MEDIATING ROLE OF OPTİMİSM IN THE EFFECT OF INFORMAL COMMUNICATION ON BUSINESS SKILL

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 1165 - 1186, 02.08.2023

Şükriye Kılıç Aksoy , Derya Güven , Hüseyin Çiçek

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1219644

Öz

In this study, it is aimed to investigate the mediating role of optimism in the effect of informal communication on job resourcefulness. In the study, a questionnaire was applied to 84 people through convenience sampling to the employees of a shopping center operating in Isparta. Data were analyzed using SPSS 25.0 Package Program. Descriptive analyzes, t-test, anova, correlation, regression analyzes were performed and the mediation effect was examined with Bootstrapp Regression analysis with SPSS Process Module. According to the results of the analysis; on business resourcefulness of informal communication; It has been determined that informal communication has a significant and positive effect on optimism and optimism on job resourcefulness. Informal communication, business resourcefulness and optimism, which cover the subjects of the study, have been studied together with different subjects in other studies, but the study is unique in that it covers these three subjects together. As a result of the study, it was determined that optimism had a mediating role in the effect of informal communication on job resourcefulness.

Anahtar Kelimeler

İNFORMAL COMMUNICATION, JOB RECOURCEFULNESS, OPTİMİSM

İNFORMEL İLETİŞİMİN İŞ BECERİKLİLİĞİ ÜZERİNE ETKİSİNDE İYİMSERLİĞİN ARACILIK ROLÜ

Öz

Bu çalışmada informal iletişimin iş becerikliliğine etkisinde iyimserliğin aracılık rolü araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Isparta’da faaliyet gösteren bir alışveriş merkezi çalışanlarına kolayda örnekleme yoluyla 84 kişiye anket uygulanmıştır. Veriler SPSS 25.0 Paket Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Betimsel analizler, t-testi, anova, korelasyon, regresyon analizleri yapılmış ve SPSS Process Modülü ile Bootstrapp Regresyon analizi ile aracılık etkisine bakılmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre; informal iletişimin iş becerikliliği üzerinde; informal iletişimin iyimserlik üzerinde ve iyimserliğin iş becerikliliği üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın konularını kapsayan informal iletişim, iş becerikliliği ve iyimserlik konuları başka çalışmalarda farklı konularla birlikte çalışılmış fakat çalışma bu üç konuyu birlikte kapsaması açısından özgün bir nitelik taşımaktadır. Çalışmanın sonucunda informal iletişimin iş becerikliliği üzerindeki etkisinde iyimserliğin aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İNFORMAL İLETİŞİM, İŞ BECERİKLİLİĞİ, İYİMSERLİK

Kaynakça

• Ahsan, A. K., ve Panday, P. K. (2013). Problems of Coordination İn Field Administration İn Bangladesh: Does İnformal Communication Matter? International Journal of Public Administration, 36(8), 588-599.
• Akçakanat, T., Uzunbacak, H. H., ve Acar, O. K. (2019). İnsan Kaynakları Yöneticilerinin İş Becerikliliklerinin İşe Adanmışlıkları Üzerine Etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 10(17), 395-419.
• Akkirman, A. D. (2004). Sanal İşyerinde Örgütsel Davranış, İstanbul, Aktüel Yayınları.
• Aksoy, Y. (2019). Kolektif Empati, Duygusal Bulaşıcılık ve İş Becerikliliği Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Uygulama. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 511-534.
• Aktaş, H. ve Karataş, M. T. (2019). İşe Adanmışlık, İş Becerikliliği ve İşgören Performansı Etkileşimi: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma. 28. Yönetim Organizasyon Kongresi 2020, Bildiriler Kitabı, Ankara.
• Alparslan, A. M. ve Kılınç, U. K. (2015). The Power of İnformal Communication And Perceived Organizational Support On Energy At Work And Extra-Role Behavior: A Survey On Teachers. Journal Of Human Sciences, 12(2), 113-138.
• Anderson, C. ve Galinsky, A. D. (2006). Power, Optimism, And Risk‐Taking. European Journal Of Social Psychology, 36(4), 511-536.
• Aslan, A. (2021). Çalışanların İş Becerikliliğinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerindeki Etkisinde Birey-Örgüt-Uyumunun Aracı Rolü. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 1-21.
• Aslan, Ş. ve Güzel, Ş. (2020). İş Becerikliliği, Çalışmaya Tutkunluk, Örgütsel Erdemlik, Duygusal Öz Yeterlilik ve Duygusal Zekâ Değişkenlerinin Sosyo-Demografik Açıdan Farklılıkları. Ekev Akademi Dergisi, 24(82), 435-462.
• Atak, M. (2005). Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi. Journal Of Aeronautics and Space Technologies, 2(2), 59-67.
• Atalay, C. G. (2012). Optimism Syndrome İn Business Life: A Research of Optimism About Academicians İn Turkey. Procedia-Social And Behavioral Sciences, 58, 964-970.
• Babadağ, M. (2020). İş Becerikliliğinin İşe Yabancılaşma Üzerindeki Etkisi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 1111-1128.
• Balcı, S. ve Yılmaz, M. (2002). İyimserlik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54-60.
• Bektaş, M. ve Erdem, R. (2015). Örgütlerde İnformal İletişim Süreci: Kavramsal Bir Çerçeve. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 125-139.
• Berg, J. M., Wrzesniewski, A. ve Dutton, J. E. (2010). Perceiving And Responding To Challenges İn Job Crafting At Different Ranks: When Proactivity Requires Adaptivity. Journal of Organizational Behavior, 31(2‐3), 158-186.
• Buluç, B. ve Kart, M. E. (2020). Araştırma Görevlilerinde İş Becerikliliği ve İşle Bütünleşme Arasındaki İlişki. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 591-620.
• Can, A. (2013). SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Carver, C. S. (2014). Self-Control And Optimism Are Distinct And Complementary Strengths. Personality And Individual Differences, 66, 24-26.
• Chen, I. J. ve Lin, S. H. (2012). Will Managerial Optimism Affect The İnvestment Efficiency Of A Firm?. Procedia Economics And Finance, 2, 73-80.
• Cullinane, S. J., Bosak, J., Flood, P. C., ve Demerouti, E. (2017). Job Crafting For Lean Engagement: The İnterplay of Day And Job-Level Characteristics. European Journal Of Work And Organizational Psychology, 26(4), 541-554.
• Çakıroğlu, D.ve Öztürk Başpınar, N. (2020). İş Becerikliliği–Kuram ve Uygulama. Detay Yayıncılık, 1.
• Çalık, E. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin İyimserlik Düzeylerinin ve Okula İlişkin Algılarının İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çoban, D. ve Demirtaş, H. (2011). Okulların Akademik İyimserlik Düzeyi İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 317-348.
• Deepa, S. ve Seth, M. (2016). Can Organizational Grapevine Be Beneficial? An Exploratory Study İn Indian Context. English For Specific Purposes World, 49 (17), 1-19. ISSN 1682-3257, Www.Esp-World.İnfo.
• Demerouti, E., Bakker, A. B. ve Halbesleben, J. R. (2015). Productive And Counterproductive Job Crafting: A Daily Diary Study. Journal of Occupational Health Psychology, 20(4), 457.
• Demir, R. ve Murat, M. (2017). Öğretmen Adaylarının Mutluluk, İyimserlik, Yaşam Anlamı ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 7(13), 347-378.
• Deniz, A. Y. ve Uğurlu, C. T. (2016). Öğretmenlerin Kişilerarası Öz-Yeterlikleri ve İnformal İletişimleri: Nicel Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(5), 28-47.
• Dvorak, K. J. (2014). The Theoretical Development And Empirical Testing of The Measure of Job Crafting (MJC) (Master’s Thesis). Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
• Eisenberg, E. M. (1986). Meaning And İnterpretation İn Organizations. Quarterly Journal of Speech, 72(1), 88-97.
• Erdoğan, İ. (2005). İletişimi Anlamak, Ankara: Erk Yayınları.
• Eroğlu, E. (2005). Yöneticilerin Dedikodu ve Söylentiye Yönelik Davranış Biçimlerinin Belirlenmesi, Arfor Taşıma Hizmetleri AŞ’de Bir Uygulama. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 203-218.
• Erol, Y. ve Akyüz, M. (2015). Dünyanın En Eski Medyası: Dedikodunun Örgüt Düzeyindeki İşlevleri ve Algılanışı: Sağlık Örgütlerinde Bir Alan Araştırması. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal of World Of Turks, 7(2), 149-166.
• Eryılmaz, A. ve Atak, H. (2014). Ergen Öznel İyi Oluşunun, Öz Saygı ve İyimserlik Eğilimi İle İlişkisinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 170-181.
• Esselami, K., Nader, S.A., Ali, A.J. ve Abdollahi, A. (2010). Organizational Citizenship Behavior İn Concern of Communication Satisfaction: The Role Of The Formaland Informal Communication, International Journal Of Business&Management, 5(10), 51- 61
• Etlik, H., A. Yıldız., K. ve Yıldız, Y. (2019). Spor Yöneticilerinin İş Becerikliliği ve Örgütsel Özdeşleşme Düzeylerinin İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 128-136.
• Fay M.J. ve Kline S.L. (2012). The Influence of Informal Communication On Organizational Identification And Commitment İn The Context of High Intensity Telecommuting. Southern Communication Journal, 77(1), 61-76. Doi:10.1108/17465641111188394.
• Fay, M.J. (2011). Informal Communication of Co-Workers: A Thematic Analysis of Messages. Qualitative Research İn Organizations And Management: An International Journal, 6(3), 212-229, Doi: 10.1108/17465641111188394.
• Geçikli, F., Serçeoğlu, N. ve Üst Can, Ç. (2011). Örgüt İçi İletişim ve İletişim Tatmini Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (33), 163-184.
• Günay, A., ve Çelik, R. (2019). Kariyer Stresinin Psikolojik İyi Oluş ve İyimserlik Değişkenleriyle Yordanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 205-218.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe Yöntem-Analiz, (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hırlak, B., Taşlıyan, M. ve Sezer, B. (2017). İyimserlik ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki ve Demografik Özellikler Bağlamında Algı Farklılıkları: Bir Alan Araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 95-116.
• Himmetoğlu, B., Ayduğ, D. ve Bayrak, C. (2018). Eğitim Örgütlerinde İnformel İletişim Araçları Olarak Söylenti ve Dedikodunun Yönetimi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 62-85.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kanbur, E. ve Mazıoğlu, V. (2021). Psikolojik İyi Oluşun İş Becerikliliği Üzerine Etkisi. Itobiad: Journal of The Human & Social Science Researches, 10(2).
• Keleş, H. N. (2011). Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Örgüt Yönetimine Etkileri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2), 343-350. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/oybd/issue/16338/171074
• Kerse, G. (2017). İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe’ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme İle İlişkisini Belirleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 283-304.
• Kerse, G. (2019). İş Becerikliliği ve İş Tatmini Arasındaki İlişki: “İşe İlişkin Değişiklikler, Memnuniyeti Artırabilir Mi?”. İnsan ve İnsan, 6(20), 205-218.
• Kerse, G. (2019). İş Becerikliliğinin İşte Can Sıkıntısı Üzerindeki Etkisi: İmalat Sektörü Bağlamında Bir İnceleme. Third Sector Social Economic Review, 54(1), 531-548.
• Kerse, G. ve Babadağ, M. (2019). Dönüştürücü Liderliğin İş Becerikliliği Üzerindeki Etkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama. İş ve İnsan Dergisi, 6(2), 133-143.
• Kyle W. L., Lebsack, S. A. ve Lebsack. R. R. (2008). “Positivity ın Healthcare: Relation of Optimism To Performance”, Journal Of Health Organization And Management, 22 (2): 178-188.
• Luthans, K. W. ve Jensen, S. M. (2005). The Linkage Between Psychological Capital And Commitment To Organizational Mission: A Study of Nurses. JONA. The Journal Of Nursing Administration, 35(6), 304-310.
• Marvel A.J. (2006). The Experienceof Fallowers: İnvestigating A Link Between The İnformal Communication Netwoork And Leadership. Unpublished Doctoral Dissertation. Regent University. USA.
• Nielsen, K. ve Abildgaard, J. S. (2012). The Development And Validation of A Job Crafting Measure For Use With Blue-Collar Workers. Work & Stress, 26(4), 365-384.
• Nüket, A. F. A. T. ve Arslan, N. (2019). Öğretmenlerin İnformal İletişim Düzeyleri İle Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İZÜ Eğitim Dergisi, 1(2), 218-249.
• Özkalp, E. (2009). Örgütsel Davranışta Yeni Bir Boyut: Pozitif (Olumlu) Örgütsel Davranış Yaklaşımları ve Konuları, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İşletme Bölümü, 491-497.
• Peterson, C. (2000). The Future of Optimism. American Psychologist, 55(1), 44.
• Puri, M. ve Robinson, D. T. (2007). Optimism And Economic Choice. Journal of Financial Economics, 86(1), 71-99.
• Roczniewska, M. ve Bakker, A. B. (2016). Who Seeks Job Resources, And Who Avoids Job Demands? The Link Between Dark Personality Traits And Job Crafting. The Journal of Psychology, 150(8), 1026-1045.
• Sadia, A. Salleh, B.M, Kadir, Z.A ve Sanif, S. (2016). Etkili İletişim Akışının Yeni Boyutları İle Örgütsel İletişim ve Çalışanların Verimliliği Arasındaki İlişki. Gelişmekte Olan Ekonomilerde İş ve Sosyal İnceleme Dergisi, 2 (2), 93-100.
• Sapmaz, F. ve Doğan, T. (2012). Mutluluk ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak İyimserlik. Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 63-69.
• Scheıer, M. F. ve Carver, C. S. (1985). Optimism, Coping, And Health: Assessment And Implications Of Generalized Outcome Expectancies, Health Psychology, (4) 219-247.
• Seçkin, Ş. N. (2019). İç Denetim Odağı, İş Becerikliliği ve İşin Anlamlılığı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(3), 889-903.
• Slemp, G. R. ve Vella-Brodrick. (2013). D. A. The Job Crafting Questionnaire: A New Scale To Measure The Extent To Which Employees Engage İn Job Crafting, International Journal of Wellbeing, 3(2), 126-146.
• Sözber, S. ve Ergeneli, A. (2019). Dışsal Prestijin, İş Becerikliliğinin ve Kişi-Örgüt Uyumunun İş-Aile Çatışması İle İlişkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3404-3420.
• Subramanian, S. (2006). An “Open Eye And Ear” Approach To Managerial Communication. Vision, 10(2), 1-10.
• Uğurlu, C. T. (2014). A Study of Reliability And Validity Of İnformal Communication Scale. Inonu University Journal of The Faculty of Education, 15(3), 83-100.
• Van Den Heuvel, M. Demerouti, E. ve Peeters, M. C. (2015). The Job Crafting İntervention: Effects On Job Resources, Self‐Efficacy, And Affective Well‐Being. Journal of Occupational And Organizational Psychology, 88(3), 511-532.
• Varol, İ. ve Gümüştekin, G. (2020). İnformel İletişimin Rol Ötesi Davranışlar İle Geri Çekilme Davranışları Üzerindeki Etkisi. Management And Political Sciences Review.2(1),132-150.
• Waldstrom, C. (2001). Informal Networks İn Organizations: A Literature Review. Handelshojskolen. 2, 1-44.
• Wang, H. Wang, X. ve Li, J. (2018). Is New Generation Employees’ Job Crafting Beneficial Or Detrimental To Organizations İn China? Participative Decision-Making As A Moderator. Asia Pacific Business Review, 24(4), 543-560.
• White, L., Currie, G. ve Lockett, A. (2016). Pluralized Leadership İn Complex Organizations: Exploring The Cross Network Effects Between Formal And İnformal Leadership Relations. The Leadership Quarterly, 27(2), 280-297.
• Yalap, O., Sobacı, F. Baygın. E. ve Ünüvar, H. (2021). İş Becerikliliği, Duygusal Bağlılık ve Örgüt Temelli Öz Saygının Lider-Üye Etkileşimi Kapsamında İncelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 1647-1665.
• Yeşiltaş, M. D. (2021). İş Becerikliliğinin İş-Aile Yaşam Çatışması İle İlişkisinde Rol Belirsizliğinin Rolü. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), 206-219.