Türkiye Antropolojisinin Tarihçesi ve Gelişimi Üzerine

Yıl 2011, Sayı: 4, 128 - 134, 29.06.2011

F. Arzu Demirel

Öz

“İnsanbilimi” anlamına gelen antropolojinin tarihi ülkemizde 20. yüzyılın başlarına kadar gitmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün de desteğiyle antropolojik çalışmalar başlar. Bu yıllarda biyolojik/fiziksel antropoloji çalışmaları çoğunluktadır. Ancak 1930’lu yılların ortalarından itibaren özellikle “Köy Enstitüleri”nin kurulması ile artan kırsal araştırmalara paralel olarak sosyal antropoloji çalışmalarının arttığı görülür. Günümüzde, Anadolu’nun coğrafi konumu gereği insanın doğal ve kültürel geçmişi ve bugünkü önemine paralel olarak hem sosyal, hem de biyolojik/fiziksel antropoloji çalışmaları birbirine paralel ilerlemektedir. Bu makalede, öncelikle ülkemizde böylesine uzun bir geçmişi olmasına rağmen az tanınan bu alan, ana hatları ile tanıtılmakta ve Türkiye’deki tarihçesi ile ilgili bilgilere yer verilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Antropoloji; Miyosen, Türk Antropoloji Enstitüsü

On the History and Development of Anthropology in Turkey

Öz

History of anthropology goes back to the beginning of the 20th century in Turkey. After the proclamation of the Republic, anthropological studies increases rapidly with the auspices of Atatürk. In the early years, most of the anthropological studies were devoted to biological/physical anthropological issues. After the mid-1930’s with the establisment of “Community Houses” and “Village Institutes” (specially designed educational institutions for the rural population and the peasants), anthropological studies are mostly directed social anthropology in paralel with the increase in the rural studies. As Anatolia’s wast cultural and historical richness offers wide range of oppurtunities for anthropologist, modern anthropology in Turkey, adopts a holistic view in the universities. This article aims to present a general framework on the history of anthropology in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Anatolia, Anthropology, Miocene, Turkish Institute of Anthropology

Kaynakça

• Alpagut, B. (1985). Paşalar Köyü Kazısı, 1984. VII. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1-16. T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Alpagut, B. (2011). 15 Milyon-5 Milyon Arasındaki Göçlere Bir Yolculuk. Aktüel Arkeoloji Dergisi, 19, 104-109.
• Demircioğlu, A. (1948). Antropoloji ve Tarih. A.Ü.D.T.C.F. Dergisi, 6(1-2), 49-67.
• Kansu, Ş.A. (1940). Türk Antropoloji Enstitüsü Tarihçesi. İstanbul: Maarif Matbaası.
• Kansu, Ş.A. (1937a). Alacahöyük’te Bulunan İskeletlerin Antropolojik Tetkiki. Belleten, I(1), 180-191.
• Kansu, Ş.A. (1937b). Kumtepe Neolitik Kemikleri Üzerinde Antropolojik Tetkik. Belleten, I(2), 557-569.
• Kansu, Ş.A.; Atasayan, M. (1939a). Afyonkarahisar Civarında Kusura Hafriyatında Meydana Çıkarılan Bakırçağı Ve Eti Devrine Ait İskeletler Üzerinde Tetkikler. Türk Antropoloji Mecmuası, 19-22, 272-313.
• Kansu, Ş.A.; Atasayan, M. (1939b). Anadolu’nun Irk Tarihi Üzerine Antropolojik Bir Tetkik. Belleten III(9), 127-131.
• Kansu, Ş.A., Tunakan, S. (1945). Türk Tarih Kurumu Alacahöyük Kazılarında (1936-1944) Bakırçağı Yerleşme Katlarından Çıkarılan İskeletlerin Antropolojik İncelenmesi. Belleten, IX (36), 411422.
• Kansu, Ş. A. ; Tunakan, S. (1946). Alacahöyük (1943-1945) Kazılarından Çıkarılan Kalkolitik, Bakır Ve Tunç Çağlarına Ait Halkın Antropolojisi. Belleten, X(40), 539-555.
• Kansu, Ş.A.; Tunakan, S. (1947). 1937-39 Yıllarında Eskişehir’de Yazılıkaya’da Çıkarılmış Olan Frik Çağına Ait Kafanın Antropolojik İncelenmesi. Belleten, XI(42), 181-187.
• Kansu, Ş.A.; Tunakan, S. (1948). Karaoğlan Höyüğünden Çıkan Eti, Frik Ve Klasik Devir İskeletlerinin Antropolojik İncelenmesi. Belleten XII(48), 759-774.
• Sevim, A., (2003). 2001 Yılı Çorakyerler Kazısı Sonuçları. 24. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, 295-302. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Şenyürek, M. S. (1941). Anadolu Bakır Çağı Ve Eti Sekenesinin Kraniyolojik Tetkiki. Belleten, V(19), 219-253.
• Şenyürek, M. S. (1951). Fluctuation of the cranial index in Anatolia, from the fourth Millenium B.C. to 1200 B.C. Belleten, XV(38), 593-617.
• Tezcan, M. (2008). Kültürel Antropoloji. Ankara: Maya Akademi.