Necessity of School Social Service in Solution of Psychosocial and Spiritual Problems

Year 2024, Volume: 11 Issue: 1, 85 - 115, 31.03.2024

Sema Sağlık

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1097910

Abstract

The aim of this study is to determine the psychosocial and spiritual problems experienced by high school students in school environments according to the views of administrators, teachers and counselors and to reveal the necessity of school social work in eliminating these problems. The research consisted of a total of 30 administrators, teachers and counselors within the framework of qualitative research. In the research, many problems such as technology addiction, substance abuse, violence, absenteeism, broken family, financial and moral problems, child labor, neglect and abuse, inadequate guidance services, etc. were identified that affect the school life of high school students from family, society, school system, school environment and education system. Most of the counselors listed specific issues such as children dragged into crime, addiction, neglect and abuse, violence and child pregnancy as problems that they cannot intervene in. All participants emphasized the negative effects of the problems on the psychosocial and spiritual integrity of the students and pointed out that solutions can be found with social service strategies. The results obtained from the research reveal the necessity of employing school social workers who take into account the ecological perspective and implementing school social work in schools in order to solve the problems.

Keywords

Education, Social Work, School Social Work, School, Teacher, Student

Psikososyal ve Manevi Sorunların Çözümünde Okul Sosyal Hizmetinin Gerekliliği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, yönetici, öğretmen ve rehber öğretmenlerin görüşlerine göre lise öğrencilerinin okul ortamlarında yaşadığı psikososyal ve manevi sorunlarını belirlemek ve bu sorunların giderilmesinde okul sosyal hizmetinin gerekliliğini ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma çerçevesinde toplam 30 yönetici, öğretmen ve rehber öğretmenden oluşmuştur. Araştırmada lise öğrencilerinin okul yaşamını etkileyen aile, toplum, okul sistemi, okul çevresi ve eğitim sistemi kaynaklı; teknoloji bağımlılığı, madde kullanımı, şiddet, devamsızlık, parçalanmış aile, maddi ve manevi sıkıntılar, çocuk işçiliği, ihmal ve istismar, yetersiz rehberlik hizmetleri gibi birçok sorun tespit edilmiştir. Rehber öğretmenlerin çoğu suça sürüklenmiş çocuk, bağımlılık, ihmal ve istismar, şiddet ve çocuk yaşta gebelik gibi özel konuları müdahale edemediği sorunları olarak saymaktadır. Tüm katılımcılar sorunların öğrencide bıraktığı psikososyal ve manevi bütünlüğü üzerindeki olumsuz etkilerini vurgulayarak, sosyal hizmet stratejileri ile çözüm bulunabileceğine işaret etmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, sorunların çözümü için okullarda ekolojik perspektifi dikkate alan okul sosyal hizmet uzmanlarının istihdam edilmesi ve okul sosyal hizmeti uygulamasına geçilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır

Keywords

Eğitim, Sosyal Hizmet, Okul Sosyal Hizmeti, Okul, Öğretmen, Öğrenci

References

• Aktan, M. C.(2017). Amerika Birleşik Devletleri'nde okul sosyal hizmeti: Bütüncül bir bakış. G. Polat (Ed.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı içinde (44-52). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
• Akyüz, Z. (2018).İlköğretim öğretmenlerinde sosyal hizmet algısı ve okul sosyal hizmeti. (Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul).
• Alsancak, B. (2012). İntihar girşiminde bulunan 11-16 yaş arası çocuklarda depresyon, anksiyete ve benlik algısı.(Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul).
• Alvarez, M. E., Bye, L., Bryant, R., ve Mumm, A. M. (2013). Schol social workers and educational outcomes. Children & Schools, 35(4), 235-243.
• Bal, S. (2010). Çocukluk örselenme yaşantıları, ana-baba-ergen ilişki biçimleri ve sosyal destek algısının, kuraldışı davranışlarla ilişkisi.Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Balcıoğlu, İ., ve Abanoz, Y. (2009). Madde bağımlılığı, intihar, sanık psikolojisi. Dirim Tıp Gazetesi, 84(1), 15-20.
• Baş, T., ve Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri Nvivo 7.0 ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Beale, A. V., ve Scott, P. C. (2001). Bullybusters: Using drama to empower students to take a stand against bullying behavior. Professional School Counseling, 4(4), 300-305.
• Berkowitz, I. H. (1987). Building a suicide prevention climate in school. Adolescent Psychiatry, 14, 500-510.
• Bibbly, C. (2013). School social work in canada: An ontario perspective of current themes and practıce. (E. W. Chui, Dü.) School Social Work Current Practice and Research, 93-122.
• Breton, J., Boyer, R., Bilodeau, H., Raymond, S., Joubert, N., ve Nantel, M. A. (2002). Is evaluative research on youth suicide program theory-driven? Canadian experience. Suicide and Life Threatening Behaviors, 32(2), 176-190.
• Cassell, C., Buehring, A., Symon, G., Johnson, P. ve Bishop, V. (2005). Qualitative management research: A thematic analysis of interviews with stakeholders in the field, Report to ESRC. 12 Mayıs 2021 tarihinde http://bgpinqmr.group.shef.ac.uk/pdf/final_research_report.pdf adresinden erişildi.
• Coşkunsever, A. (2018). Sosyal hizmetlerde manevi danışmanlık ve rehberlik (Yetiştirme yurdu ve çocuk destek merkezi örneği). İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
• Cumaoğlu, N. (2007). The exposure of primary school teachers to bullying: An analysis of various variables. Social Behavior and Personality an International Journal, 35(6), 789-802.
• Çetintaş, E. ve Gökçearslan Çifçi, E. (2017). Engellilere yönelik tutumlar ve okul sosyal hizmeti. Ankara: Ürün Yayınları. Çoban, S. (2012). Sosyal çevrenin etkilerinin çocukların suç ve problemli davranışları ile ilişkileri. (Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara).
• Dağ, A. (2018). Okul sosyal hizmeti bağlamında ilkokul ortaokul ve lise öğrencilerinin devamsızlık problemleri. Akademik Hassasiyetler, 5(9), 171-194.
• Davies, B., ve Davies, B. J. (2011). Talent management in education. London: Sage.
• Dazuka, J., ve Dalbert, C. (2007). Student violence against teachers: teachers' well-being and the belief in a just world. European Psychologist, 12(4), 253-260.
• Dönmez, B., ve Özer, N. (2009). Yöneticiler, öğretmenler, öğrenciler ve veliler için okul güvenliği ve güvenli okul. Ankara: Nobel.
• Dupper, D. R. (2013). Okul sosyal hizmeti: etkin uygulamalar için beceri ve müdahaleleri. (Y. Özkan, çev.) İstanbul: Kapital Yayınları.
• Eğitim Reformu Girişimi (2016). Eğitim İzleme Raporu 2015. İstanbul: ERG.
• Erdamar, G., ve Kurupınar, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65-84.
• Eryalçın, M., ve Duyan, V. (2016). Suça sürüklenen çocuk ve gençler. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Eskin, M., Ertekin, K., Harlak, H., ve Dereboyu, Ç. (2008). Lise öğrencisi ergenlerde depresyonun yaygınlığı ve ilişkili olduğu etmenler. Türk Psikiyatri Derneği, 19(4), 382-389.
• Gizir, C. A. (2006). Bir kayıp sonrasında zorluklar yaşayan üniversite öğrencilerine yönelik bir yas danışmanlığı model. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 195-213.
• Glueck, S., ve Glueck, E. (1950). Unraveling juvenile delinquency. New York: The Commonwealth Fund.
• Goodstein, L.D., ve Burke, W.W. (1991). Creating successful organisational change. Organizational Dynamics, 19(4), 5-17.
• Gökler, R. (2009). Okullarda akran zorbalığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 511-537.
• Güler, N., Güler, G., Ulusoy, H., ve Bekar, M. (2009). Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 31(4), 340-345.
• Hare, I. (2004). Defining social work for the 21st century: The international federation of social workers' revised of social work. International Social Work, 47(3), 407-424.
• Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333-338.
• Karal, D. (2011). Korkmadan öğrenmek: Okul ve okul çevresi güvenliği. USAK Sosyal Araştırmalar Merkezi. Ankara: USAK Yayınları.
• Kim, H. S. (2008). Risk factors for suicide attempts among Korean adolescents. Child Psychiatry Human Development, 39(3), 221-235.
• Kuli, G., ve Yıldırım, Ş. (2019). Rehberlik öğretmenlerinin okul sosyal hizmetine ihtiyaç duydukları sorun alanlarının belirlenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 555-582.
• Kunt V. (2003). Suç ve çocuk. (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara).
• Kuş-Saillard, E. (2009). NVivo 8 ile nitel araştırma projeleri. Ankara: Anı.
• Lawrance, K. (2013). Developing leaders in a VUCA environment, UNC Kenan-Flagler business. UNC: Executive Development .
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Meşeci, F., Özcan, N., ve Bozdemir, P. (2007). Öğretmen ve müdürlerin okul psikolojik danışma ve rehberlik servisine yönelik algıları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 157-171.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı, (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri, 20 Ekim 2021 tarihinde http://oygm.meb.gov.tr/www/ogretmenlik-meslegi-genel-yeterlikleri/icerik/39 adresinden erişildi.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi, 20 Ekim 2021 tarihinde http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Olweus, D. ve Limber, S.P. (2007). Bullying prevention program teacher guide. USA: MN, Hazelden.
• Ögel, K. (2005). Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri, 1(47), 61-64.
• Özbesler, C., ve Duyan, V. (2009). Okul ortamlarında sosyal hizmet. Eğitim ve Bilim, 34(154), 17-25.
• Öz-Soysal, F. S., Uz-Baş, A., ve Aysan, F. (2016). Evlilik beklentisi ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 119-128.
• Poyraz, C. (2006). Türkiye'deki rehberlik hizmetlerinin tarihsel gelişimi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 187-209.
• Reçber, B. (2020). Türkiye’de Okul sosyal hizmetinin konumu ve gerekliliği. TESAM Akademi Dergisi, 7 (1), 11-36.
• Renfro, J., Huebner, R., ve Ritchey, B. (2008). School Violence Prevention. Journal of School Violence, 2(2), 81-99.
• Roberts, R. A. (2006). School-based, adolescent suicidality: Lethality assessments and crisis ıntervention protocols. M. B.-M. Cynthia Franklin içinde, The school services sourcebook:A guide for school based professionals ( 3-14). New York: Published by Oxford University Press.
• Ruttoh, M. J. (2015). Planning and implementation of guidance and counseling activities in secondary schools: A case of kamariny division of keiyo district. Kenya, 6(5), 1-5.
• Sağlık, S. (2021a). Ortaöğretimde okul sosyal hizmetinin gerekliliğine dair yönetici, öğretmen ve rehber öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi: Karma desen araştırması (Doktora Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul).
• Sağlık, S. (2021b). Okul ortamında karşılaşılan problemlerin okul sosyal hizmeti ekseninde değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 60-84.
• Sağlık, S. (2021c). Eğitimcilerin sosyal hizmete yönelik metaforlarının belirlenmesine ilişkin nitel bir araştırma: Yalova ili örneği. Yalova Araştırmaları Kongresi Kitabı, 21-22 Ekim 2021.
• Sağlık, S. (2022). Ortaöğretim Kurumlarında Sosyal Hizmet Algısı. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 15(89), 403-426.
• Saldana, J. (2009). The coding manual for qualitative researchers. Los Angeles, CA: Sage Publications.
• Selcik, O., ve Güzel, B. (2016). Sosyal hizmet mesleğinin çalışma alanı ve sosyal hizmet uygulamasının türkiye ölçeğinde değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 461-469.
• Silverman, D. (2018). Nitel veri yorumlama. Ankara: Pegem Akademi.
• Smokovski, P., ve Kopasz, K. H. (2005). Bullying in school: An overview of types, effects, family characteristics and ıntervention strategies. Children & Schools, 2(27), 101-110.
• Steiker, L. H. (2015). Youth and substance use: Prevention, intervention and recovery. New York: Oxford University Press.
• Şener, Ş. ve Şenol, S. (1996) İntihar Girişimi Nedeniyle Başvuran Ergenlerin Değerlendirilmesi ve Kısa Süreli İzlemi. 3P Dergisi, 4(2), 100-107.
• Taylan, H. H., ve Genç, Y. (2017). Liselerde sigara, alkol ve uyuşturucu/uçucu/uyarıcı madde kullanım eğilimleri: Kocaeli örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 180-199.
• TED. (2009). Öğretmen yeterlilikleri. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• TEDMEM. (2019). TALIS 2018 Sonuçları ve Türkiye üzerine değerlendirmeler (TEDMEM Analiz Dizisi 6). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Thornton, G. C. (1980). Psychometric properties of self-appraisals of job performance. Personnel Psychology, 33(2), 263-271.
• Tomanbay, İ. (2013). Eğitim alanında sosyal hizmet uygulamaları. E. İ. Tomanbay (Ed.) içinde, Sosyal hizmet uygulamaları (107-129). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.
• Tomasek, J. (2008). A teacher as a victim of violence (Unpublished PhD Thesis). Prag: Univerzita Karlova Praze Filozoficka Fakulta Katedra Pedagogika.
• Uluğtekin, S. (1991). Hükümlü çocuk ve yeniden toplumsallaşma. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Weissberg, R. P. (1990). Support for school-based social competence promotion. American Psychologist, 45(8), 986-988.
• Yavuzer, H., Köknel, Ö., Kulaksızoğlu, A., Ayhan, H., Dodurgalı, A., ve Ekşi, H. (2013). Anne baba tutumları. Ankara: Timaş Yayınları.
• Yeşilkayalı, E., ve Meydan, S. (2016). Çocuk hakları için okul sosyal hizmeti. Sosyal Hizmet Sempozyumu 2015, 366-371.
• Yeşilyaprak, B. (2009). Türkiye'de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: Yeni açılımlar ve öngörüler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(1), 193-213.