The Overview Of The Child In Turkish Proverbs

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 11, 203 - 226, 16.01.2015

Yıldız Yenen Avcı

Öz

Proverbs generally are thought as mirrors of nations’ attitude to life, traditions, appreciations, ethos; and also brief summaries of value judgments. In this study, it has been studied that the simple term “the man cub” is defined as the child’s the place and importance from different angles in these words which have survived to modern times as a directory. The data obtained using scanning model is listed under following headings: “General Characteristics of Children, The Girls, The Boys, Relationship Between Parents and Children, The Good and The Bad Child, The Bringing up, Positive and Negative Aspects of having a child, Child and The Social Living.” From past to present in the light of examples which researches collected it can be said that child, although different perceptions brought, has an important position in Turkish family structure.

Anahtar Kelimeler

Proverbs and value judgments, Turkish family structure, child, Turkish proverbs

Türk Atasözlerinde Çocuğa Bakış

Öz

Atasözleri genellikle ulusların hayata bakışlarının, geleneklerinin, beğenilerinin, inançlarının aynaları; değer yargılarının da kısa özetleri olarak düşünülmüşlerdir. Bu makalede, birer rehber olarak günümüze kadar ulaşmış olan bu sözlerde en basit şekliyle “insan yavrusu” olarak tanımlanan çocuğun değişik açılardan yeri ve önemi incelenmeye çalışılmıştır. Tarama modeli kullanılarak elde edilen veriler “Çocukların Genel Özellikleri, Kız Çocukları, Erkek Çocukları, Anne-Baba ile Çocuk Arasındaki İlişki, İyi ve Kötü Evlat, Çocuk Terbiyesi, Çocuk Sahibi Olmanın Olumlu ve Olumsuz Yanları, Çocuk ve Toplumsal Yaşantı” başlıkları altında sıralanmıştır. Geçmişten günümüze araştırmacıların derlediği örnekler ışığında denilebilir ki; Türk aile yapısında çocuk -farklı algılamaları beraberinde getirmekle birlikte- önemli bir konuma sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Atasözü ve değer yargıları, Türk aile yapısı, çocuk, Türk atasözlerinde çocuğun yeri ve önemi, çocukların genel özellikleri

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2001), Türkiye Türkçesinin Dünü, Bugünü, Yarını, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
• ……., ……. (2002), Anadilimizin Söz Denizinde, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
• ……., ……. (2005), Türkçenin Zenginlikleri İncelikleri, Bilgi Yayınevi, İstanbul.
• Aksoy, Ömer Asım (1998), Atasözleri Sözlüğü, İnkılâp Yayınevi, İstanbul.
• Benekçi, Şerif (2000), Renkli Örnekli Açıklamalı Atasözleri, Damla Yayınevi, İstanbul.
• Dönmezer, İbrahim (1997), Eğitim Psikolojisi, E. Ü. Basımevi, İzmir.
• Eren, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Bizim Büro Basım Evi, Ankara.
• Eyuboğlu, İsmet Zeki (1991), Türk Dilinin Etimolojisi, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
• Foulquie, Paul (1994), Pedagoji Sözlüğü, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
• Gökalp, Ziya (1976), Türk Medeniyet Tarihi, Hazırlayanlar: İsmail Aka, Kâzım Yaşar Kopraman, Kültür
• Bakanlığı Ziya Gökalp Yayınları, İstanbul. Gökalp, Ziya (1977), Türkçülüğün Esasları, Kadro Yayınları, İstanbul.
• Güleryüz, Hasan (2003), Yaratıcı Çocuk Edebiyatı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Karasar, Niyazi (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Köklügiller, Ahmet (1983), Açıklamalı Atasözleri ve Özdeyişler, Kaya Yayınları, İstanbul.
• Nişanyan, Sevan (2009), Sözlerin Soyağacı, Everest Yayınları, İstanbul.
• Oğuzkan, A. Ferhan (2001), Çocuk Edebiyatı, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Oy, Aydın (1972), Tarih Boyunca Türk Atasözleri, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara.
• Sözer, Vural (2001), Atasözleri Sözlüğü, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• Turgut, İhsan (1992), Eğitim Üzerine Felsefi Bir Deneme, Anadolu Matbaası, İzmir.
• Türkçe Sözlük (1998), Çocuk, Cilt 1, Dil Derneği Yayınları, Ankara.
• Yurtbaşı, Metin (1994), Sınıflandırılmış Türk Atasözleri, Özdemir Yayıncılık, Ankara.