Spor Merkezlerinin Sportif Sermaye Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 55 - 69, 19.12.2023

Soner Sivri , Alaaddin Boyar

Öz

Spora ve fiziksel aktiviteye katılımın arttırılması gelişmiş ülkelerde önemli bir sağlık hedefidir. Özel girişimciler desteklenerek kamu ile beraber ve özel kurumlarda spor merkezlerinin sayısının artmasına sebep olarak spora katılım konusunda bireylere alternatifler sunulmuş olacaktır. Sportif sermaye son yıllarda spor literatürüne giren yeni bir kavramdır. Rowe (2015) sportif sermayeyi; bireyi spora katılma konusunda destekleyen ve motive eden ve bu katılımı zaman içinde sürdüren fizyolojik, sosyal ve psikolojik özellikler ve yeterlilikler stoku olarak tanımlamış ve fizyolojik, sosyal ve psikolojik alan olmak üzere üç alt boyuta ayırmıştır. Günümüzde oldukça yaygınlaşan spor merkezleri spora katılımı etkileyen faktörlerden bir tanesidir. Bu bağlamda, çalışma, spor merkezlerinin sportif sermaye üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Çalışma grubunu tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 180’i kadın, 234’ü erkek toplam 414 kişi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak demografik bilgileri içeren 11 soruluk Kişisel Bilgi Formu ile Sivri ve Özbek (2022) tarafından geliştirilen Sportif Sermaye Ölçeği (SSÖ) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi için SPSS 21 paket programı kullanılmıştır. Yaş, cinsiyet, eğitim, vb. değişkenler için, verilerin normal dağılmasından dolayı parametrik testlerden ikili gruplar için t testi, ikiden fazla gruplar için ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve gruplar arasında farklı olanları bulmak için Tukey/Games-Howell (post-hoc) kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre spor merkezlerinin spora katılım, dolayısıyla sportif sermaye oluşturma ve koruma, konusunda önemli bir yere sahip olduğu gözlemlenmiştir. Bu bağlamda özel spor merkezlerinin nitelik ve nicelik anlamda yeterli düzeyde olması bireysel ve toplumsal açıdan ciddiyet arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Spora katılım,, sportif sermaye, spor merkezi

Examining the Effects of Sports Centers on Sporting Capital

Öz

Increasing participation in sports and physical activity is an important health goal in developed countries. By supporting private entrepreneurs, individuals will be offered alternatives regarding participation in sports by increasing the number of sports centers in public and private institutions. Sporting capital is a new concept that has entered the sports literature in recent years. Rowe (2015) defines sports capital as the stock of physiological, social and psychological characteristics and competencies that support and motivate the individual to participate in sports and sustain this participation over time, and divides it into three sub-dimensions: physiological, social and psychological domains. Sports centers, which have become widespread today, are one of the factors affecting participation in sports. In this context, the study aims to examine the impact of sports centers on sporting capital. An 11-question Personal Information Form containing demographic information and the Sporting Capital Scale (SCS) developed by Sivri and Özbek (2022) were used as data collection tools. SPSS 21 package program was used to analyze the research data. Due to the normal distrubition o the data; age, gender, education, etc, t-test was used for groups of two, one-way analysis of variance (ANOVA) was used for groups of more than two, and Tukey/Games-Howell (post-hoc) was used to find differences between groups. According to the study findings, it has been observed that sports centers have an important place in sports participation, thus creating and protecting the sporting capital. Therefore, it is important for private sports centers to be sufficient in terms of quality and quantity, both individually and socially.

Anahtar Kelimeler

Participation in sports, sporting capital, sports centre

Kaynakça

• Akça, Ş. N. ve Sunay, H. (2019). Özel spor merkezlerine üye olan bireylerin spora yönelme nedenleri ve beklentilerinin gerçekleşme düzeyleri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1474-1493. DOI: 10.26466/opus.549924
• Allender. S., Hutchinson. L., ve Foster. C., (2008). Life- change events and participation in physical activity: A systematic review. Health Promotion International, 23(2), pp. 160–172.
• Andersen. P. L. ve Bakken, A. (2019). Social class differences in youths participation in organized sports: What are the mechanisms?. International Review for the Sociology of Sport, 54(8), 921-937.
• Başkonuş, T. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin spora yönelik tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Kırşehir ili örneği), Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 365-376.
• Borgers, J., Pilgaard, M., Vanreusel, B. ve Scheerder, J. (2018). Can we consider changes in sports participation as institutional change? A Conceptual Framework, International Review for The Sociology of Sport, 53(1), 84-100.
• Borgers, J., Breedveld, K., Tiessen-Raaphorst, A., Thibaut, E., Vandermeerschen, H., Vos, S., & Scheerder, J. (2016). A study on the frequency of participation and time spent on sport in different organisational settings. European Sport Management Quarterly, 16(5), 635-654.
• Ceylan, M., Sukan, H. D., ve Akyüz, Y. F. (2021). Beden Eğitimi ve Spor Dersi Alan Öğrencilerde Benlik Saygısı ile Sosyal Bütünleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(3), 20-32.
• Çelik, A. G., ve Serap, A. Y. İstanbul’a Göç Etmiş Kadınların Sosyalleşmesinde Sporun Rolü-Beylikdüzü Örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (11), 204-220.
• Belli, E., Bedir, F., ve Turan, M. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumlari ile yaşam doyumlari arasindaki ilişkinin incelenmesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 89-103.
• Berger, I. E., O’Reilly, N., Parent, M. M., Séguin, B., & Hernandez, T. (2008). Determinants of sport participation among Canadian adolescents. Sport management review, 11(3), 277-307.
• Deelen, I., Ettema, D., & Kamphuis, C. B. (2018). Sports participation in sport clubs, gyms or public spaces: How users of different sports settings differ in their motivations, goals, and sports frequency. PloS one, 13(10), e0205198.
• Demir, G. T., ve İlhan, L. (2020). Engelli sporcularda spora katılım motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), 49-69.
• Downward, P., Lera‐López, F., & Rasciute, S. (2014). The correlates of sports participation in Europe. European journal of sport science, 14(6), 592-602.
• Downward, P. (2007). Exploring the economic choice to participate in sport: Results from the 2002 general household survey. International review of applied economics, 21(5), 633-653.
• Eime, R. M., Harvey, J. T., Charity, M. J., Casey, M. M., Westerbeek, H., & Payne, W. R. (2016). Age profiles of sport participants. BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation, 8 (1), Article 6.
• Eyler, A. A. (2003). Personal, social, and environmental correlates of physical activity in rural Midwestern white women. American journal of preventive medicine, 25(3), 86-92.
• Göktaş, N., ve Şentürk, H. E. (2019). Spor lisesi öğrencilerinin okul iklimi algilari ile spora yönelik tutumlari arasindaki ilişki. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 78-92.
• Hagger, M. S., Chatzisarantis, N., & Biddle, S. J. (2001). The influence of self-efficacy and past behaviour on the physical activity intentions of young people. Journal of sports sciences, 19(9), 711-725.
• Halter, M. D. (2020). Social, Spiritual, Psychological, and Physiological Predictors of Well-Being of US Veterans and Their Adult Family Members: A Pilot Validation Study of a Viable Holistic Model of Psychological Capital (Doctoral dissertation, The Chicago School of Professional Psychology).
• Heritage, C. (2013). Sport participation 2010. Ottawa (ON): Canadian Heritage.
• Kang, H. (2021). Sample size determination and power analysis using the G* Power software. Journal of educational evaluation for health professions, 18.
• Kardaş, N. T., Kardaş, S. B. ve Sadık, R. (2017). Zihinsel engelli çocuğu olan bireylerin çocuklarının sportif etkinliklerine yönelik tutumlarının incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 34-43.
• Khan, K. M., Thompson, A. M., Blair, S. N., Sallis, J. F., Powell, K. E., Bull, F. C., & Bauman, A. E. (2012). Sport and exercise as contributors to the health of nations. The Lancet, 380(9836), 59-64.
• Kirk, D. (2004). Sport and early learning experiences. Driving up participation: The challenge for sport, 69. Koçak, F., Tuncel, S. ve Tuncel, F. (2015). Spor alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin sporda sürdürülebilirliğe ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 29-39.
• Kotan, Ç., Hergüner, G., ve Yaman, Ç. (2009). İlköğretim okullarinda okuyan sporcu öğrencilerin spor yapmalarinda okul ve aile faktörünün etkisi Sakarya il örneği. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 49-58.
• Köroğlu, M., Yentürk, B. ve Abanoz, H. (2023). Boş Zaman Faaliyeti Olarak Yüzme Sporu Yapan Bireylerin Özgüven Düzeylerinin İncelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(3), 224-240.
• Laker, A. (2012). Sociology of sport and physical education: An introduction. Routledge.
• Loland, N. W. (2004). Exercise, health, and aging. Journal of Aging and Physical Activity, 12(2), 170-184.
• Meriç, S. ve Turay, Ö. (2020). Tekerlekli sandalye basketbolcularının spora katılım motivasyonu ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), 433-450.
• Murphy, M. H., Rowe, D. A., & Woods, C. B. (2016). Sports participation in youth as a predictor of physical activity: A 5-year longitudinal study. Journal of Physical Activity and Health, 13(7), 704-711.
• Özdinç, Ö. (2005). Çukurova üniversitesi öğrencilerinin sporun ve spora katilimin sosyalleşmeyle ilişkisi üzerine görüşleri. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 77-84.
• Rowe, N. F. (2017). Sporting capital: Transforming sports development policy and practice. Routledge.
• Rowe, N. F. (2015). Sporting capital: a theoretical and empirical analysis of sport participation determinants and its application to sports development policy and practice. International Journal of Sport Policy and Politics, 7(1), 43-61.
• Rowe, N., Adams, R., Beasley, N., & England, S. (2004). Driving up participation in sport: the social context, the trends, the prospects and the challenges. Driving up participation: The challenge for sport, 6.
• Ruseski, J. E., Humphreys, B. R., Hallmann, K., & Breuer, C. (2011). Family structure, time constraints, and sport participation. European Review of Aging and Physical Activity, 8(2), 57-66.
• Scheerder, J., Thomis, M., Vanreusel, B., Lefevre, J., Renson, R., Vanden Eynde, B., & Beunen, G. P. (2006). Sports participation among females from adolescence to adulthood: A longitudinal study. International Review for the Sociology of Sport, 41(3-4), 413-430.
• Sivri, S. (2022). Üniversite öğrencilerinin sportif sermaye ve sporun sosyal etkisine ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Söyler, D. Y., Gacar, A., ve Altungül, O. (2022). Fitness merkezlerinde spor yapan kadinlarin mutluluk düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 30-41.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics: International Edition. Pearson.
• Telford, R. M., Telford, R. D., Cochrane, T., Cunningham, R. B., Olive, L. S., & Davey, R. (2016). The influence of sport club participation on physical activity, fitness and body fat during childhood and adolescence: The LOOK Longitudinal Study. Journal of science and medicine in sport, 19(5), 400-406.
• Trost, S. G., Blair, S. N., & Khan, K. M. (2014). Physical inactivity remains the greatest public health problem of the 21st century: evidence, improved methods and solutions using the ‘7 investments that work’as a framework. British Journal of Sports Medicine, 48(3), 169-170.
• Trost, S. G., Sallis, J. F., Pate, R. R., Freedson, P. S., Taylor, W. C., & Dowda, M. (2003). Evaluating a model of parental influence on youth physical activity. American Journal of Preventive Medicine, 25(4), 277-282.
• Turhal, S. N., Başkut, Y. H., Altınışık, Ü., ve İlhan, L. (2022). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin ebeveynlerinin sporun etkilerine yönelik farkındalık düzeyleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 194-206.
• Van Bottenburg, M., Rijnen, B., & Van Sterkenburg, J. C. (2005). Sports participation in the European Union: Trends and differences. Arko Sports Media/WHJ Mulier Institute.
• Whitehead, M. (Ed.). (2010). Physical literacy: Throughout the lifecourse. Routledge.
• Yalçın, İ., Turğut, M., Gacar, A., ve Çalık, F. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu’nda öğrenim gören kadın sporcuların spora katılım motivasyonlarının bazı değişkenlere göre araştırılması. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(Special Issue 2), 201-210.