Wagner hypotheses. As a result of the Durbin-Hausman cointegration test, in which the long-term relationship was examined, no findings were found regarding the existence of a relationship between economic growth and public expenditures. But Dumitrescu-Hurlin causality test, supporting Keynes hypothesis in the short term; a one-way causality running from public expenditures to economic growth has been determined.

Anahtar Kelimeler

Keynes Hypothesis, Wagner Hypothesis, Panel Data Analysis, Fragile Five Countries.

Kaynakça

• Abar, H., Erkal, G. ve Yılmaz, Ö. (2014). Kamu Harcama Çeşitleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Gelişmiş, Gelişmekte Olan ve Az Gelişmiş Ülkeler Üzerine Bir Panel Veri Analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 127–146.
• Aksu, L. (2014). Türkiye’de Kamu Mali̇yesi Poli̇ti̇kalarının İkti̇sadi̇ Büyüme Üzerindeki Etki̇leri̇ni̇n Ekonometri̇k Anali̇zi̇. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 65–98.
• Aktan, C. C. (2018). Haklar ve Özgürlükler Antolojisi (3. bs.). Ankara: Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu.
• Altıner, A. (2019). OECD Ülkelerinde Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 33(3), 849–870.
• Altıntaş, H. ve Mercan, M. (2015). Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇: OECD Ülkeleri̇ Üzeri̇ne Yatay Kesi̇t Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Analizi̇. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 345–376.
• Altunç, F. Ö. (2011). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye’ye İlişkin Ampirik Kanıtlar. Yönetim ve Ekonomi, 18(2), 145–157. doi:10.18657/yecbu.74717
• Arestis, P., Şen, H. ve Kaya, A. (2021). On the Linkage Between Government Expenditure and Output: Empirics of the Keynesian View Versus Wagner’s Law. Economic Change and Restructuring, 54(2), 265–303. doi:10.1007/s10644-020-09284-7
• Arısoy, İ. (2005). Wagner ve Keynes Hipotezleri Çerçevesinde Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 63–80. doi:10.1007/978-1-4614-7990-1
• Ay, A. (2005). Türkiye’de Wagner Teorisi Üzerine Var Analizi (1980-2005). SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(12), 293–314.
• Bağdigen, M. ve Beşer, B. (2009). Ekonomik Büyüme ile Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Wagner Tezi Kapsamında Bir Analizi: Türkiye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 1–17.
• Baltagi, B. H., Feng, Q. ve Kao, C. (2012). A Lagrange Multiplier Test for Cross-Sectional Dependence in a Fixed Effects Panel Data Model. Journal of Econometrics, 170(1), 164–177. doi:10.1016/j.jeconom.2012.04.004
• Barro, R. J. (1990). Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth. Journal of Political Economy, 98(5), S103–S125. http://www.nber.org/papers/w2588.pdf adresinden erişildi.
• Başar, S., Aksu, H., Temurlenk, S. M. ve Polat, Ö. (2009). Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 301–314.
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239. doi:10.2307/2297111
• Çetinkaya, M. ve Şahin, A. (2009). Türkiye’de Toplam Kamu Harcamaları ve Üretim İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 105–115.
• Deyneli, F. (2011). Türkiye’de Adalet Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri. Sosyoekonomi, 1(1), 7–22.
• Diler, H. G. (2016). Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 3(1), 21–36.
• Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012). Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels. Economic Modelling, 29(4), 1450–1460. doi:10.1016/j.econmod.2012.02.014
• Fırat, E. ve Tuğlu, D. (2019). Finansal Kriz Dönemlerinde Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1998-2018 Türkiye Örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(31–10), 1–9.
• Gövdeli, T. (2019). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme: Türkiye’de Wagner Yasası ve Keynesyen Hipotezin Ampirik Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(3), 995–1010.
• Güder, F., Yücekaya, P. ve Şenyurt, A. (2016). Kamu Harcamaları İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Keynesyen Görüş Mü? Wagner Kanunu Mu Geçerli? (2006-2015 Dönemi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 47–60. doi:10.31454/usb.376455
• Gül, E. ve Yavuz, H. (2010). AB’nin Yeni Üyeleri ile Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1996-2008 Dönemi. Maliye Dergisi, (158), 164–178.
• Gül, E. ve Yavuz, H. (2011). Türkiye’de Kamu Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1963-2008 Dönemi. Maliye Dergisi, (160), 72–85.
• Haldun, İ. (2014). Mukaddime İbn Haldun I. CİLT-II. CİLT (1. bs.) (Çev. Tekin, A.). İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları.
• Halıcıoğlu, F. (2003). Testing Wagner’s law for Turkey, 1960-2000. Review of Middle East Economics and Finance, 1(2), 129–140. doi:10.1080/1475368032000139279
• Hobbes, T. (1998). Leviathan. New York: Oxford University Press.
• Hsiao, K. H. (2003). Analysis of Panel Data (2. bs.). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1007/978-3-319-02009-9_1
• Işık, N. ve Alagöz, M. (2005). Kamu Harcamaları ve Büyüme Arasındaki İlişki. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24, 63–75. doi:10.18070/euiibfd.52743
• Işık, N. ve Demir, F. (2012). Kamu Harcamalarında Etkinlik ve Verimlilik: Karaman Belediyesi Hizmetleri Üzerine Bir Uygulama. Maliye Dergisi, (163), 147–169.
• Kamacı, A. ve Kılıç, H. (2019). Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Üzerindeki Etkisi : OECD Ülkeleri Örneği. Politik Ekonomik Kuram, 3(1), 113–128.
• Kanca, O. C. (2011). Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi̇ 1980-2008 (Ampi̇ri̇k Bi̇r Çalişma). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 75–92.
• Kar, M., Ağır, H. ve Türkmen, S. (2019). Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketiminin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Panel Ekonometrik Analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(3), 37–48.
• Oktayer, A. (2011). Kamu Harcamalari Arasindaki İli̇şki̇ni̇n Ampirik Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1), 261–282.
• Oktayer, N. ve Susam, N. (2008). Kamu Harcamaları-Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇: 1970-2005 Yılları Türki̇ye Örneği̇. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 145–164. doi:10.16951/iibd.42778
• Önder, İ. (1974). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Seyri: 1927-1967. İstanbul: İktisat Fakültesi Yayınları.
• Özpençe, A. İ. (2017). Türkiye’de 1980 Sonrası Kamu Harcamaları, Vergi gelirleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 31–41.
• Pata, U. K. ve Tütüncü, A. (2017). Yapısal Kırılmalarla Birlikte Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi. Maliye Dergisi, (172), 30–51.
• Pesaran, M. Hashem. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Corss-Section Dependence. Journal of Applied Econometrics, (22), 265–312. doi:10.1002/jae
• Pesaran, M.H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Cambridge Working Paper in Economics, (435), 1–39.
• Rostow, W. W. (1990). The Stages of Economic Growth a Non-Communist Manifesto (3. bs.). London: Cambridge University Press. doi:10.4324/9781315063362-20
• Sağlam, Y. ve Sönmez Ertaş, F. (2019). Cari Açık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Visegrad Dörtlüsü Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 35–40.
• Sancar, C. (2012). Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisine Wagner Yasası ve Keynesyen Görüş Çerçevesinde Teorik Bir Yaklaşım: Türkiye Örneği (2000-2011). İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 1–19.
• Sarafidis, V., Yamagata, T. ve Robertson, D. (2009). A Test of Cross-Section Dependence for a Linear Dynamic Panel Model with Regressors. Journal of Econometrics, 148(2), 149–161. doi:10.1016/j.jeconom.2008.10.006
• Sargent, T. J. ve Wallace, N. (1985). Some Unpleasant Monetarist Arithmetic. Quarterly Review, 9(1), 162. doi:10.21034/qr.913
• Sarı, R. (2003). Kamu Harcamalarının Dünyada ve Türkiye’deki Gelişimi ve Türkiye’de Ulusal Gelir ile İlişkisi. İktisat, İşletme, Finans Dergisi, 18(209), 25–38.
• Selen, U. ve Eryiğit, K. (2009). Yapısal Kırılmaların Varlığında, Wagner Kanunu Türkiye için Geçerli mi? Maliye Dergisi, (156), 177–198.
• Selim, S., Uysal, D. ve Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 13–24.
• Şimşek, M. (2004). Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme: 1965-2002. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1–2), 37–52.
• Şit, M. ve Karadağ, H. (2017). Türkiye Ekonomisinde Kamu Harcamaları Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi̇. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 33–41. doi:10.30711/utead.382800
• Tan, B. K., Mert, M. ve Özdemir, Z. A. (2010). Kamu Yatırımları ve Ekonomik Büyüme İlişkisine Bir Bakış: Türkiye, 1969-2003. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 25–39.
• Tasseven, Ö. (2011). The Wagner s Law: Time Series Evidence for Turkey, 1960-2006. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 304–316. doi:10.31671/dogus.2018.145
• Tülümce, S. ve Yayla, N. (2017). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Bileşenleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Wagner ya da Keynes? Social Sciences (NWSAENS), 12(4), 163–184. doi:10.12739/NWSA.2017.12.3.3C0164.Yara
• Turgut, E. ve Uçan, O. (2019). Yolsuzluğun Vergi Oranları ile Olan İlişkisinin OECD Ülkeleri Örnekleminde İncelenmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(3), 1–17.
• Westerlund, J. (2008). Panel Cointegration Tests of the Fisher Effect. Journal of Applied Econometrics, (23), 193–233. doi:10.1002/jae
• Yalçınkaya, Ö. ve Aydın, H. İ. (2017). Makroekonomik İstikrarın ve İstikrarsızlığın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: G-20 Ülkeleri İçin Bir Panel Veri Analizi (1994-2015). Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 91–105.
• Yamak, N. ve Küçükkale, Y. (1997). Türkiye’de Kamu Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi. İktisat, İşletme, Finans Dergisi, 12(131), 5–14.
• Yavuz, H. B. ve Doruk, Ö. T. (2018). Türkiye Ekonomisi için Keynesyen Yaklaşım ve Wagner Yasası’nın Test Edilmesi: 1950-2017 Yılları Arasında Bir İnceleme. Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 79–93.
• Yıldız, F. ve Sarısoy, S. (2012). OECD Ülkelerinde Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 33(2), 517–540.
• Zeren, F. ve Yaraşır Tülümce, S. (2017). Türkiye’de kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Asimetrik Nedensellik Testi ile Analizi. International Journal of Management Economics and Business, 13(2), 0–0. doi:10.17130/ijmeb.2017228685